17:47 06/06/2023

Đẩy mạnh tái cơ cấu các ngành lao động theo hướng xanh, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế

Thu Hằng

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cần phối hợp với các bộ, ngành đẩy mạnh tái cơ cấu lại các ngành, nhất là các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày theo hướng xanh, đáp ứng các yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế. Có giải pháp hỗ trợ kịp thời, bảo đảm an sinh xã hội, giảm bớt khó khăn cho người lao động và người sử dụng lao động…

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kết luận nội dung chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội. Ảnh - Quochoi.vn.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kết luận nội dung chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội. Ảnh - Quochoi.vn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh nội dung này khi kết luận nội dung chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội, chiều 6/6.

SỐ ĐẠI BIỂU ĐĂNG KÝ CHẤT VẤN ĐÔNG KỶ LỤC

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, phiên chất vấn có 99 đại biểu Quốc hội đăng kí chất vấn, đây là số lượng đông kỷ lục, thể hiện sự quan tâm của đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân đối với lĩnh vực này.

Trong phiên chất vấn đã có 46 đại biểu tham gia chất vấn, trong đó 35 đại biểu trực tiếp đặt câu hỏi và 11 đại biểu tham gia tranh luận, còn 54 đại biểu đăng ký đặt câu hỏi và 1 đại biểu tranh luận nhưng do không đủ thời gian nên chưa phát biểu. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu gửi câu hỏi chất vấn đề Bộ trưởng để được trả lời bằng văn bản theo quy định.

Qua Báo cáo của Chính phủ và diễn biến tại phiên họp cho thấy, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã có rất nhiều nỗ lực và cố gắng trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao và triển khai thực hiện các kết luận, kiến nghị tại các Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề có liên quan và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, bên cạnh những thành quả đạt được, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận trong lĩnh vực lao động, việc làm, còn không ít những tồn tại, hạn chế và yếu kém như trong báo cáo và các đại biểu Quốc hội đã nêu ra. 

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cùng các Bộ trưởng có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội trong phiên chất vấn, đồng thời chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp đề ra. 

NẮM SÁT TÌNH HÌNH, KỊP THỜI HỖ TRỢ NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ DOANH NGHIỆP

Về các giải pháp cụ thể, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trước hết Bộ cần tổ chức triển khai hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, nhất là các quy định, Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và chiến lược quy hoạch, đề án về phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.

Tiếp tục rà soát, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm gắn với thị trường lao động theo hướng mở liên thông, hiện đại, hội nhập và thích ứng, đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên, công nhân, nông dân và người lao động…

Cùng với đó, tiếp tục rà soát, sắp xếp hệ thống giáo dục nghề nghiệp công lập, hoàn thiện cơ chế và thực hiện tự chủ theo lộ trình; chú trọng các ngành nghề, lĩnh vực đào tạo có thế mạnh.

Toàn cảnh phiên chất vấn đầu giờ chiều 6/6. Ảnh - Quochoi.vn.
Toàn cảnh phiên chất vấn đầu giờ chiều 6/6. Ảnh - Quochoi.vn.

Trong năm 2023, Bộ cũng cần rà soát, thống kê đầy đủ nghiên cứu, đề xuất biện pháp giải quyết dứt điểm, đổi mới đối với số chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trên nguyên tắc đóng hưởng bảo đảm quyền lợi của đối tượng tham gia bảo hiểm, cũng như giải quyết dứt điểm các trường hợp thu chi bảo hiểm xã hội không đúng quy định.

Chủ động rà soát để kịp thời phát hiện, giải quyết các trường hợp phát sinh khác mà pháp luật về bảo hiểm xã hội chưa quy định. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm đề xuất xưởng xử lý đối với từng cá nhân, cơ quan, tổ chức để xảy ra tình trạng này.

Bên cạnh đó, Bộ cần phối hợp với các bộ, ngành đẩy mạnh tái cơ cấu lại các ngành, nhất là các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày theo hướng xanh, đáp ứng các yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế. Nắm sát, thống kê đầy đủ, chính xác, kịp thời tình hình diễn biến của nền kinh tế và biến động của thị trường lao động để chủ động ứng phó, có giải pháp hỗ trợ kịp thời, bảo đảm an sinh xã hội, giảm bớt khó khăn cho người lao động và người sử dụng lao động.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích chính sách ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác quản lý nhà nước, trong tổ chức thực hiện chính sách và chế độ về bảo hiểm xã hội.

Ngoài ra, cần hoàn thiện chính sách pháp luật và bảo hiểm xã hội; chuẩn bị hồ sơ dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6, tháng 10/2023 và xem xét thông qua vào kỳ họp đầu năm 2024.

“Việc sửa đổi, bổ sung chính sách bảo hiểm xã hội cần đảm bảo mở rộng, khuyến khích người lao động, người sử dụng lao động tham gia, hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân theo Nghị quyết 28. Khắc phục tình trạng chậm đóng, trốn đóng, hưởng bảo hiểm xã hội một lần, mượn hồ sơ người khác tham gia bảo hiểm, thu gom, mua bán sổ và các hành vi trục lợi khác. Bảo đảm công tác đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội an toàn, sinh lời, cân đối thu chi trong dài hạn”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu Tòa án nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khẩn trương tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục khởi kiện liên quan đến bảo hiểm xã hội. Đồng thời, xem xét thụ lý và đưa ra xét xử một số vụ trốn đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. 

Cuối cùng, rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Việc làm để tạo nhiều cơ hội việc làm thuận lợi cho người dân. Chủ động phòng ngừa thất nghiệp, xây dựng hệ thống thông tin và dự báo thị trường lao động thực sự đáp ứng yêu cầu của thị trường, của doanh nghiệp với quá trình phát triển kinh tế số.

Cùng với đó, cần khẩn trương hoàn thành hệ cơ sở dữ liệu về lao động và thị trường lao động, hướng tới quản trị thị trường lao động, việc làm hiện đại, linh hoạt và chủ động. Sớm có giải pháp cụ thể giảm dần tỷ lệ lao độn làm việc trong khu vực phi chính thức, hướng tới việc làm bền vững, việc làm xanh và thu nhập thỏa đáng.

 
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu giải trình thêm tại phiên họp chiều ngày 6/6/2023.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu giải trình thêm tại phiên họp chiều ngày 6/6/2023.

Chiều cùng ngày, giải trình thêm các vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, thời gian tới từ góc độ về quan điểm tư duy, chủ trương sẽ rà soát chính sách tăng trưởng xanh của đất nước, phát triển nguồn nhân lực, giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ. Tất cả những vấn đề này có liên quan mật thiết đến một trong ba đột phá đó là phát triển nguồn nhân lực. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước rất quan tâm đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực, tuy nhiên, năng suất lao động ta chưa có sự bứt phá.

Do vậy, cần tập trung cho vấn đề nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, tập trung đầu tư cho nguồn nhân lực, có sự kết nối liên thông từ giáo dục phổ thông đến giáo dục trung, cao đẳng, đại học, cao học và giáo sư, tiến sĩ.

“Điều này đòi hỏi sự kết nối liên thông giữa nghiên cứu cơ bản với nghiên cứu và chuyển giao công nghệ và nghiên cứu triển khai. Trong đó, đào tạo cần sự phân bổ các nguồn lực để tập trung đào tạo, đặc biệt đối với doanh nghiệp cần quan tâm đến nghiên cứu liên quan đến trí tuệ nhân tạo, dược sinh học, kết nối vạn vật, máy tính lượng tử, năng lượng mới…”, Phó Thủ tướng nói.

Theo Phó Thủ tướng, đây là những tiềm năm tạo ra công ăn việc làm cho lao động, nhưng xuất phát điểm phải xuất phát từ nguồn lực. Như vậy, Việt Nam có thể đi sau nhưng có thể đón đầu, đặc biệt liên quan đến chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng.