Một trong những vấn đề "nóng" trong lĩnh vực giao thông vận tải được đại biểu Quốc hội dành nhiều thời gian chất vấn, tranh luận chiều ngày 7/6 đó là công tác đăng kiểm. Theo đó, các đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ Giao thông vận tải nhanh chóng mở lại các trung tâm đăng kiểm sau khủng hoảng vừa qua, đưa ra giải pháp lâu dài để hoạt động đăng kiểm quay trở lại bình thường; đồng thời đề nghị rút ra bài học trong công tác phòng chống tham nhũng sau vụ việc.

GẤP RÚT MỞ LẠI TRUNG TÂM ĐĂNG KIỂM TẠI HAI TỈNH BẮC KẠN, HOÀ BÌNH

Cụ thể, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình, bày tỏ mong muốn của cử tri về việc mở lại các trung tâm đăng kiểm, bởi trong thời gian qua, tại các trung tâm đăng kiểm nhiều nơi đã đóng cửa, gây bức xúc và khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. 

Phát biểu tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng thừa nhận bên cạnh những kết quả đạt được, ngành còn những tồn tại, hạn chế cần quyết liệt xử lý, đặc biệt là sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm.

Theo Bộ trưởng, nhiều trung tâm đăng kiểm không mở lại được vì thiếu cán bộ, thiếu đăng kiểm viên. Hiện nay, cả nước chỉ còn hai tỉnh đó là Bắc Kạn và Hòa Bình chưa mở lại trung tâm đăng kiểm, còn lại các trung tâm đăng kiểm ở khắp các tỉnh cơ bản đã mở lại và hoạt động bình thường.

Tuy nhiên, trước đó, theo phản ánh của Sở Giao thông vận tải tỉnh Hòa Bình, khó nhất hiện nay vẫn là nhân lực vì không có đăng kiểm viên thuộc Cục Đăng kiểm, còn người được giới thiệu hoặc vận động từ các trung tâm đăng kiểm tư nhân thì họ không muốn về. Đặc biệt, chế độ trả lương theo ngạch bậc viên chức chỉ ở mức 4 - 5 triệu đồng/tháng, trong khi ở ngoài trả lương 10 - 15 triệu/tháng nên rất khó tuyển dụng.

Để giải quyết khó khăn nêu trên, đối với Hòa Bình, sau buổi làm việc trực tiếp với Bí thư và Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh vừa qua, Bộ trưởng cho biết đã hỗ trợ địa phương đào tạo một đồng chí do địa phương giới thiệu, sau đó đào tạo, thi tuyển và cấp chứng chỉ để về giữ cương vị lãnh đạo của trung tâm đăng kiểm.

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải cũng phối hợp với Sở giao thông vận tải tỉnh Hòa Bình để chuẩn bị đầy đủ đăng kiểm viên để dự kiến sớm mở lại trung tâm đăng kiểm này.

Cũng theo nhận định của Tư lệnh ngành giao thông vận tải, hiện không còn vướng gì mắc nữa vì khâu khó nhất là lãnh đạo đã lo được.

Những sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm khiến hoạt động này bị gián đoạn và gây ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và người dân nêu rõ trong báo cáo của Bộ Giao thông vận tải. Theo đó, từ tháng 10/2022 đến nay, cơ quan thực thi pháp luật khám xét và khởi tố bắt giam gần 600 lãnh đạo, đăng kiểm viên và nhân viên nghiệp vụ của các trung tâm đăng kiểm, có 106/281, tương ứng 38% trung tâm đăng kiểm phải dừng hoạt động phục vụ công tác điều tra.

Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chỉ đạo quyết liệt, Ban Cán sự đảng, lãnh đạo Bộ và Đảng ủy Bộ Giao thông vận tải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam nỗ lực, thực hiện nhiều giải pháp trên tinh thần thật khẩn trương, trách nhiệm nhằm khôi phục tối đa hoạt động của các đơn vị đăng kiểm, tiến tới khôi phục hoàn toàn lại hoạt động kiểm định phương tiện phù hợp với tình hình mới.

Cùng với sự hỗ trợ nhân lực từ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, Bộ Giao thông vận tải cho biết đến nay khôi phục lại 73 đơn vị, nâng tổng số đơn vị đang hoạt động là 249/281 đơn vị. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, còn 32 đơn vị chưa đủ điều kiện hoạt động trở lại.

Đáng chú ý, tại Hà Nội, hiện có 26/31 đơn vị đăng kiểm hoạt động, mới chỉ đáp ứng được 51% nhu cầu kiểm định và TP. Hồ Chí Minh có 16/19 đơn vị đăng kiểm hoạt động nhưng cũng chỉ đáp ứng được 52% nhu cầu của người dân và doanh nghiệp do số lượng phương tiện bị ùn tắc, quá hạn đăng kiểm cộng dồn trong nhiều tháng vừa qua…

CÁCH NÀO "GIỮ CHÂN" DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ TRUNG TÂM ĐĂNG KIỂM?

Tranh luận tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Trường Giang, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông, cho rằng một số giải pháp cấp bách hiện tại như sửa ban hành Thông tư 08/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT quy định về đăng kiểm vừa có hiệu lực từ ngày 3/6 giúp kéo giãn thời gian đăng kiểm đối với chu kỳ đăng kiểm phương tiện cá nhân dưới 7 chỗ, chỉ là giải pháp trước mắt. 

Đại biểu Nguyễn Trường Giang nhận thấy, với 75% các trung tâm tăng trưởng hiện nay do các doanh nghiệp ngoài nhà nước đang thực hiện. Khi doanh nghiệp ngoài nhà nước đầu tư, họ phải thu hồi lại vốn.

Do vậy, đại biểu đề nghị cần đổi mới cơ chế tài chính, cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ngoài nhà nước triển khai.

"Đây mới là giải pháp lâu dài, chứ chỉ kéo giãn chu kỳ đăng kiểm mà vẫn giữ cơ chế tài chính cũ, rất khó giữ các trung tâm đăng kiểm ngoài nhà nước", ông Giang bày tỏ.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) cũng cho rằng Bộ trưởng chưa làm rõ có hay không sự chậm trễ của Bộ Giao thông vận tải trong việc chủ động đưa ra hoặc phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành địa phương về phương án ứng phó thay thế, tạm dừng hoạt động trong trường hợp thiếu đăng kiểm viên.

"Đây không phải là sự cố bất thường, thiên tai, thảm họa, cần có sự chủ động của cơ quan hữu quan", đại biểu nhấn mạnh.

Trả lời ý kiến tranh luận của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, cho biết những vụ việc xảy ra trong hoạt động đăng kiểm vừa qua hết sức nghiêm trọng, gây ra hệ lụy lớn, khi doanh nghiệp, người dân phải chờ đợi trong hoạt động đăng kiểm. 

Ngay từ khi về nhận công tác, Bộ trưởng khẳng định đã chủ động trong việc nghiên cứu để làm thế nào điều chỉnh lại quy định đăng kiểm phù hợp với thông lệ quốc tế, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân.

Vừa qua, Bộ Giao thông vận tải triển khai song song hai việc.

Thứ nhất, khôi phục lại hệ thống đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm. Thứ hai, thực hiện rà soát hoạt động đăng kiểm, giúp hoạt động đăng kiểm hiện đại, thông thoáng, chặt chẽ.

Cụ thể, Bộ Giao thông vận tải ban hành Thông tư 02/2023/TT-BGTVT ngày 22/3/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT thực hiện miễn đăng kiểm lần đầu cho xe mới và giãn chu kỳ đăng kiểm để phù hợp với quy định của các nước trong khu vực.

Đồng thời, tiếp tục sửa đổi Thông tư 16 thông qua việc ban hành Thông tư 08 nhằm tự động giãn chu kỳ đăng kiểm mà chủ xe không cần thiết phải mang xe đến, khám xe mới được cấp tem kiểm định. Điều này vừa đỡ lãng phí, đỡ mất công của người dân, tiết kiệm thời gian cho gần 1,4 triệu xe.

Tuy nhiên, theo Tư lệnh ngành giao thông vận tải, vẫn còn ba việc phải xử lý để hoạt động đăng kiểm chắc chắn sẽ quay trở lại bình thường.

Một là, thực hiện điều chỉnh cơ chế tài chính. Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Tài chính đưa vào dự thảo Luật Giá để loại bỏ giá đăng kiểm ra khỏi danh mục giá đang quản lý, từ đó, để thị trường quyết định giá dịch vụ, như vậy mới đảm bảo thu nhập cho các đăng kiểm viên.

Hai là, tiếp tục tập trung đào tạo, tuyển dụng cán bộ đăng kiểm để có đủ lực lượng bố trí cho tất cả trung tâm đăng kiểm. 

Cả nước có khoảng 2.000 đăng kiểm viên nhưng vụ việc vừa qua làm hao hụt gần 1/3. Để tuyển dụng được một đăng kiểm viên mất rất nhiều thời gian, qua nhiều bước đào tạo mất cả năm trời. Khi vụ vi phạm đăng kiểm xảy ra, Bộ Giao thông vận tải đề nghị Bộ Công an, Bộ Quốc phòng hỗ trợ lực lượng, huy động đăng kiểm viên trên toàn quốc về các trạm đang thiếu hụt, mời gọi đăng kiểm viên mới nghỉ hưu quay lại, phải làm việc ngoài giờ, không có ngày nghỉ.

Hiện nay, Cục Đăng kiểm uyển dụng được 350 đăng kiểm viên. Sắp tới, Bộ Giao thông vận tải trình Chính phủ điều chỉnh lại Nghị định 139, nguồn nhân lực đăng kiểm thời gian tới sẽ đầy đủ.

Ba là, cùng với việc điều chỉnh, giãn các kỳ đăng kiểm, cần ứng dụng công nghệ thông tin, đăng ký đăng kiểm, thanh toán qua mạng, có như vậy, áp lực cho đăng kiểm sẽ giảm.

“Chúng tôi cam kết chỉ cuối tháng 6, đầu tháng 7 các trung tâm đăng kiểm sẽ hoạt động bình thường”, Bộ trưởng khẳng định.