15:11 02/03/2021

Liên tiếp 2 sản phụ có bệnh tim mạch nặng được phẫu thuật thành công

Hoài Phương

Cuối tháng 2 mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ (BV ĐKTW CT) vừa phẫu thuật thành công 02 trường hợp sản khoa có bệnh lý tim mạch nặng.
Trường hợp đầu tiên là bệnh nhân T. T. C. T., 19 tuổi, địa chỉ: Châu Thành – An Giang. Sản phụ được Bệnh viện tuyến trước chuyển đến vào lúc 12 giờ ngày 16/02/2021 với chẩn đoán: Thai ngoài tử cung bên phải, tăng áp động mạch phổi nặng, suy tim độ II với tình trạng đau bụng, âm đạo ra huyết sậm, huyết áp thấp, ngón tay dùi trống, tiền sử bệnh tim (thông liên thất - hội chứng Eisenmenger) đang điều trị nội khoa.Bệnh nhân được nhập viện BV ĐKTW CT, khoa Phụ sản theo dõi với chẩn đoán: Thai ngoài tử cung phải thể huyết tụ thành nang/Thông liên thất shunt 2 chiều – Hội chứng Eisenmenger. Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật cấp cứu với nguy cơ phẫu thuật rất cao. Ê-kíp phẫu thuật do Ths.Bs Nguyễn Hữu Thời – Phó khoa, phụ trách khoa Phụ Sản, Bs. Đào Tuấn Anh, Bs.CK2 Nguyễn Thanh Liêm – khoa Phẫu thuật – Gây mê hồi sức thực hiện. Kết quả phẫu thuật cạnh phải tử cung có một khối thai ngoài đường kính 3 x 3cm vỡ, xung quanh 500gr máu cục có quai ruột và mạc treo bao lại, tiến hành gỡ dính và cắt tai vòi bên phải.Sau khi phẫu thuật thành công và được chăm sóc chuyên môn, hiện bệnh nhân đã tỉnh, tiếp xúc tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định, vết mổ khô, đang được theo dõi và chăm sóc tại khoa Phụ sản.Hội chứng Eisenmenger thường là hậu quả của một khiếm khuyết về cấu trúc của tim, trong đó tồn tại một dòng máu bất thường chạy giữa các buồng tim thông qua các lỗ thông, tạo nên sự hòa trộn máu đỏ tươi là máu giàu oxy và màu đỏ sẫm là máu nghèo oxy. Hậu quả là các cơ quan trong cơ thể không được đáp ứng đủ nhu cầu oxy cần thiết. Bệnh nhân mắc Hội chứng Eisenmenger có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng như cơn thiếu oxy cấp tính, áp xe não, thuyên tắc mạch, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, thậm chí đe dọa tính mạng. Nguy cơ biến chứng và tử vong phẫu thuật của phụ nữ bị bệnh tăng áp động mạch phổi, và hội chứng Eisenmenger là cao ( ≥25 %) đặc biệt nếu là phẫu thuật cấp cứu.
Liên tiếp 2 sản phụ có bệnh tim mạch nặng được phẫu thuật thành công - Ảnh 1.
Một trường hợp đặc biệt khác là sản phụ H. N. T. U, 27 tuổi, được tuyến trước chuyển đến nhập viện BV ĐKTW CT vào lúc 10 giờ 30 phút ngày 17/02/2021 với chẩn đoán: Nhịp nhanh kịch phát trên thất/thai 34 tuần. Tiền sử không ghi nhận bệnh lý tim mạch, trong thai kỳ từ tuần thứ 19 thường xuyên mệt nhiều, tim đập nhanh, đánh trống ngực, tái phát nhiều lần.Sáng ngày 19/02/2021 bệnh nhân vào cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất với tần số 200 lần/phút, cơn tái phát nhiều lần. Bệnh nhân được xử trí cấp cứu cắt cơn nhịp nhanh thành công. Ngay sau khi cắt cơn nhịp nhanh, các bác sĩ tiến hành hội chẩn chuyên khoa quyết định chấm dứt thai kỳ để bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.Ca phẫu thuật do Bs.CK2 Ngũ Quốc Vĩ – khoa Phụ Sản, Bs.CK2 Thái Đắc Vinh – Phó khoa Gây mê hồi sức thực hiện, đón thành công 01 bé trai 2.250 g, khóc tốt, sức khỏe ổn định được chuyển Bệnh viện Nhi Đồng thành phố Cần Thơ theo dõi và chăm sóc. Hiện bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, sinh tồn ổn định, vết mổ khô, bé ổn định, bú tốt.
Nhịp nhanh kịch phát trên thất dai dẳng trở nên thường gặp hơn trong thai kì, với tần suất 22 - 24/100.000 phụ nữ có thai. Đặc biệt, 3 tháng cuối thai kì và giai đoạn chu sinh là thời điểm dễ bị nhịp nhanh kịch phát trên thất nhất. Nhịp nhanh kịch phát trên thất đã được chứng minh làm tăng nguy cơ tử vong của thai phụ, người ta ước tính tỉ lệ tử vong có thể lên đến 22/100.000 thai phụ theo nhiều công trình nghiên cứu.Việc nhận diện và điều trị bệnh nền là ưu tiên, mặc dù phần lớn các cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất trong thai kì là lành tính và có thể được điều trị hiệu quả bằng các phương pháp điều trị thông thường, vấn đề cần phải được lưu tâm là sức khỏe của thai nhi và ảnh hưởng có thể có đến quá trình chuyển dạ cũng như cho con bú sau này. Các ảnh hưởng lên huyết động học và tác dụng phụ của thuốc cần được đánh giá cho cả mẹ và thai một cách toàn diện và tỉ mỉ.
Liên tiếp 2 sản phụ có bệnh tim mạch nặng được phẫu thuật thành công - Ảnh 2.
Theo Bs.CK2 Trần Huỳnh Đào - Trưởng khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức BV: Gây mê hồi sức cho các phẫu thuật ngoài tim ở bệnh nhân có bệnh lý tim mạch kèm theo vẫn còn là một thách thức đối với các bác sĩ gây mê hồi sức và các phẫu thuật viên, mặc dù đã có những tiến bộ vượt bậc trong kỹ thuật gây mê hồi sức cũng như can thiệp và điều trị nội khoa tim mạch.Khi sản phụ có bệnh tim mạch cần phẫu thuật thì vai trò của việc gây mê là đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trong quá trình thực hiện phẫu thuật, đồng thời phải đảm bảo giảm thiểu hoặc phòng ngừa các biến chứng tim mạch có thể xảy ra trong suốt quá trình điều trị chu phẫu. Vấn đề chủ yếu là phải bảo đảm đủ độ mê nhưng không gây biến đổi huyết động lớn, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ trong suốt thời gian phẫu thuật cũng như thoát mê và chăm sóc sau mổ. Bên cạnh đó, việc theo dõi và điều trị nội khoa trước và sau phẫu thuật cũng rất quan trọng, giúp bệnh nhân vượt qua cuộc phẫu thuật thông qua đánh giá lâm sàng và lựa chọn phương pháp phù với sự phối hợp tốt của đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nội tim mạch – gây mê – sản khoa nhiều kinh nghiệm. Tuỳ theo thương tổn tim mạch, mức độ nguy cơ, độ nặng của bệnh lý sẽ quyết định lựa chọn phương thức gây mê, theo dõi thích hợp cho mỗi bệnh nhân.