Đại diện các doanh nghiệp du lịch cho rằng, visa đang là rào cản lớn nhất đối với việc thu hút khách du lịch quốc tế đến Việt Nam, vì vậy cần phải bỏ visa càng nhiều nước càng tốt.

Sáng 2/5, Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương đồng chủ trì tổ chức Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2019.

Diễn đàn gồm 6 chuyên đề, bàn luận nhiều vấn đề khác nhau của nền kinh tế, trong đó đáng chú ý là chuyên đề thu hút có chọn lọc các phân đoạn thị trường khách du lịch có khả năng chi trả cao và lưu trú dài ngày.

Việt Nam đứng sau Lào, Campuchia về hiệu quả quảng bá du lịch

Theo ông Ngô Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương, trong 3 năm trở lại đây, ngành du lịch đang thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ khi số lượt khách du lịch quốc tế không ngừng gia tăng và nguồn thu từ du lịch cũng tăng trưởng liên tục.

Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp kết hợp từ nhiều ngành, 99% doanh nghiệp du lịch là tư nhân, do đó đóng góp to lớn. Tuy nhiên, để phát triển ngành du lịch, các rào cản cần được tháo gỡ để tăng tính chuyên nghiệp cho người lao động trong ngành du lịch.

Theo đó, Chính phủ kỳ vọng đến năm 2020, Việt Nam sẽ thu hút từ 17 - 20 triệu khách quốc tế, 80 triệu khách nội địa, đạt doanh thu 35 tỷ USD. Tới năm 2030, phấn đấu để du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn.

Trong khi đó, ông Lê Quang Tùng, Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch đánh giá Việt Nam có vị thế đặc biệt để hưởng lợi từ du lịch. Theo thống kê, Việt Nam đứng thứ 32 toàn cầu về số lượng và sự hấp dẫn của tài nguyên thiên nhiên, văn hoá với 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận.

Năm 2018, Việt Nam cũng đón gần 15,5 triệu lượt khách quốc tế, thu 620.000 tỷ đồng chiếm 8% GDP (từ 328.000 tỷ đồng năm 2015).

"Tuy nhiên, để du lịch thực sự phát huy vai trò là một ngành kinh tế mũi nhọn quốc gia, phát huy đúng vai trò ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp thì chúng tôi cho rằng còn có rất nhiều việc cần tiếp tục làm, tiếp tục cải thiện, cần sự đầu tư mạnh mẽ, tập trung với quyết tâm cao của tất cả các bên để giải quyết các vấn đề cả trước mắt và lâu dài", ông Tùng nói.

Lãnh đạo Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cho biết, theo các số liệu thống kê và đánh giá của chuyên gia, du khách quốc tế đến Việt Nam đang tăng trưởng nhanh, nhưng năm 2018 tổng số du khách quốc tế vẫn thấp so với một số nước trong khu vực như Thái Lan (38 triệu), Malaysia (25 triệu), Singapore (18,5 triệu), Indonesia (15,8 triệu).

Mặt khác, khách chi tiêu còn khiêm tốn. Tỷ trọng của các thị trường chi tiêu cao có xu hướng giảm dần từ năm 2015. Cụ thể, khách Bắc Mỹ từ 7,6% giảm xuống còn 5,8%, khách châu Âu từ 14,6% xuống 13,1% trong khi khách châu Á tăng mạnh.

Các thị trường ngách chi tiêu cao như golf vẫn chưa đủ sức cạnh tranh với các nước trong khu vực.

Song song với đó, khách quốc tế đến Việt Nam nghỉ lâu hơn nhưng chi tiêu ít hơn so với các nước trong khu vực. Khách đến Việt Nam chi tiêu 96 USD/ngày nhưng ở Singapore lại là 330 USD/ngày, hay Thái Lan 163 USD/ngày…

Trong khi các quốc gia chi hàng chục triệu USD quảng bá du lịch, ở Việt Nam con số này là 2 triệu USD. Trên bảng xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về hiệu quả quảng bá du lịch, Việt Nam chỉ đứng thứ 80 trong tổng số 136 quốc gia, thậm chí sau Lào, Campuchia.

"Thách thức lớn nhất đã được nhận diện qua các số liệu trên là thị phần khách quốc tế đến Việt Nam chưa phù hợp, nếu không được giải quyết thì sẽ là trở ngại để ngành du lịch nước ta phát triển xứng đáng với tiềm năng và đạt được những kỳ vọng", ông Lê Quang Tùng nói.

Ông Ngô Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, trong 3 năm trở lại đây, ngành du lịch đang thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Visa đang là rào cản với du lịch Việt Nam?

Đóng góp ý kiến tại hội thảo, ông Trương Tấn Sơn, đại diện cho Công ty Du lịch Saigontourist nhận định, thủ tục cấp thị thực của Việt Nam đang khiến cho du khách cảm thấy không được chào đón. 

Đồng quan điểm, ông Phạm Hà, Giám đốc Công ty Du lịch Sang Trọng cũng cho rằng, visa đang là rào cản rất lớn với du lịch Việt Nam hiện nay.

"Chính sách có nhiều vấn đề trong đó có visa, đây là rào cản rất lớn. Hiện tại visa chúng ta cấp là 15 ngày, nhưng chúng ta có thể nâng lên 30 ngày thậm chí dài hơn. Tôi kiến nghị chúng ta bỏ visa càng nhiều nước càng tốt. Ví dụ như Indonesia họ bỏ tới 169 nước. Chúng ta hoà bình, thân thiện mà không bỏ visa thì không hợp lý lắm", ông Hà nói.

Ông Trương Tấn Sơn cũng đề xuất miễn thị thực visa cho nhiều quốc gia, và có thể miễn 5 đến 10 năm với người có thu nhập cao, những người đi du lịch hoặc công tác thường xuyên.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Vietravel cho biết, nhiều đơn vị đã đề xuất bỏ visa cho một số nước, vùng lãnh thổ từ năm 2016 song đến nay vẫn chưa được. 

"Do đó, chúng tôi đề xuất áp dụng chính sách visa linh hoạt. Ví dụ, Đài Loan áp dụng visa Quan Hồng cho người Việt Nam, Mỹ đặt giới hạn về visa. Nếu muốn phát triển du lịch, chúng ta cần có chính sách mở hơn về visa. Visa linh hoạt có thể cấp theo theo thị trường khách đông - vắng theo mùa, theo sự kiện lớn của Việt Nam như giải đua xe F1, Seagames 2012, Festival Huế, Vesak tháng 5/2019...", ông Kỳ nói.

Trong khi đó, bà Nguyễn Phương Lan, Phó cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao cho biết, về thị thực, tính đến nay Việt Nam miễn thị thực cho 13 nước từ năm 2004. Từ 1/2/2017, Chính phủ cấp thị thực điện tử cho công dân trên 80 nước, với thủ tục thuận lợi.

"Qua các nghiên cứu tổng kết, từ khi miễn thị thực đơn phương cho các nước đến nay, chính sách miễn thị thực không phải yếu tố quyết định tác động tới ngành du lịch Việt Nam. Theo báo cáo từ Tổng cục Du lịch, tỷ lệ tăng trưởng khách từ các quốc gia không miễn thị thực đơn phương như Mỹ hay Canada còn cao hơn những nước được miễn thị thực", bà Lan cho biết.

Theo bà Lan, miễn thị thực đơn phương để tạo điều kiện thuận lợi cho khách cần đi đôi với cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp trong nước. 

Ví dụ, miễn thị thực cho khách du lịch Hàn Quốc, song đội ngũ hướng dẫn viên hay tour tuyến chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc đã phát triển tại thị trường Việt Nam, áp đảo doanh nghiệp trong nước.

Bà Phương Lan cũng phản bác lại ý kiến cho rằng xếp hạng thị thực Việt Nam ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh du lịch.

"Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới, thị thực chỉ là một trong các tiêu chí để đánh giá độ mở với quốc tế, không hoàn toàn quyết định năng lực cạnh tranh của một nước. Ví dụ như những quốc gia như Tây Ban Nha, Nhật Bản hay Mỹ có năng lực cạnh tranh về du lịch xếp hạng cao dù chính sách miễn thị thực không quá cởi mở", bà Lan minh chứng.

Các quốc gia đều chủ yếu đảm bảo lợi ích quốc gia và khu vực. Singapore chỉ yêu cầu 39 nước có visa. Trên cơ sở các thoả thuận song phương chỉ có một số nước miễn thị thực đơn phương cho Việt Nam như Belarus. 

Từ đó, đại diện Bộ Ngoại giao cho rằng, việc mở rộng hay áp dụng rộng rãi cần xem xét mối quan hệ giữa hai nước, an ninh, đối ngoại và đảm bảo lợi ích công dân Việt Nam.