Thủ tướng yêu cầu “6 rõ” thực hiện phòng, chống sạt lở – xâm nhập mặn Đồng bằng sông Cửu Long

Chiều 5/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Thường trực Chính phủ về “Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050” và Báo cáo Bộ Chính trị về kết quả thực hiện xử lý một số vấn đề tồn đọng liên quan chống ngập lụt của Thành phố Hồ Chí Minh và các dự án về bảo vệ môi trường, chống ô nhiễm không khí đô thị.

Cuộc họp có sự tham dự của các Ủy viên Bộ Chính trị, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; các Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ cùng đại diện lãnh đạo nhiều bộ, ngành liên quan.

HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN VỚI TIẾP CẬN TỔNG THỂ VÀ LIÊN NGÀNH

Tại cuộc họp, các đại biểu cho rằng Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ chịu ảnh hưởng của sạt lở mà đang đối mặt đồng thời với nhiều vấn đề nghiêm trọng như sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn. Những hiện tượng này có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại và đều gắn với bài toán nguồn nước.

Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, tư duy, phương pháp luận, tư tưởng chỉ đạo, xuyên suốt trong xây dựng Đề án là phải có các giải pháp "thuận thiên", thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL - Ảnh: VGP

Theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị và Ban Bí thư năm 2025, Đảng ủy Chính phủ đã giao Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng Đề án, nhằm đưa ra giải pháp tổng thể, toàn diện và căn cơ cho phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là khu vực có ý nghĩa chiến lược, chiếm 12,8% diện tích, gần 18% dân số, đóng góp 95% sản lượng gạo xuất khẩu, 60% thủy sản và 65% trái cây xuất khẩu của cả nước.

Đề án được xây dựng bám sát các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chính phủ về phát triển bền vững vùng trong bối cảnh biến đổi khí hậu, cùng các chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về bảo đảm an toàn, sinh kế và ổn định đời sống người dân.

Đánh giá việc phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn, các đại biểu cho rằng đây là nhiệm vụ hệ trọng, ảnh hưởng tới bố trí dân cư, cơ cấu kinh tế, hạ tầng, văn hóa – xã hội và các quy hoạch ngành, vùng, cùng quan hệ hợp tác trong lưu vực sông Mekong. Vì vậy, Đề án cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, tiếp cận tổng thể và liên ngành.

Nhiều ý kiến đề xuất tăng cường nghiên cứu các giải pháp phi công trình và giải pháp thích ứng; đồng thời bố trí, huy động nguồn lực một cách ưu tiên và hiệu quả. Việc ứng dụng khoa học – công nghệ được nhấn mạnh như công cụ quan trọng để biến thách thức của biến đổi khí hậu thành cơ hội cho phát triển bền vững.

HUY ĐỘNG MẠNH MẼ NGUỒN LỰC VÀ XÁC ĐỊNH RÕ THỨ TỰ ƯU TIÊN

Đối với “Đề án xử lý một số vấn đề tồn đọng liên quan chống ngập lụt của Thành phố Hồ Chí Minh và các dự án về môi trường, biến đổi khí hậu”, Đảng ủy Chính phủ cho biết Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 77; Quốc hội có Nghị quyết 170; và Bộ Chính trị đã giao phối hợp với Đảng ủy Quốc hội trình tại Kỳ họp thứ 10 Nghị quyết mở rộng phạm vi áp dụng Nghị quyết 170/2024/QH15.

Trong đó, dự án chống ngập của Thành phố Hồ Chí Minh là vướng mắc kéo dài. Ngày 21/7/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 212/NQ-CP tháo gỡ khó khăn của dự án. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã rà soát các dự án liên quan môi trường, biến đổi khí hậu để hoàn thiện dự thảo Báo cáo trình Bộ Chính trị.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận sự chuẩn bị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đối với các đề án trình Bộ Chính trị và cơ bản thống nhất với nội dung báo cáo.

Thủ tướng nhấn mạnh vị trí, vai trò và tầm quan trọng đặc biệt của Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực luôn được Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ quan tâm với nhiều nghị quyết, quyết định và nguồn lực đầu tư lớn.

Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến góp ý của Ban Thường vụ Đảng ủy và các đại biểu; khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, tài liệu trình Bộ Chính trị. Trong đó, Đề án cần phân tích rõ tình hình, nguyên nhân, cơ sở chính trị – pháp lý – thực tiễn; quá trình xây dựng; quan điểm, mục tiêu; nhiệm vụ, giải pháp; đối tượng phòng, chống gồm sụt lún, sạt lở, khô hạn, ngập úng và nhiễm mặn; thời gian thực hiện Đề án từ 2026 – 2035.

Cho rằng nhiệm vụ này đòi hỏi nguồn lực rất lớn, Thủ tướng yêu cầu thiết kế cơ chế huy động tổng thể, đa dạng nguồn lực, trong đó đẩy mạnh hợp tác công tư theo tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, phấn đấu huy động khoảng 35% nguồn lực ngoài Nhà nước.

Thủ tướng đề nghị Đề án phải đề xuất các dự án thành phần cụ thể, theo 5 nhóm phòng, chống: sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn; bảo đảm thứ tự ưu tiên trên cơ sở quy hoạch tổng thể, phân kỳ rõ ràng, thực hiện chắc chắn từng bước; theo tinh thần “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền”.

Thủ tướng lưu ý vai trò then chốt của khoa học – công nghệ, nhất là công nghệ mới; yêu cầu kết hợp giải pháp phi công trình và công trình; gắn với quy hoạch dân cư, tổ chức sản xuất, cơ cấu kinh tế và hệ thống giao thông thích ứng điều kiện sông nước. Việc bố trí nguồn lực cần có trọng tâm, trọng điểm và thứ tự ưu tiên rõ ràng.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các cơ quan nghiên cứu, chuyên gia trong và ngoài nước, chính quyền các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long, phối hợp hoàn thiện Đề án để trình Bộ Chính trị.

Đối với Báo cáo Bộ Chính trị về xử lý một số vấn đề tồn đọng, trong đó có dự án chống ngập lụt tại Thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng giao nghiên cứu khả năng xây dựng Đề án về bảo vệ môi trường, quản lý chất lượng và chống ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Báo cáo cần làm rõ cơ chế, chính sách và giải pháp bảo đảm tính khả thi và hiệu quả khi triển khai.