
Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam
Việt Nam đáp ứng các tiêu chí nâng hạng từ thị trường chứng khoán cận biên lên thị trường mới nổi.
Thứ Hai, 27/10/2025
Nguyễn Hoài
01/08/2013, 19:06
Tại sao lại có một cô thư ký, anh lái xe, bà giúp việc đứng hộ tên cổ phần cổ phiếu cho ông chủ ngân hàng?
Thị trường tài chính Việt Nam đã bộc lộ những bất cập lớn, mà một trong số đó chính là sở hữu chéo và đầu tư chéo,
Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia
Vũ Viết Ngoạn giải thích lý do tổ chức cuộc hội thảo
về “rủi ro sở hữu chéo và đầu tư chéo”,
quy tụ hơn 100 chuyên gia đầu ngành, diễn ra ngày 31/7.
7 hình thức
Theo ông Ngoạn, xét về bản chất, sở hữu chéo không là tội lỗi nhưng dễ bị lạm dụng, bởi nó tạo ra cơ hội để cổ đông chi phối định chế tài chính và coi đó như công cụ để đầu tư, cấp vốn theo mục đích riêng.
Hệ quả dẫn tới là những giao dịch tài chính vượt ra ngoài khuôn khổ an toàn theo quy định luật pháp, thoát ly sự kiểm soát của các cơ quan quản lý. Khi đó, sở hữu chéo đóng vai trò như chất dẫn, lan truyền rủi ro giữa các định chế tài chính và doanh nghiệp liên quan khi cổ đông gặp khó khăn trong kinh doanh.
Mặc dù hội thảo đề cập đến nhiều ngóc ngách của quan hệ sở hữu chéo: doanh nghiệp - doanh nghiệp; doanh nghiệp ngân hàng; ngân hàng và ngân hàng với nhiều hình thức: góp vốn, mua cổ phần, chuyển dịch sở hữu cổ phiếu trên sàn niêm yết… nhưng tâm điểm của thảo luận lại tập trung vào vấn đề sở hữu chéo và đầu tư chéo trong hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam.
Nói về thực trạng này, ông Bùi Huy Thọ, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý cấp phép các tổ chức tín dụng và hoạt động ngân hàng thuộc Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, có 7 hình thức sở hữu chéo và đầu tư chéo:
- Tổ chức tín dụng góp vốn qua lại với nhau và với các công ty con của nhau;
- Một tổ chức tín dụng sở hữu cổ phần nhiều tổ chức tín dụng khác;
- Một ngân hàng cùng các cổ đông của ngân hàng mình sở hữu cổ phần tại nhiều tổ chức tín dụng khác;
- Một ngân hàng sở hữu cổ phần tại một tổ chức tín dụng khác đồng thời nhận ủy thác đại diện cho các cổ đông chính tại tổ chức tín dụng đó;
- Một số ngân hàng có sở hữu cổ phần tại tổ chức tín dụng khác đồng thời có quan hệ vay vốn và tiền gửi lớn với tổ chức tín dụng đó;
- Một số cổ đông và người có liên quan nắm giữ cổ phần của tổ chức tín dụng vượt quá tỷ lệ cho phép, đồng thời lại có quan hệ vay vốn lớn tại tổ chức tín dụng;
- Ngân hàng mua trái phiếu của công ty con hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm (hình thức cấp tín dụng cho công ty con) hoặc đặt cọc, ủy thác đầu tư qua công ty con. Ngược lại, các công ty con cũng thực hiện nhiều giao dịch như gửi tiền hoặc sở hữu cổ phiếu của chính ngân hàng.
Cùng quan điểm này, ông Ngoạn băn khoăn với hàng loạt câu hỏi: khuôn khổ pháp luật tương đối đầy đủ, rằng một pháp nhân, một thể nhân không được sở hữu quá bao nhiêu phần trăm vốn điều lệ, nhưng tại sao thực tiễn lại có một ông A tuyên bố nơi công cộng rằng tôi sở hữu vốn chi phối ở ngân hàng này? Tại sao lại có một cô thư ký, anh lái xe, bà giúp việc đứng hộ tên cổ phần cổ phiếu cho ông chủ ngân hàng? Tại sao một ngân hàng huy động tiền của dân chúng nhưng lại mang đi phục vụ cho dự án của mình?
“Lần nguồn gốc vốn góp đến 13 đời”
Ông Lưu Bích Hồ, nguyên là thành viên ban nghiên cứu của Thủ tướng trước đây cho rằng, đã chấp nhận tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng thì phải chấp nhận cho phá sản và đào thải, ngược lại, sẽ chỉ nói rồi để đấy.
Liên quan đến giải pháp xử lý nạn sở hữu chéo và đầu tư chéo, ông Ngoạn cho rằng, phải “lần nguồn gốc vốn góp đến 13 đời”. Tuy nhiên, ông Dương Quốc Anh, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia phân trần: “Hồi tôi còn làm ở Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước sử dụng lực lượng thanh tra để truy xét nguồn gốc dòng vốn của cổ đông, nhưng cơ sở pháp lý cho cán bộ thanh tra ngân hàng không có nên không thể làm được”.
Theo ông Quốc Anh, về việc giải thích nguồn gốc vốn góp, nhiều khi, Ngân hàng Nhà nước phải phối hợp với cơ quan công an, thu thập nhiều dấu hiệu để chứng minh nguồn gốc vốn góp của cổ đông thì họ mới thừa nhận.
Một giải pháp thứ hai được ông Nguyễn Thành Long, Vụ trưởng Vụ Quản lý quỹ (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) đưa ra: việc hạn chế sở hữu chéo đã được xác lập, thể chế hóa từ năm 2007 tại điều 18 Nghị định 14/2007/NĐ-CP ngày 19/1/2007 và đề cập rõ hơn tại điều 71 Nghị định 58/2012/NĐ-CP ngày 20/7/2012.
Theo đó, phải yêu cầu báo cáo, đề nghị chấp thuận đối với các giao dịch lớn, chiếm từ 10% trở lên vốn điều lệ, hoặc dẫn đến tỷ lệ sở hữu của một số đông vượt qua hoặc xuống dưới các mức sở hữu 10%, 25%, 50%, 75% vốn điều lệ của công ty.
Ông Long nói thêm: “Ngoài ra, cần sử dụng hệ thống công nghệ thông tin quản chặt tỷ lệ sở hữu. Trước mắt, chỉ áp dụng tại công ty chứng khoán và công ty công ty quản lý quỹ, nhưng sau này cần phải “sờ gáy” cả công ty đại chúng, phải giám sát sở hữu trực tiếp lẫn sở hữu gián tiếp”.
Trong bối cảnh thế giới trước những “cơn gió ngược”, kinh tế Việt Nam vẫn nổi lên như một điểm sáng. Để hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, việc thúc đẩy sức mạnh nội tại và khai thông “huyết mạch” vốn cho kinh tế tư nhân trở thành ưu tiên chiến lược…
Có lẽ không hề quá khi nói rằng nếu không kể đến sách văn học và tôn giáo, thì cuốn “Sự thịnh vượng của các quốc gia” của Adam Smith là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất thế giới từ trước tới nay.
“Bà dám ký tên thật lên tác phẩm của mình cách đây hơn 500 năm - khẳng định quyền năng sáng tạo và danh dự nghề nghiệp của phụ nữ Việt Nam.” - Nhà khảo cổ Tăng Bá Hoành
Mỹ tiếp tục dẫn đầu với 23,8 triệu người sở hữu tài sản có thể đầu tư từ 1 triệu USD trở lên, tương đương cứ 10 người trưởng thành ở nước này lại có 1 người là triệu phú...
Không chỉ là lực lượng đóng góp hơn 60% nguồn thu ngân sách tỉnh, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Nghệ An còn lan tỏa tinh thần trách nhiệm xã hội, chung tay vì sự phát triển của quê hương. Nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10, 21 doanh nghiệp và 10 doanh nhân tiêu biểu đã được tỉnh Nghệ An khen thưởng, tôn vinh những đóng góp đáng trân trọng.
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: