Trung Quốc là quốc gia đầu tiên cho phép CBDC "sinh lãi"

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đang chuẩn bị một bước đi mang tính bản lề trong lộ trình phát triển đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY). Theo đó, bắt đầu từ ngày 1/1/2026, các ngân hàng thương mại nước này sẽ được phép trả lãi cho khách hàng gửi tiết kiệm e-CNY.

Theo Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), quy định này sẽ giúp e-CNY trở thành đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương đầu tiên trên thế giới có khả năng sinh lãi. Qua đó, e-CNY được xem là chính thức bước sang giai đoạn “tiền gửi kỹ thuật số”, thay vì chỉ dừng lại ở vai trò “tiền kỹ thuật số” như định hướng ban đầu.

CCTV nhận định việc trả lãi cho khách hàng gửi tiết kiệm e-CNY sẽ góp phần nâng cao mức độ sẵn sàng chấp nhận của người dùng, mở rộng các kịch bản sử dụng trong nền kinh tế, đồng thời củng cố vị thế tiên phong của Trung Quốc trong quá trình thử nghiệm và triển khai tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương nước này.

Theo các quy định mới, e-CNY có thể được các ngân hàng thương mại đưa vào quản lý trong bảng cân đối tài sản – nợ phải trả. Định hướng này đã được ông Lu Lei, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, nêu rõ trong một bài viết đăng trên Thời báo Tài chính Trung Quốc.

Dù thúc đẩy mạnh mẽ lộ trình phát triển CBDC, Trung Quốc vẫn duy trì lập trường cứng rắn đối với tiền điện tử và stablecoin, với các lệnh cấm nghiêm ngặt. Cách tiếp cận của Bắc Kinh là tận dụng hiệu quả và ưu thế công nghệ của hạ tầng blockchain, nhưng đặt toàn bộ trong khuôn khổ một đồng tiền kỹ thuật số do nhà nước phát hành và kiểm soát chặt chẽ.

Chiến lược này tạo nên sự đối lập rõ nét với chính sách của Mỹ. Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp cấm việc thành lập CBDC, với lập luận rằng đồng tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành có thể đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính, xâm phạm quyền riêng tư cá nhân và làm suy yếu chủ quyền quốc gia.

Sắc lệnh hành pháp được ký ngày 23/1 nêu rõ việc cấm thành lập, phát hành, lưu hành hoặc sử dụng CBDC trên lãnh thổ Hoa Kỳ.

Trong khi nói “không” với CBDC, Mỹ lại thúc đẩy nhanh việc hoàn thiện hành lang pháp lý cho stablecoin. Tháng 7 vừa qua, ông Donald Trump đã ký ban hành Đạo luật Hướng dẫn và Thiết lập Đổi mới Quốc gia cho Stablecoin Hoa Kỳ (GENIUS).

Đây được coi là khuôn khổ pháp lý toàn diện đầu tiên của Mỹ dành cho stablecoin, với các quy định chặt chẽ về tài sản bảo chứng và yêu cầu các tổ chức phát hành tuân thủ nghiêm ngặt các chuẩn mực chống rửa tiền.

Ở chiều ngược lại, Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh phổ cập đồng nhân dân tệ kỹ thuật số thông qua chương trình mang tên “Kế hoạch hành động tăng cường hơn nữa hệ thống dịch vụ quản lý nhân dân tệ kỹ thuật số và xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính liên quan”.

Mục tiêu của kế hoạch là mở rộng phạm vi sử dụng e-CNY trên toàn quốc, đồng thời phát triển đồng bộ hạ tầng tài chính phục vụ cho đồng tiền kỹ thuật số này.

Tháng 9 vừa qua, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã thành lập Trung tâm Điều hành Quốc tế Nhân dân tệ (RMB) tại Thượng Hải. Trung tâm này được xây dựng như một nền tảng dịch vụ dựa trên công nghệ blockchain, hướng tới phát triển các công cụ thanh toán on-chain cũng như khả năng chuyển tiền cross-chain, qua đó thúc đẩy việc sử dụng e-CNY trong các giao dịch thanh toán xuyên biên giới.

Theo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc , đồng nhân dân tệ kỹ thuật số không chỉ phục vụ mục tiêu hiện đại hóa hệ thống tiền tệ, mà còn có thể góp phần mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho nhiều đối tượng. 

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, việc sử dụng e-CNY vẫn còn khá hạn chế. Đồng tiền kỹ thuật số này chủ yếu được triển khai trong một số cơ quan chính phủ và doanh nghiệp nhà nước, trong khi phần lớn các giao dịch thanh toán số tại Trung Quốc vẫn được thực hiện thông qua các nền tảng phổ biến như Alipay và WeChat Pay, vốn không trực tiếp sử dụng e-CNY.