Chủ tịch Fed: Chi tiêu cho AI không giống bong bóng Dotcom

Phát biểu trong cuộc họp báo sau phiên họp chính sách của Fed mới đây, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell nhấn mạnh rằng cơn bùng nổ AI đang được thúc đẩy bởi những doanh nghiệp thực sự tạo ra lợi nhuận và giá trị kinh tế, chứ không phải làn sóng đầu cơ như thời dotcom, theo Fortune.

“Tôi sẽ không nêu tên cụ thể, nhưng các công ty này thực sự có mô hình kinh doanh, có doanh thu, có lợi nhuận. Vì vậy, đây là một câu chuyện hoàn toàn khác”, ông Powell nói. 

Theo ông Powell, dòng vốn khổng lồ đang đổ vào các trung tâm dữ liệu và ngành bán dẫn trị giá hàng trăm tỷ USD không chỉ là làn sóng công nghệ mới mà còn trở thành một động lực tăng trưởng thực sự của kinh tế Mỹ.

Ông Powell cũng phủ nhận quan điểm cho rằng cơn sốt AI là kết quả của chính sách tiền tệ nới lỏng: “Tôi không nghĩ lãi suất là yếu tố then chốt trong câu chuyện AI hay trung tâm dữ liệu. Đây là những khoản đầu tư dài hạn, được thúc đẩy bởi niềm tin rằng công nghệ này sẽ giúp tăng năng suất trong tương lai”. 

Từ Nvidia, công ty đang tiến gần mốc doanh thu nửa nghìn tỷ USD, cho tới các kế hoạch chi tiêu vốn hàng trăm tỷ USD của Microsoft và Alphabet, quy mô đầu tư hiện nay là chưa từng có. Nhưng theo ông Powell, nó “có căn cứ thực”.

Goldman Sachs cũng đồng quan quan điểm. Trong báo cáo nghiên cứu “Cơn sốt chi tiêu AI không quá nóng”, nhà kinh tế trưởng người Mỹ, Joseph Briggs, cho rằng mức đầu tư hiện nay vẫn ở ngưỡng bền vững, dù chưa thể xác định ai sẽ là “người thắng cuộc” trong kỷ nguyên AI.

Chuyên gia này ước tính năng suất do AI mang lại có thể tạo thêm khoảng 8.000 tỷ USD giá trị cho kinh tế Mỹ, và trong kịch bản lạc quan, con số này có thể lên tới 19.000 tỷ USD.

“Chúng tôi không lo ngại về quy mô đầu tư vào AI. Hiện đầu tư AI chỉ chiếm dưới 1% GDP Mỹ, thấp hơn nhiều so với các chu kỳ công nghệ trước đây (2%–5%). Nói cách khác, dư địa tăng trưởng vẫn còn rất lớn”, báo cáo nhận định. 

Các chuyên gia kinh tế của JPMorgan ước tính, chi tiêu cho hạ tầng liên quan đến AI có thể giúp GDP Mỹ tăng thêm khoảng 0,2% trong năm tới.

Làn sóng đầu tư vào AI đang kéo nhu cầu năng lượng công nghiệp của Mỹ lên mức cao kỷ lục, khiến các công ty điện lực phải gấp rút mở rộng lưới điện vốn đã quá tải. Nói cách khác, làn sóng AI không chỉ thể hiện trên các báo cáo tài chính, mà đã in dấu rõ rệt trong đời sống kinh tế thực, qua những công trình xây dựng, thiết bị và nhà máy mới mọc lên trên khắp nước Mỹ.

Dù vậy, ông Powell vẫn tỏ ra thận trọng. Ông cho rằng dù "đà đầu tư hiện tại có vẻ lành mạnh", vẫn còn quá sớm để khẳng định đây là một cuộc cách mạng năng suất thực sự.

“Tôi không thể nói chắc các khoản đầu tư đó sẽ mang lại kết quả ra sao”, ông Powell nói.

Theo Chủ tịch Fed, nền kinh tế AI dù nhiều tiềm năng nhưng chưa đồng đều, phụ thuộc lớn vào nguồn vốn và chủ yếu nằm trong tay một số tập đoàn lớn. Các chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo lợi ích năng suất từ AI có thể cần nhiều năm mới “thấm sâu” vào thị trường lao động, trong khi tự động hóa có nguy cơ kìm hãm việc tuyển dụng trong những ngành vốn đang là động lực tạo việc làm.

Ông Powell cũng thừa nhận điều này khi cho biết nhiều tập đoàn lớn gần đây đã thông báo cắt giảm nhân sự “vì lý do liên quan đến AI và những gì công nghệ này có thể thay thế.”

Một nghịch lý đang hình thành: chính công nghệ giúp tăng sản lượng lại có thể khiến thị trường lao động chậm lại — một trong hai trọng trách mà Fed luôn phải cân bằng. Theo Powell, sau khi loại bỏ các sai số thống kê, tăng trưởng việc làm của Mỹ hiện “gần như bằng không”.