Lạm phát ở Anh cao nhất gần 2 năm, BOE khó hạ thêm lãi suất

Theo dữ liệu được Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) công bố ngày 20/8, Anh ghi nhận tỷ lệ lạm phát tháng 7 là 3,8%, tăng từ 3,6% của tháng 6 và là mức cao nhất kể từ tháng 1/2024. Riêng lạm phát dịch vụ tại tăng lên 5% từ mức 4,7% của tháng 6.

Trước đó, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cũng đã dự báo lạm phát tháng 7 sẽ tăng lên 3,8%, riêng lạm phát dịch vụ tăng 4,9%. Hai mức dự báo của các nhà phân tích theo khảo sát của hãng tin Reuters lần lượt là 3,7% và 4,8%.

Đầu tháng này, BOE tiếp tục hạ lãi suất sau cuộc biểu quyết sát nút tại Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC) – cơ quan quyết định lãi suất ngắn hạn của BOE. Đây là lần hạ lãi suất thứ năm kể từ tháng 8/2024, khi cơ quan này bắt đầu chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, MPC cho biết sẽ không hạ lãi suất nhanh trong thời gian tới bởi lạm phát vẫn cao dai dẳng.

“Số liệu lạm phát ngày hôm nay sẽ càng củng cố cách tiếp cận thận trọng của MPC trong tiến trình giảm lãi suất trong thời gian tới”, nhà kinh tế trưởng Martin Sartorius tại Liên đoàn Công nghiệp Anh (CBI) nhận xét. “Dù lạm phát được dự báo sẽ giảm bớt vào năm tới, nhưng rủi ro về hiệu ứng vòng hai của lạm phát (second-round effect) sẽ khiến MPC không vội nới lỏng chính sách trong ngắn hạn”.

Hiệu ứng vòng hai của lạm phát xảy ra khi lạm phát cao trong thời gian dài, gây tác động tiêu cực tới nền kinh tế và dẫn đến một vòng xoáy đi xuống. Hiệu ứng này diễn ra sau hiệu ứng vòng một, khi lạm phát bắt đầu, đẩy giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng lên.

Trong số các nền kinh tế lớn trên thế giới, Anh đang đối mặt áp lực lạm phát lớn nhất. Lạm phát tại nước này hiện cao hơn so với tại Mỹ - nơi ghi nhận lạm phát 2,7% trong tháng 7. Tại khu vực đồng tiền chung euro (eurozone), lạm phát được dự báo tiếp tục duy trì ở mức mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) trong những năm tới.

Ngược lại, BOE dự báo lạm phát tại Anh sẽ tăng lên 4% trong tháng 9, cao gấp đôi mức mục tiêu và vẫn ở trên mức mục tiêu 2% vào giữa năm 2027.

Sự chênh lệch về lạm phát giữa các quốc gia phản ánh sự khác biệt trong phương thức điều tiết giá năng lượng và các dịch vụ tiện ích tại Anh. Giá dịch vụ tiện ích tăng mạnh trong tháng 4 đã đẩy lạm phát dịch vụ cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm trước.

Dữ liệu của ngày 21/8 cho thấy yếu tố lớn nhất dẫn đến lạm phát tại Anh tăng lên trong tháng 7 là giá dịch vụ vận tải, đặc biệt là vé máy bay. Giá thực phẩm và đồ uống không cồn tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước - mức tăng lớn nhất kể từ tháng 2/2024.

Lạm phát ở Anh tăng vọt khi nước này cũng như các nền kinh tế bắt đầu phục hồi sau đại dịch Covid-19, thời điểm người dân bắt đầu tiêu số tiền tích lũy trong thời gian phong tỏa còn các doanh nghiệp chật vật đáp ứng nhu cầu tăng vọt do gián đoạn chuỗi cung ứng. Cùng với đó, giá năng lượng tăng vọt sau khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022 làm gia tăng áp lực lạm phát.

Sau đó, việc tăng lãi suất và chi phí năng lượng giảm bắt đầu làm lạm phát hạ nhiệt. Tuy vậy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Anh vẫn cao hơn so với hầu hết các nền kinh tế châu Âu khác. Tại Pháp, lạm phát tháng 7 là 0,9%, còn ở Đức là 1,8%.

Một nguyên nhân lớn đằng sau lạm phát cao dai dẳng ở Anh là sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu. Anh phụ thuộc vào khí đốt nhập khẩu để phục nhu cầu năng lượng nhiều hơn so với hầu hết các nền kinh tế lớn khác. Giá khí đốt tại Anh tăng vọt vào năm 2022 và hiện vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch.

Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt lao động sau đại dịch đã khiến tiền lương ở nước này tăng vọt. Nhiều công đoàn đường sắt và khu vực công đã đình công để đòi tăng lương. Tốc độ tăng trưởng tiền lương tại Anh dù đã giảm như vẫn duy trì ở mức 5% trong quý 2/2025 – cao hơn so với mức 3-3,5% mà BOE đánh giá là phù hợp với mục tiêu lạm phát 2% và tăng trưởng năng suất 1-1,5%.

Nhiều chủ doanh nghiệp cho biết việc Chính phủ tăng thuế tiền lương từ tháng 4 cũng như mức lương tối thiểu tăng mạnh buộc họ phải chuyển phần chi phí tăng thêm sang giá cả hàng hóa và dịch vụ.

Cùng với đó, theo một số nhà kinh tế, việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) - hành động được gọi là Brexit - cũng là một trong những nguyên nhân khiến lạm phát tại nước này khó giảm. Một nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế London cho thấy khoảng 1/3 lạm phát giá thực phẩm ở Anh từ cuối năm 2019 đến tháng 3/2023 là do Brexit gây ra. Chi phí nhập khẩu hàng hóa cao hơn khiến hóa đơn thực phẩm của người dân Anh tăng lên.