Dự kiến tháng 6/2024, Ủy ban châu Âu (EC) sẽ sang Việt Nam thanh tra thực tế lần thứ 5 về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), để xem xét gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. Thanh Hóa được dự báo là một trong những địa phương trọng điểm tại đợt thanh tra này.

NHIỀU GIẢI PHÁP CẤP BÁCH ĐƯỢC TRIỂN KHAI

Để khắc phục hạn chế sau lần thanh tra thứ 4 của Ủy ban châu Âu, tháng 3/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có công điện số 04/CĐ-2024 về triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh Thanh Hoá đã triển khai tháng cao điểm thực hiện các giải pháp cấp bách chống khai thác IUU. Trong đó, trọng tâm là quản lý tốt đội tàu, duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) và quản lý tốt sản lượng hải sản qua cảng. Ngoài tổ chức tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác, đánh bắt trên ngư trường, lực lượng chức năng còn thành lập các tổ liên ngành phối hợp với địa phương “đi từng ngõ, gõ từng tàu” để tuyên truyền, giáo dục nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức trong ngư dân, quyết tâm sớm khắc phục các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu.

Từ đầu năm 2024 đến nay, ngành chức năng và các địa phương tại Thanh Hóa đã cấp phát 12.000 sổ tay, 4.000 tờ rơi, xây dựng 6 phóng sự tuyên truyền về chống khai thác IUU cho cán bộ quản lý các cấp và ngư dân. Tỉnh này đã tổ chức 2 lớp tập huấn nâng cao nhận thức về chống khai thác IUU, phổ biến các nội dung cơ bản của Luật Thủy sản và các quy định liên quan cho hơn 200 cán bộ, nhân viên các cảng cá và ngư dân. Cùng với đó, vận động chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không khai thác vi phạm chủ quyền vùng biển nước ngoài.

4 tháng đầu năm 2024, các lực lượng chức tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện và xử lý vi phạm 38 trường hợp với tổng số tiền phạt trên 513 triệu đồng, liên quan đến các lỗi, như: ngắt kết nối giám sát hành trình, không ghi nhật ký khai thác, không báo cáo khi cập cảng, rời cảng; khai thác sai vùng…

Thời gian không còn nhiều, do vậy, ngành chức năng, các địa phương liên quan trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa cần quyết liệt hơn trong tuyên truyền, quản lý đội tàu, kiểm tra và xử lý vi phạm. Đặc biệt, mỗi người dân cần tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật trong hoạt động nghề cá, góp phần cùng ngành thủy sản cả nước sớm đạt được mục tiêu tháo gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu.

HƠN 6.000 TÀU CÁ KHAI THÁC THỦY SẢN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG

Toàn tỉnh Thanh Hóa hiện có 6.057 tàu cá khai thác thủy sản. Trong số đó, địa phương này có 3.309 tàu có chiều dài dưới 6m, 937 tàu có chiều dài từ 6m đến 12m, 716 tàu có chiều dài từ 12m đến 15m, 1.095 tàu có chiều dài trên 15m.

Đến thời điểm hiện tại, 100% tàu cá có chiều dài thân tàu từ 6m trở lên (2.748 tàu) tại tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện đăng ký và cập nhật thông tin lên Hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase). Trong đó, có 2.709 tàu đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản, chiếm 98,6%. Số tàu cá thuộc diện phải đăng kiểm (chiều dài thân tàu từ 12m trở lên) của địa phường còn hạn đăng kiểm là 1.472/1.811 tàu, chiếm 81,3%. Cùng với đó, 100% tàu cá có chiều dài thân tàu trên 15m tại Thanh Hóa đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, trong đó có 1.049/1.095 tàu được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm, chiếm 98,8%.

Các cơ quan chức năng Thanh Hóa đã bố trí lực lượng thường trực 24/24h để thực hiện việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá cập bến, xuất bến. Tại 3 cảng cá chỉ định là Cảng cá Lạch Hới (thành phố Sầm Sơn), Cảng cá Lạch Bạng (thị xã Nghi Sơn) và Cảng cá Hòa Lộc (huyện Hậu Lộc) từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng đã giám sát 782 lượt tàu rời cảng, 436 lượt tàu cập cảng, thu 436 nhật ký khai thác thủy sản (đạt 100% số tàu cập cảng); sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng được ghi nhận, thống kê đạt 1.980,34 tấn. Trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ.

Tuy nhiên, theo các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa, hiện nay tại địa phương này vẫn còn một số chủ tàu, thuyền trưởng chưa ghi hoặc ghi chưa đầy đủ nhật ký khai thác thủy sản, một số tàu trên 15m chưa duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển.

Toàn tỉnh Thanh Hóa vẫn còn 339 tàu dài 12m trở lên thuộc diện phải đăng kiểm chưa đăng kiểm. Cụ thể, thị xã Nghi Sơn 179 tàu, huyện Quảng Xương 87 tàu, thành phố Sầm Sơn 46 tàu, huyện Hậu Lộc 18 tàu, huyện Hoằng Hóa 9 tàu. 

Thanh Hóa còn 39 tàu có chiều dài từ 12m trở lên hết hạn khai thác hoặc chưa có giấy phép khai thác thủy sản, trong đó, thành phố Sầm Sơn 25 tàu, thị xã Nghi Sơn 8 tàu, huyện Quảng Xương 4 tàu, huyện Hậu Lộc 1 tàu, huyện Hoằng Hóa 1 tàu.

Thanh Hóa cũng còn 46 tàu có chiều dài từ 15m trở lên chưa có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, cụ thể, thành phố Sầm Sơn 20 tàu, huyện Quảng Xương 14 tàu, thị xã Nghi Sơn 10 tàu, huyện Hậu Lộc 1 tàu, huyện Hoằng Hóa 1 tàu. Cùng với đó, hạ tầng một số cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá của tỉnh này chưa đáp ứng được các điều kiện về truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác...