Cần ưu tiên chính sách về phát triển nhân lực trong Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo
Bạch Dương
16/04/2025, 09:04
Đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Luật cần chú trọng tới ưu tiên chính sách về phát triển nguồn nhân lực; đẩy mạnh tự chủ và chấp nhận rủi ro nhằm tạo động lực cho các cơ sở nghiên cứu và nhà khoa học…
Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo sẽ được trình Quốc hội xem xét, thảo luận tại Kỳ họp thứ 9 (dự kiến khai mạc vào đầu tháng 5/2025).
Thực hiện Phiên họp thứ 44, ngày 15/4, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cho ý kiến về dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
CHẤP NHẬN RỦI RO TRONG NGHIÊN CỨU KHÔNG CÓ NGHĨA BUÔNG LỎNG QUẢN LÝ
Trình bày về mục đích ban hành Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết dự luật hướng tới việc trao quyền tự chủ tối đa cho các tổ chức nghiên cứu, bao gồm tự chủ xây dựng bộ máy và chi tiêu theo cơ chế khoán chi.
Nhà nước sẽ tập trung quản lý mục tiêu, đầu ra, kết quả và hiệu quả nghiên cứu, thay vì can thiệp vào cách thức thực hiện. Đặc biệt, dự luật đề xuất miễn trừ trách nhiệm dân sự cho các tổ chức nghiên cứu nếu dự án không đạt kết quả như kỳ vọng, nhằm khuyến khích sự dấn thân và đổi mới.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày dự thảo luật - Ảnh: Bộ Khoa học và Công nghệ.
Theo Bộ trưởng, việc chấp nhận rủi ro không đồng nghĩa với buông lỏng quản lý, mà là tạo điều kiện để các nhà khoa học theo đuổi những vấn đề thách thức, mang tính đột phá. Các tổ chức hoạt động hiệu quả sẽ được ưu tiên cấp thêm kinh phí, trong khi những đơn vị kém hiệu quả sẽ bị cắt giảm nguồn lực.
Bên cạnh đó, dự luật cũng đề xuất cơ chế tự chủ về sở hữu và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, cho phép các cơ sở nghiên cứu được toàn quyền quyết định. Nhà khoa học được hưởng tối thiểu 30% lợi nhuận từ thương mại hóa và được tham gia thành lập, điều hành doanh nghiệp.
Bộ trưởng cho rằng trao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu cho tổ chức chủ trì sẽ tháo gỡ nút thắt thương mại hóa, mang lại lợi ích kép là nguồn thu thuế cho Nhà nước và việc làm cho người dân.
Để thu hút nhân lực chất lượng cao, dự luật bổ sung các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, thưởng cho nghiên cứu cơ bản, chia lợi nhuận từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, và tạo điều kiện thuận lợi về lương, giấy phép lao động, thị thực cho chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài tham gia thực hiện nhiệm vụ khoa học trọng điểm tại Việt Nam.
MỌI SẢN PHẨM NGHIÊN CỨU PHẢI ĐƯỢC ĐƯA VÀO ỨNG DỤNG TRONG CUỘC SỐNG
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Lê Quang Huy, khẳng định Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo với các lý do đã nêu trong Tờ trình số 163/TTr-CP của Chính phủ.
Về quan điểm xây dựng Luật, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục: (i) Bám sát và thể chế hóa đầy đủ tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW; thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật; (ii) Thể chế hóa chủ trương của Đảng về vai trò của doanh nghiệp, kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó kinh tế tư nhân là động lực hàng đầu thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới sáng tạo; (iii) Cần thể hiện rõ ràng "chủ thuyết" phát triển Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo trong dự thảo Luật bởi đây được coi là đạo luật gốc trong lĩnh vực này; (iv) Bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, nâng cao tính khả thi của Luật để đẩy nhanh việc tổ chức thực hiện ngay sau khi Luật có hiệu lực thi hành.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy - Ảnh: Bộ Khoa học và Công nghệ.
Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo không chỉ để quản lý mà để kiến tạo một không gian phát triển khoa học công nghệ cho xã hội, chứ không chỉ để dành riêng cho các tổ chức nghiên cứu khoa học. Mọi sản phẩm nghiên cứu khoa học công nghệ phải đi tới thị trường, được ứng dụng, phục vụ trong cuộc sống để tránh bị lãng phí nguồn lực.
Trên cơ sở tiếp tục nghiên cứu các ý kiến đóng góp tại Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị các cơ quan chủ trì nhanh chóng hoàn thiện dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo một cách đầy đủ hơn để trình Quốc hội xem xét, thảo luận tại Kỳ họp thứ 9 tới.
Mạnh dạn mở cửa cơ chế thử nghiệm công nghệ mới
10:55, 14/04/2025
Hải Phòng chuyển dịch thu hút đầu tư dự án hàm lượng công nghệ cao
06:51, 14/04/2025
Yêu cầu 100% sân bay, bến cảng, cửa khẩu ứng dụng công nghệ sinh trắc học trên VNeID
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, các doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một cuộc cách mạng trong cách tiếp cận khách hàng và vận hành nhờ vào sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số...
Đổi mới sáng tạo: Động lực cho phát triển bền vững
Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đang tăng tốc, khẳng định vị thế là một trong những thị trường năng động bậc nhất khu vực. Trước ngưỡng cửa của kỷ nguyên mới, doanh nghiệp Việt được kỳ vọng sẽ bứt phá với ba trụ cột “Thiên thời – Địa lợi – Nhân hòa”, chìa khóa để rút ngắn hành trình vươn tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững...
Việt Nam công bố 3 mạng lưới công nghệ chiến lược
Việc thành lập 3 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược, bao gồm: Lượng tử (VNQuantum), An ninh mạng (ViSecurity) và Hàng không, vũ trụ, thiết bị bay không người lái (UAV Việt Nam) sẽ góp phần đưa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu trong các ngành công nghệ cao, công nghệ chiến lược…
Chân dung nhà khoa học đã giúp Trung Quốc chinh phục không gian
Từ tham gia chế tạo tên lửa sơ khai, vệ tinh đầu tiên, đến tổng công trình sư của tàu vũ trụ Thần Châu (Shenzhou) – dự án giúp Trung Quốc trở thành quốc gia thứ ba trên thế giới (sau Liên Xô và Mỹ) đưa được người lên quỹ đạo, Qi Faren, là nhà khoa học đã dành một đời để gắn bó với ngành công nghệ hàng không vũ trụ nước này…
Đồng tiền số lớn thứ hai thế giới sắp giảm giá trong tháng 9?
Kể từ năm 2016, cứ sau khi tăng giá mạnh trong tháng 8, thì sang tháng 9, đồng tiền số lớn thứ hai thế giới, Ether (ETH) thường quay đầu giảm. Năm nay, liệu kịch bản có lặp lại?
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: