Sáng 2/1/2025, S&P Global công bố báo cáo chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 12/2024. Trong đó có 3 điểm nổi bật: Sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tăng yếu hơn; niềm tin kinh doanh giảm đáng kể; việc làm tiếp tục giảm.

TỔNG SỐ LƯỢNG ĐƠN HÀNG XUẤT KHẨU MỚI GIẢM MẠNH

Theo đánh giá của báo cáo, ngành sản xuất Việt Nam đã mất đi động lực tăng trưởng trong tháng cuối năm 2024. Sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tăng chậm lại, trong khi các công ty giảm việc làm và hàng tồn kho. Tuy nhiên, hoạt động mua hàng đã tăng trở lại. Trong khi đó, niềm tin kinh doanh đã giảm thành mức thấp của 19 tháng.

Áp lực lạm phát tăng lên, với cả chi phí đầu vào và giá cả đầu ra tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 7.

“Sức khỏe ngành sản xuất đã yếu đi bất kể sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới vẫn tăng khi các công ty giảm việc làm và mức tồn kho hàng mua”, báo cáo nhận định.

Mặc dù cả sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới đều tăng trong tháng 12, tốc độ tăng chỉ là nhẹ và là yếu nhất trong chuỗi tăng trưởng ba tháng tương ứng của từng chỉ số. Một số công ty cho biết nhu cầu khách hàng cải thiện, trong khi những công ty khác lại báo cáo các điều kiện thị trường suy giảm.

Trong khi tổng số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục tăng, tổng số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới lại giảm tháng thứ hai liên tiếp và tốc độ giảm là mạnh.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng những lo ngại về sự bất ổn và không chắc chắn của thị trường thế giới đã làm giảm niềm tin về triển vọng sản lượng trong một năm tới. Tâm lý kinh doanh trong tháng 12 đã giảm đáng kể và là mức thấp nhất kể từ tháng 5/2023. Tuy nhiên, những hy vọng về khả năng tăng số lượng đơn đặt hàng mới, sự cải thiện của các điều kiện kinh tế và giải pháp cho một số cuộc xung đột trên thế giới khiến các công ty vẫn lạc quan rằng sản lượng sẽ tăng.

Dự kiến sản lượng tăng trong những tháng tới khiến các công ty đã gia tăng trở lại hoạt động mua hàng, và tốc độ tăng là nhanh nhất trong thời gian bốn tháng. Tuy nhiên, các công ty vẫn còn ngần ngại trong việc tích trữ quá nhiều hàng tồn kho, và từ đó đã giảm tồn kho hàng mua. Tồn kho hàng thành phẩm cũng giảm.

BẤT ỔN TRÊN THẾ GIỚI LÀM GIẢM NIỀM TIN KINH DOANH

Các nhà sản xuất đã giảm việc làm tháng thứ ba liên tiếp vào cuối năm trong bối cảnh số lượng đơn đặt hàng mới tăng yếu. Mặc dù chỉ ở mức khiêm tốn, tốc độ giảm việc là mạnh nhất kể từ tháng 8.

Việc tiếp tục giảm việc làm vào thời điểm số lượng đơn đặt hàng mới tăng (cho dù là tăng nhẹ) khiến lượng công việc tồn đọng tiếp tục tăng trong tháng 12, từ đó kéo dài thời kỳ tăng lượng công việc tồn đọng hiện nay thành bảy tháng. Tuy nhiên, mức tăng lần này chỉ là nhẹ và là yếu nhất trong thời kỳ tăng này.

Áp lực lạm phát tăng lên trong tháng 12, với cả chi phí đầu vào và giá cả đầu ra tăng với tốc độ nhanh hơn so với tháng 11.

Theo các thành viên nhóm khảo sát, tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu và biến động tỷ giá hối đoái góp phần làm tăng chi phí đầu vào, với dầu và kim loại nằm trong số những mặt hàng được ghi nhận tăng giá.

Để đổi lại, các công ty đã tăng giá cả đầu ra tháng thứ tám liên tiếp, và tốc độ tăng là nhanh nhất kể từ tháng 7. Lần tăng này cũng mạnh hơn mức trung bình của lịch sử chỉ số.

Cuối cùng, thời gian giao hàng của nhà cung cấp đã bị kéo dài tháng thứ tư liên tiếp, và các công ty thường nhắc đến điều kiện giao thông chậm chạp. Tuy nhiên, mức độ kéo dài thời gian giao hàng chỉ là nhẹ, và lần kéo dài này là ít đáng chú ý nhất trong chuỗi thời gian suy giảm hiệu suất hoạt động của người bán hàng hiện nay.

Bình luận về kết quả khảo sát, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, cho rằng đây là thời điểm kết thúc năm ảm đạm đối với ngành sản xuất Việt Nam khi sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tăng chậm lại. Những bất ổn trên thị trường thế giới cũng làm giảm niềm tin kinh doanh khiến chỉ số này giảm thành mức thấp nhất trong hơn một năm rưỡi.

Điều này một phần phản ánh tình trạng không chắc chắn liên quan đến những kế hoạch của chính quyền sắp tới của Mỹ về thuế quan. Những thông cáo tiếp theo về vấn đề này trong năm mới sẽ giúp làm sáng tỏ bất kỳ ảnh hưởng tiềm tàng nào lên các nhà sản xuất của Việt Nam.