Bệnh viện địa phương "gỡ bom” dị dạng mạch máu não

Hoài Phương

02/10/2025, 16:09

Đột quỵ không chỉ xảy ra ở người lớn. Thực tế, các bệnh viện đang tiếp nhận ngày càng nhiều ca xuất huyết não ở trẻ em, chủ yếu liên quan đến dị dạng mạch máu. Việc phát hiện và xử lý sớm là yếu tố then chốt để cứu sống và hạn chế di chứng…

Hiện các bệnh viện tỉnh đã có thể chẩn đoán chính xác và bước đầu xử lý các ca dị dạng mạch máu não.
Hiện các bệnh viện tỉnh đã có thể chẩn đoán chính xác và bước đầu xử lý các ca dị dạng mạch máu não.

Ngày 1/10, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị xác nhận vừa cứu sống một bệnh nhân bị xuất huyết não nặng. Trước đó, bệnh nhân H.Đ.T (35 tuổi, trú tại phường Quảng Trị) được đưa vào Khoa Hồi sức Cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, tình trạng rất nguy kịch.

Qua kết quả xét nghiệm cấp cứu, bác sĩ tiến hành hội chẩn và chẩn đoán bệnh nhân bị xuất huyết não nặng, khả năng do AVM (dị dạng mạch máu não) vỡ. Ngay lập tức, quy trình báo động đỏ được kích hoạt với sự tham gia của các khoa: Khoa hồi sức cấp cứu; Khoa gây mê hồi sức; Khoa Ngoại Thần kinh; Khoa Hồi sức tích cực - chống độc; Đơn nguyên DSA - Nội tim mạch.

Trong 3 giờ phẫu thuật căng thẳng, các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh đã mở sọ, cầm máu, lấy bỏ máu tụ giải phóng chèn ép. Tiếp đó, các bác sĩ của Đơn nguyên DSA - Nội tim mạch tiến hành can thiệp qua đường động mạch cảnh trong, sử dụng catheter để tiếp cận và bơm keo tắc mạch chọn lọc vào từng nhánh nuôi của dị dạng. Qua đó thành công ngăn chặn nguy cơ xuất huyết trở lại.

Nhờ vậy, từ chỗ tiên lượng có thể sống thực vật hoặc liệt nặng, bệnh nhân hiện chỉ còn yếu nhẹ một tay. Các bác sĩ cho biết đây là một trong những ca dị dạng mạch não phức tạp hiếm gặp, đòi hỏi kỹ thuật cao và sự phối hợp liên chuyên khoa để giành lại sự sống cho người bệnh.

Hiện bệnh nhân đã ổn định và đang được tiếp tục theo dõi tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị.
Hiện bệnh nhân đã ổn định và đang được tiếp tục theo dõi tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị.

Tương tự, hơn 2 năm nay, em T.H.K (16 tuổi), quê ở tỉnh Bạc Liêu (cũ) - nay là tỉnh Cà Mau, phải nghỉ học vì đau đầu dai dẳng, sức khỏe suy giảm. Gia đình đã đưa em đi khám và điều trị ở nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân dù liên tục chuyển từ bệnh viện địa phương đến các trung tâm y tế lớn.

Trong thời gian uống thuốc điều trị, triệu chứng của em K. bất ngờ trở nặng: đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất khả năng tự di chuyển. K. được đưa đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ. Kết quả chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA) cho thấy K. mắc dị dạng mạch máu não với khối dị dạng lớn, phức tạp, nằm sâu trong vùng não kiểm soát hô hấp, tim mạch và vận động.

BS.CKII. Nguyễn Lưu Giang, Trưởng Đơn vị can thiệp DSA, cho biết khối dị dạng có nhiều cuống mạch máu nuôi ngoằn ngoèo, giãn to, lưu lượng máu qua ổ dị dạng rất lớn, kèm nhiều phình mạch nguy cơ vỡ cao. "Nếu vùng não này bị hiện tượng chảy máu do vỡ khối dị dạng tác động, bệnh nhân sẽ thương tổn rất nặng nề, với tỷ lệ tàn phế lớn, thậm chí là tử vong nhanh", BS. Giang cho biết.

Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định chọn phương pháp can thiệp nội mạch ít xâm lấn. Kíp can thiệp sử dụng ống thông siêu nhỏ luồn vào mạch máu để bơm keo gây tắc các cuống mạch bất thường, giảm nguy cơ xuất huyết và cải thiện triệu chứng. Chỉ sau 60 phút, 5 cuống mạch nguy hiểm đã được xử lý thành công. Sức khỏe K. phục hồi tốt, triệu chứng đau đầu kéo dài nhiều năm giảm rõ rệt.

Ổ dị dạng mạch máu não của nam sinh K. được hiển thị bởi thiết bị DSA. 
Ổ dị dạng mạch máu não của nam sinh K. được hiển thị bởi thiết bị DSA. 

Trước đó, Bệnh viện Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh Phú Thọ cũng vừa phục hồi chức năng thành công cho bệnh nhi N.N.D. (14 tuổi, xã Tiên Du, Phù Ninh, Phú Thọ) bị liệt nửa người sau vỡ dị dạng mạch máu não.

Khoảng 9 tháng trước, D. được phẫu thuật cấp cứu do vỡ mạch máu não bẩm sinh. Sau mổ, em mất khả năng vận động nửa người, không thể tự đi lại, mọi sinh hoạt phụ thuộc hoàn toàn vào người thân. Tại Khoa Phục hồi chức năng, bé được điều trị kết hợp: điện châm, thủy châm, xoa bóp bấm huyệt, điện xung, tập vận động có trợ giúp, bó Parafin…

Qua nhiều đợt tập luyện kiên trì cùng sự hướng dẫn sát sao của đội ngũ bác sĩ, bệnh nhi đã tự đi lại được với nạng chữ U, không nói ngọng, tay yếu nhưng đã cầm nắm được, sinh hoạt cá nhân gần như độc lập.

Theo BSCKI Tạ Đức Dũng, Trưởng Khoa Phục hồi chức năng, nguyên tắc quan trọng trong phục hồi liệt nửa người sau tai biến là can thiệp sớm, kiên trì và đúng kỹ thuật. Việc nằm bất động lâu sau phẫu thuật dễ khiến mất "thời gian vàng" phục hồi, làm teo cơ, cứng khớp, di chứng nặng nề hơn. 

Bác sỹ Lê Tuấn Anh, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, giải thích rằng dị dạng mạch máu não là một dị tật phát triển của hệ thống mạch máu, khi các động mạch kết nối trực tiếp với tĩnh mạch mà không qua mao mạch. Điều này khiến động mạch mỏng hơn và tĩnh mạch giãn rộng, gây tăng lưu lượng máu và dễ dàng dẫn đến vỡ mạch, chảy máu não, tăng áp lực nội sọ, thậm chí tử vong.

Sau nhiều đợt điều trị tích cực, tình trạng liệt nửa người của bệnh nhi đã cải thiện, bệnh nhi đã vận động đi lại được.
Sau nhiều đợt điều trị tích cực, tình trạng liệt nửa người của bệnh nhi đã cải thiện, bệnh nhi đã vận động đi lại được.

Bác sỹ Nguyễn Xuân Thái, Trưởng khoa Cấp cứu - Chống độc, Bệnh viện đa khoa Hà Tĩnh, cho biết: “Nguyên nhân dị dạng mạch máu não thường là do bẩm sinh và phát triển trong quá trình hình thành thai nhi. Bệnh chiếm 1% trong tổng số bệnh nhân có bệnh lý đột quỵ. Tại bệnh viện, hằng năm tiếp nhận khoảng 20 - 25 bệnh nhân bị dị dạng mạch máu não”.

Những năm gần đây, với sự hỗ trợ từ các thiết bị mới và hợp tác chuyên môn với tuyến trên, bệnh viện tỉnh đã có thể chẩn đoán chính xác và bước đầu xử lý các ca dị dạng mạch máu não. Do không có biểu hiện gì rõ rệt hoặc có nhưng rất mơ hồ nên dị dạng mạch máu não vẫn chưa được chú ý và được coi là “bom nổ chậm” trong cơ thể người.

Nếu dị dạng mạch não chưa vỡ, tuỳ vị trí của khối dị dạng có thể xuất hiện một số triệu chứng không đặc hiệu như: đau đầu, chóng mặt, tê bì yếu tay chân hoặc động kinh. Nếu dị dạng mạch não vỡ, các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng phụ thuộc vào bản thân khối dị dạng và thể tích máu tụ, từ đau đầu, buồn nôn, liệt nửa người, lú lẫn đến hôn mê sâu.

Tỷ lệ tử vong khi vỡ chiếm khoảng 10 - 15% và khoảng 50% số bệnh nhân sẽ để lại di chứng về sau. Bác sĩ Thái khuyến cáo: “Dù đến nay, thế giới chưa có khuyến cáo về việc khám sàng lọc bệnh dị dạng mạch máu não nhưng với những người có tiền sử đau đầu dai dẳng, từng bị chấn thương sọ não, có người thân từng bị đột quỵ… thì nên chủ động tầm soát”.

Nguyên nhân dị dạng mạch máu não thường là do bẩm sinh và phát triển trong quá trình hình thành thai nhi.
Nguyên nhân dị dạng mạch máu não thường là do bẩm sinh và phát triển trong quá trình hình thành thai nhi.

Ngày nay, dị dạng mạch máu não có thể được phát hiện sớm qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại như CT-Scan, MRI, DSA. Nếu phát hiện sớm, dị dạng mạch máu não có thể được xử lý an toàn bằng nhiều phương pháp như nút mạch, phẫu thuật hoặc xạ phẫu.

Đặc biệt, với sự phát triển của kỹ thuật nút mạch can thiệp hiện đại, nhiều bệnh nhân có thể được điều trị ít xâm lấn, rút ngắn thời gian nằm viện và phục hồi chức năng tốt.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Bối cảnh và thực tiễn cho thấy thời gian tới, Việt Nam khó có thể tăng trưởng bằng con đường gia tăng quy mô hàng hóa xuất khẩu như trong nhiều năm qua, mà phải chuyển hướng sang tăng phần giá trị gia tăng tạo ra trong nước của hàng hóa.

Bài viết mới nhất

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy