Henry Sy, người đã đưa một cửa hàng bán giày trở thành đế chế bán lẻ lớn nhất tại Philippines, vừa qua đời tại nhà riêng vào sáng ngày 19/1 (giờ địa phương), thọ 94 tuổi, Bloomberg cho biết.

Theo Bloomberg Billionaires Index, ông Henry Sy sở hữu tài sản trị giá 7,2 tỷ USD, là người giàu nhất tại Philippines. 

Công ty SM Investments của ông Sy bắt đầu từ một cửa hàng giày vào năm 1948, hiện trở thành một đế chế gồm SM Retail Inc., điều hành các siêu thị và chuỗi bách hoá lớn nhất tại Philippines; SM Prime Holdings Inc. - đơn vị vận hành trung tâm thương mại lớn nhất; và BDO Unibank Inc. Tại quốc gia với dân số hơn 105 triệu dân này, các trung tâm mua sắm của ông Sy thu hút trung bình 3,5 triệu khách hàng mỗi ngày. 

"Không nói quá khi coi ông Sy là cha đẻ của ngành bán lẻ Philippines", Astro del Castillo, giám đốc điều hành First Grade Finance Inc., cho biết "Các cửa hàng bách hoá, thực phẩm và trung tâm mua sắm của ông ấy mang đến mô hình 'one-stop shop' (cung cấp nhiều dịch vụ tại một điểm đến) tại Philippines, và các trung tâm thương mại của ông ấy không chỉ thay đổi hoạt động bán lẻ mà còn cả cuộc sống của người dân". 

Sy tích luỹ khối tài sản lớn trong bối cảnh bất ổn trong chính phủ và những biến động kinh tế, đặc biệt là khủng hoảng tài chính năm 1997 - 1998. Ông tiếp tục mở rộng đế chế với các trung tâm mua sắm mới và một ngân hàng mà sau này trở thành ngân hàng lớn nhất tại Philippines tính theo tài sản. 

Hiện nay, công ty của ông điều hành 62 cửa hàng bách hoá, 56 siêu thị, mạng lưới 194 cửa hàng thực phẩm SaveMore cùng 50 đại siêu thị. 

Từ người buôn giày

Henry Sy sinh ra tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Ông nhập cư vào Philippines năm 12 tuổi và bắt đầu bán gạo, cá, xà phòng tại cửa hàng của cha ở Manila vào năm 1936. Cửa hàng này sau đó bị cháy và cướp trong Thế chiến thứ 2, vì vậy Sy buộc phải bán hàng để giúp gia đình tồn tại. 

Sau Thế chiến thứ 2, ông bắt đầu bán giày nhập từ lính Mỹ và mở một cửa hàng giày, đặt nền móng cho ShoeMart - chuỗi cửa hàng lớn nhất và là cửa hàng giày đầu tiên có điều hoà nhiệt độ tại Philippines vào năm 1958. 

Sau khi mở 6 cửa hàng, ông bắt đầu mở rộng sang bán quần áo và một số mặt hàng khác bởi các nhà sản xuất giày không đáp ứng được nhu cầu hàng ngày càng lớn của ông. 

Năm 1972, ông Sy mở cửa hàng bách hoá đầu tiên. 2 năm sau đó, ông lấn sân sang lĩnh vực bất động sản với việc thành lập Multi-Realty Development Corp, chuyên xây dựng các chung cư cao tầng và nhà phố tại các khu vực đắc địa ở Makati. 

Năm 1976, ông mua lại ngân hàng Acme Savings Bank và đổi tên thành Banco de Oro Savings & Mortgage Bank. Ban đầu, ngân hàng này chủ yếu cung cấp dịch vụ cho ShoeMart. Năm 1996, ngân hàng được đổi tên thành Banco de Oro Universal Bank  khi được ngân hàng trung ương Philippines cấp phép hoạt động như một ngân hàng thương mại. 

Đế chế bán lẻ khổng lồ

Năm 1985, Sy mở trung tâm thương mại đầu tiên khi nền kinh tế nước này rơi vào khủng hoảng tồi tệ nhất thời hậu chiến. Vào cuối những năm 1980, đầu 1990, những đợt mất điện triền miên, khủng hoảng thiếu xi măng và những cuộc đảo chính cũng không ngăn được tỷ phú này mở thêm nhiều trung tâm thương mại. 

Tới năm 1994, ông thành lập SM Prime để mua lại các trung tâm thương mại khác, đồng thời xây dựng thêm các trung tâm mới. Cùng năm, công ty huy động được 6 tỷ Peso, tương đương 220 triệu USD lúc đó, trong đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). 

Vào năm 2002, Banco de Oro IPO huy động 37 triệu USD và thâu tóm đối thủ lớn hơn Equitable PCI Bank vào năm 2005. Banco de Oro trở thành ngân hàng lớn nhất Philippines về tài sản, vượt qua Metropolitan Bank & Trust Co.

Mall of Asia, trung tâm thương mại hàng đầu của ông Sy, khai trương vào năm 2006 với sân trượt băng kích thước Olympic, rạp chiếu phim 8 tầng và 800 cửa hàng. Với chi phí đầu tư 124 triệu USD, đây là trung tâm thương mại thứ 25 của SM Prime và lớn nhất tại Philippines. 

SM Prime hiện có 72 trung tâm thương mại tại Philippines, là công ty vận hành trung tâm thương mại lớn nhất của quốc gia này. Năm 2008, công ty này mua 3 trung tâm thương mại tại Trung Quốc và từ đó đến nay đã mở thêm 4 điểm nữa. 

"Nếu có cơ hội lần nữa tôi vẫn sẽ làm như vậy", Sy nói trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2009. "Mỗi khi đất nước rơi vào khủng hoảng, tôi suy nghĩ và quyết định đâu là con đường tốt nhất để đi. Chúng tôi luôn tìm ra cách để vượt qua những hạn chế đó".