Chia sẻ tại buổi họp báo thường kỳ quý 2/2024 do Bộ Tài chính tổ chức hôm qua (18/6), bà Lê Thị Tuyết Nhung, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá, cho biết với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ, Bộ Tài chính đã và đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường.

"Bình quân 5 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 4,03% so với cùng kỳ năm 2023, vẫn nằm trong kế hoạch Quốc hội giao là 4-4,5%, lạm phát cơ bản tăng 2,78%", bà Nhung nói.

LO LẠM PHÁT KHI TĂNG LƯƠNG

Xét theo diễn biến từng quý, theo đánh giá của Cục Quản lý giá, do quý 1 là giai đoạn trùng với Tết Nguyên đán nên giá cả một số mặt hàng biến động tăng theo quy luật hàng năm. Sang đến quý 2, giá nhiều mặt hàng phục vụ Tết ổn định trở lại, nguồn cung dồi dào trong khi nhu cầu của người dân không cao nên mặt bằng giá nhìn chung ít biến động.

CPI tháng 4 và tháng 5 chỉ tăng nhẹ 0,05-0,07% so với tháng trước, chủ yếu do một số yếu tố như thời tiết nắng nóng ảnh hưởng đến nguồn cung rau củ tại địa phương, tăng nhu cầu sử dụng điện nước, mua sắm các mặt hàng điện lạnh, cầu tiêu dùng đồ giải khát tăng, từ đó đẩy giá các nhóm hàng này tăng nhẹ. Ngoài ra, kỳ nghỉ lễ dài ngày 30/4-1/5 cũng làm tăng nhu cầu ăn uống ngoài gia đình, du lịch song chỉ số giá các nhóm này cũng chỉ nhích tăng chút ít.

Ở chiều ngược lại, giá xăng dầu trong nước theo xu hướng giảm liên tục từ tuần cuối tháng 4/2024 cho đến nay góp phần giảm áp lực lên mặt bằng giá. 

Dù vậy, đã có nhiều ý kiến lo ngại mức tăng CPI 4,03% là khá cao và phát cảnh báo sớm khi dự báo có nhiều yếu tố có thể đẩy lạm phát tăng cao trong thời gian tới. Đặc biệt, trong nửa cuối năm, Nhà nước sẽ điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và thực hiện cải cách tiền lương. Những yếu tố này sẽ đẩy mặt bằng giá cả tăng cao, gây lo ngại lương chưa tăng, giá đã tăng.

Chia sẻ quan điểm này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng xưa nay hay xảy ra tình trạng lương chưa tăng, giá đã tăng, dẫn đến việc tăng lương nhưng không tạo tác động, lợi ích thực chất cho các đối tượng hưởng lương.

"Tuy nhiên, trong nhiều năm trở lại đây, Chính phủ, thị trường cũng như người dân đã thích ứng, không bị tác động đến tâm lý nhiều khi thực hiện tăng lương. Thực tế cho thấy nhiều lần tăng lương cũng không tăng giá", ông Chi đánh giá.

Theo ông Nguyễn Đức Chi, đứng ở góc độ điều hành, Chính phủ, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan cũng hết sức chú trọng thực hiện nhiều giải pháp để mang tính chủ động, để tăng lương nhưng không ảnh hưởng đến tâm lý, dẫn đến tăng giá.

CHỦ ĐỘNG KỊCH BẢN ỨNG PHÓ

Đưa ra các giải pháp để triển khai thực hiện trong nửa cuối năm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá cho biết tại phiên họp Ban Chỉ đạo vào tuần trước, Bộ Tài chính đã xem xét bối cảnh, chủ động đưa ra dự báo, tính toán cập nhật một số kịch bản lạm phát và tập trung vào nhiều biện pháp để kiềm chế lạm phát cuối năm.

Một là, chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến tình hình kinh tế thế giới và căng thẳng địa chính trị, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước, chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, kịp thời.

"Bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2024 trong giới hạn 4-4,5%, đúng mục tiêu nghị quyết của Quốc hội trong mọi tình huống", bà Nhung nhấn mạnh.

Hai là, thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với xăng dầu và các mặt hàng chiến lược có khả năng bị ảnh hưởng từ sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu cũng như xung đột căng thẳng địa chính trị.

Ba là, tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường.

"Thực hiện đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả, không tăng giá đột ngột và tăng giá cộng dồn vào cùng một thời điểm, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát", lãnh đạo Cục Quản lý giá lưu ý.

Bốn là, điều hành chính sách tiền tệ theo mục tiêu đề ra phối hợp với chính sách tài khóa và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Năm là, sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ, biện pháp điều tiết giá theo quy định của pháp luật về giá để kiểm soát, bình ổn thị trường.

Tăng cường triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá. Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giá.

Sáu là, thực hiện công tác truyền thông, thông tin rộng rãi tới công chúng trước khi điều chỉnh giá các mặt hàng Nhà nước quản lý để tránh các thông tin không chính xác, gây hoang mang dư luận.

"Với sự chỉ đạo kịp thời của Ban Chỉ đạo điều hành giá và sự phối hợp, chủ động của Bộ Tài chính cũng như các bộ ngành, chúng tôi kỳ vọng việc cải cách tiền lương sẽ không ảnh hưởng đến tăng giá những tháng cuối năm", bà Nhung nhấn mạnh.

Làm rõ thêm những giải pháp chủ động của các bộ, ngành, tránh nỗi lo “tát nước theo mưa” mỗi dịp tăng lương, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết trong cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá vừa qua, nhiều giải pháp đã được đề cập, nổi bật là đảm bảo nguồn cung, đầy đủ các mặt hàng thiết yếu của người dân như lương thực, thực phẩm, xăng dầu, điện…

Bên cạnh đó là những giải pháp về thanh kiểm tra thị trường theo quy định của Luật Giá 2023 vừa ban hành, kiểm tra hoạt động về kê khai giá, thực hiện kiểm tra về bán hàng hoá, chống đầu cơ, lũng đoạn, thao túng giá…

“Với tất cả những giải pháp này, thị trường, người dân, doanh nghiệp và xã hội thích ứng với việc tăng lương, không tác động quá nhiều đến tâm lý mà gây ra lạm phát. Song song với những giải pháp chủ động của Chính phủ và cơ quan quản lý thì sẽ không có tác động lớn đến thị trường”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.