Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/2 nói rằng sắc lệnh của ông về cấm nhập cảnh tạm thời đối với người tị nạn và công dân 7 nước mới đây là một thành tố chủ chốt của an ninh quốc gia.

Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài giờ trước khi tòa phúc thẩm liên bang bắt đầu việc xem xét sắc lệnh được cho là gây chia rẽ nhất của ông Trump kể từ khi ông chính thức lên nắm quyền.

Theo tin từ Reuters, sáng sớm nay theo giờ Việt Nam, tòa phúc thẩm ở San Francisco đã bắt đầu nghe tranh tụng giữa các luật sư của Bộ Tư pháp Mỹ và luật sư của bên nguyên đơn là hai bang Washington và Minnesota. Các luật sư của hai bên sẽ tranh luận về việc có nên đưa sắc lệnh tạm cấm nhập cảnh của Tổng thống Trump trở lại hay không.

“Phán quyết sẽ không được đưa ra hôm nay, mà có thể là trong tuần này”, tòa án cho biết trong một tuyên bố.

Trong một cuộc gặp với các cảnh sát trưởng diễn ra tại Nhà Trắng, ông Trump nói: “Tôi thực sự tin rằng chúng ta cần phải chiến đấu ở tòa để bảo vệ an ninh đất nước”. Ông cũng nói nhóm khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo đã đe dọa “xâm nhập vào Mỹ và các quốc gia khác thông qua đường nhập cư”, nhưng không nói cụ thể hơn.

“Mà chúng ta lại không được phép cứng rắn với những người nhập cư hay sao? Hãy giải thích cho tôi chuyện này”, ông Trump nói.

Sắc lệnh của ông Trump ký hôm 27/1, cấm nhập cảnh trong vòng 90 ngày đối với công dân 7 nước có dân số chủ yếu theo đạo Hồi, bao gồm Iran, Iraq, Libya, Syria, Somali, Sudan và Yemen, đồng thời cấm nhập cảnh trong vòng 120 ngày đối với tất cả người tị nạn.

Những người phản đối cho rằng sắc lệnh này là một sự phân biệt đối xử nhằm vào người Hồi giáo và tỏ ra nghi ngờ về giá trị của sắc lệnh như một biện pháp an ninh. Ông Trump thậm chí đã ký sắc lệnh mà không hề báo trước các nghị sỹ Cộng hòa trong Quốc hội.

Sắc lệnh trên  đã bị thẩm phán liên bang James Robart ở Seattle đình chỉ vào hôm thứ Sáu tuần trước sau khi hai bang Washington và Minnesota có đơn kiện. Nhờ phán quyết đình chỉ này mà người tị nạn và công dân của 7 quốc gia bị ảnh hưởng tiếp tục được nhập cảnh vào Mỹ.

Nhà Trắng sau đó đã kháng cáo phán quyết của thẩm phán Robart lên tòa án phúc thẩm ở San Francisco. Cuối tuần vừa rồi, tòa phúc thẩm ác bỏ đề nghị của Nhà Trắng về ngay lập tức dừng phán quyết của thẩm phán Robart.

Điểm mấu chốt trong cuộc chiến pháp lý xung quanh sắc lệnh cấm nhập cảnh là một Tổng thống Mỹ có quyền lực đến đâu trong việc quyết định ai có thể và ai không thể nhập cảnh vào Mỹ. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm chỉ xem xét vấn đề hẹp hơn là liệu tòa án ở Seattle có cơ sở để đình chỉ sắc lệnh của ông Trump hay không.

Theo giới phân tích, Tổng thống Trump đang đương đầu với một cuộc chiến pháp lý khó khăn tại tòa phúc thẩm với các thẩm phán mang tư tưởng tự do ở San Francisco, dù chưa ai có thể đoán chắc kết quả của vụ kiện.

Các tòa phúc thẩm ở Mỹ thường hiếm khi thay đổi phán quyết sơ thẩm, mà trong trường hợp này là phán quyết của thẩm phán Robart đình chỉ sắc lệnh của ông Trump. Vụ kiện có khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Mỹ.

Trong một diễn biến khác, hai thượng nghị sỹ Cộng hòa của Mỹ đang chuẩn bị công bố một dự luật nhằm hạn chế người nhập cư hợp pháp vào Mỹ. Theo dự luật này, số người được cấp thẻ cư trú dài hạn tại Mỹ, thường gọi là thẻ xanh, sẽ bị bị giảm một nửa xuống khoảng 500.000 người mỗi năm, thay vì khoảng 1 triệu người như hiện nay. Trong đó, những người muốn đoàn tụ với gia đình sẽ là đối tượng được ưu tiên.