Sản xuất nhựa sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp: Hướng tới nền kinh tế tuần hoàn

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức về môi trường và tài nguyên, khái niệm kinh tế tuần hoàn đã trở thành một xu hướng không thể bỏ qua. Tại Việt Nam, ngành nông nghiệp đang dần chuyển mình theo hướng này, với những sáng kiến đột phá nhằm tận dụng tối đa phụ phẩm nông nghiệp.

Từ ngày 30/10 đến 1/11/2025, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), Helvetas Việt Nam đã giới thiệu một loạt giải pháp bao bì sáng tạo từ phụ phẩm nông nghiệp, mở ra một chương mới cho ngành nông sản – thực phẩm Việt Nam.

Mỗi năm, Việt Nam tạo ra hàng chục triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp, nhưng phần lớn chưa được tái sử dụng hiệu quả. Điều này không chỉ gây lãng phí nguồn sinh khối, mà còn tác động tiêu cực tới môi trường. Trong khi đó, nhiều ngành sản xuất vẫn phụ thuộc vào vật liệu nguyên sinh và nguyên liệu hóa thạch, dẫn đến chi phí cao và phát thải lớn. Trước thực tế đó, các sáng kiến mà Helvetas giới thiệu tại triển lãm đã mở ra hướng đi mới: biến phế phẩm thành vật liệu xanh, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn.

Dự án “Kinh tế tuần hoàn trong sản xuất ca cao” do Helvetas Việt Nam thực hiện từ năm 2022 đã hỗ trợ hàng nghìn nông hộ và doanh nghiệp tại nhiều tỉnh thành áp dụng các giải pháp kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp tái sinh. Những cải tiến này không chỉ giúp giảm tác động môi trường mà còn tối ưu chi phí và tăng thu nhập cho người nông dân.

Tại Vietnam Coffee Expo 2025, dự án đã mang đến loạt sản phẩm tiên phong như bao bì, pallet, đồ dùng được làm từ phế phụ phẩm của các ngành cà phê, ca cao, dừa.

Một trong những điểm nhấn của triển lãm là pallet sinh học làm từ xơ dừa, thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu. Sản phẩm này không chỉ hướng tới thay thế pallet gỗ và nhựa truyền thống, mà còn góp phần giảm phát thải carbon, tiết kiệm chi phí vận chuyển và hạn chế phá rừng.

Ông Anh Dương, chuyên gia vật liệu sinh học của AirX Carbon (một công ty vật liệu sinh học của Việt Nam) cho biết: “1.000 tấm pallet sinh học có thể lưu trữ tới 34 tấn carbon, đồng thời có giá thành rẻ hơn khoảng 20% so với pallet gỗ".

Ngoài ra, dự án còn trưng bày các mẫu vật liệu nhựa sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp. Bã cà phê hoặc bột vỏ ca cao xay mịn trộn với PLA (polylactic acid) tạo nên loại nhựa có khả năng phân hủy sinh học hoàn toàn, phù hợp cho các sản phẩm dùng một lần như ly, ống hút, khay đựng. Công thức pha trộn phụ phẩm với nhựa PP cũng giúp tạo ra các sản phẩm có độ bền tới 5 năm, có thể thay thế nhựa thông thường hoặc ứng dụng cho đồ dùng tái sử dụng và sản phẩm thương hiệu của các chuỗi cà phê, nhà hàng và khách sạn.

Một giải pháp bao bì mới đầy tiềm năng mà dự án đã hỗ trợ triển khai là giấy gói làm từ vỏ lụa hạt ca cao. Sản phẩm này giữ nguyên vẻ thủ công đặc trưng, có độ mềm, mịn, dễ gấp, lại thân thiện môi trường, đang được Marou Chocolates sử dụng làm giấy gói sô-cô-la.

Vietnam Coffee Expo là sự kiện uy tín hàng đầu trong ngành Thực phẩm và Đồ uống (F&B), với sự tham gia hàng trăm doanh nghiệp ngành cà phê, trà. Năm 2024, triển lãm đã thu hút 200 gian hàng và hơn 19.000 khách tham quan đến từ nhiều quốc gia.

Ông Nguyễn Đình Tuấn, Quản lý Dự án, chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn các giải pháp tuần hoàn trong ngành ca cao, đặc biệt là các vật liệu bao bì sáng tạo từ phế phụ phẩm nông nghiệp, được giới thiệu rộng rãi hơn, kết nối các doanh nghiệp trong và ngoài nước để cùng mở ra cơ hội hợp tác, thúc đẩy áp dụng kinh tế tuần hoàn và góp phần giúp Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0”.

Trong bối cảnh ngành F&B và logistics đang tìm kiếm vật liệu thay thế nhựa và giải pháp sản xuất bền vững, gian hàng của Helvetas tại Vietnam Coffee Expo 2025 không chỉ là điểm trưng bày công nghệ mới, mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình xanh của ngành nông nghiệp Việt Nam. Những sáng kiến này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mở ra cơ hội kinh tế mới, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp bền vững và phát triển.