Kết quả nói trên khiến sự khởi đầu năm 2024 của nền kinh tế lớn nhất châu Âu thêm phần ảm đạm. Vừa bước sang năm mới, Đức đã phải đối mặt với cuộc đình công toàn quốc của nhân viên đường sắt về thời gian làm việc, và các cuộc biểu tình của nông dân phản đối việc Chính phủ cắt giảm trợ cấp nhiên liệu.

“Tăng trưởng kinh tế nói chung ở Đức đã đảo ngược trong năm 2023, trong một môi trường tiếp tục có nhiều cuộc khủng hoảng xảy ra đồng thời”, Chủ tịch Ruth Brand của Destatis nhận định.

TĂNG TRƯỞNG ÂM NHƯNG TRÁNH ĐƯỢC SUY THOÁI

Theo Destatis, dù giảm, tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Đức năm ngoái vẫn cao hơn so với mức trước đại dịch nhờ có hai năm tăng trưởng liên tiếp 2021 và 2022. So với năm 2019, GDP của Đức năm 2023 cao hơn 0,7%.

Dữ liệu trên được đưa ra cùng ngày với một báo cáo thống kê khác cho thấy sản lượng công nghiệp của khu vực eurozone giảm tháng thứ 3 liên tiếp trong tháng 11. Giới chuyên gia kinh tế cho rằng các số liệu này là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế toàn khối sử dụng đồng tiền chung có thể đã suy giảm trong quý 4/2023.

Nhà kinh tế Melanie Debono của công ty tư vấn Pantheon Macroeconomics cho biết bà vốn dự báo kinh tế eurozone giảm 0,1% trong quý trước, nhưng các số liệu mới nhất cho thấy mức giảm thực tế có thể còn sâu hơn.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Đức là nền kinh tế lớn đạt kết quả tăng trưởng xấu nhất thế giới trong năm ngoái. Báo cáo gần đây của định chế có trụ sở ở Washington DC này cho rằng các nền kinh tế phát triển đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 1,5% trong cả năm 2023, còn các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển đạt mức tăng 4%.

Cũng theo dự báo của IMF, kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,1% trong năm ngoái, khu vực eurozone tăng 0,7%, và kinh tế Anh tăng 0,5%. Điều này cho thấy nền sản xuất khổng lồ có mức độ phụ thuộc lớn vào xuất khẩu của Đức đã hứng chịu thiệt hại lớn như thế nào khi mất đi nguồn cung năng lượng giá rẻ từ Nga và đối mặt với sự giảm tốc của nhu cầu ở Trung Quốc.

Báo cáo ngày 15/1 từ cơ quan thống kê Eurostat của Liên minh châu Âu (EU) cho thấy sản lượng công nghiệp của Đức và Italy giảm mạnh nhất, dẫn tới mức giảm 0,3% trong sản lượng công nghiệp toàn khối eurozone trong tháng 11 so với tháng 10, nâng tổng mức giảm trong 12 tháng lên 6,8%.

GDP của Đức giảm 0,3% trong quý 4 so với quý 3, sau khi đi ngang trong quý 3 - theo Destatis. Điều này có nghĩa là giảm trong cả năm, nhưng kinh tế Đức tránh được suy thoái vì suy thoái được định nghĩa là khi một nền kinh tế có hai quý giảm liên tiếp.

TRIỂN VỌNG KÉM TƯƠI SÁNG CỦA KINH TẾ ĐỨC NĂM 2024

Dù vậy, các số liệu trong báo cáo kinh tế Đức năm 2024 đều vẽ nên một bức tranh u ám. Doanh thu bán lẻ, xuất khẩu và sản lượng công nghiệp đều giảm. Các hộ gia đình ở nước này chịu ảnh hưởng bởi sự leo thang chóng mặt của chi phí sinh hoạt, trong khi ngành sản xuất đương đầu với sức ép từ chi phí năng lượng gia tăng, nhu cầu toàn cầu suy yếu, và chi phí vay vốn ngày càng cao.

Tiêu dùng của hộ gia đình ở Đức giảm 0,8% trong năm ngoái, về mức thấp hơn 1,5% so với mức trước đại dịch - theo Destatis. Giá trị gia tăng của sản xuất công nghiệp, không bao gồm xây dựng, giảm 2%. Chi tiêu của chính phủ giảm 1,7% do các biện pháp kích cầu liên quan tới đại dịch Covid-19 kết thúc.

Theo dự báo của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), kinh tế Đức sẽ đạt tốc độ tăng trưởng 0,6% trong năm 2024, và đây vẫn là một trong số những mức tăng yếu nhất của các nền kinh tế lớn trên thế giới. Nhiều nhà phân tích đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Đức sau khi Chính phủ nước này cắt giảm kế hoạch chi tiêu công để lấp đầy khoảng thâm hụt ngân sách 60 tỷ euro.

“Áp lực suy thoái vốn đã kéo dài từ cuối năm 2022 sẽ tiếp tục trong năm nay”, nhà kinh tế Andrew Kenningham của công ty nghiên cứu và tư vấn kinh tế Capital Economics nhận định. Vị chuyên gia này dự báo kinh tế Đức tăng trưởng 0% trong năm 2024.

Tuy nhiên, giới kinh tế học kỳ vọng tiêu dùng sẽ khởi sắc ở Đức trong năm nay nhờ sự phục hồi sức mua của các hộ gia đình, khi tiền lương tiếp tục tăng trưởng mạnh và lạm phát giảm tốc.

Lạm phát ở Đức đã giảm từ mức hơn 11% vào cuối năm 2022 về mức 2,3% vào tháng 11/2023. Tuy nhiên, giá cả ở nước này vẫn đang cao hơ so với mức trước đại dịch. Trong tháng 12/2023, lạm phát ở Đức tăng lên mức 3,8% sau khi Chính phủ dỡ bỏ chính sách trợ cấp giá năng lượng.

“Dù lạm phát đã chậm lại gần đây, giá cả vẫn đang cao hơn ở tất cả các giai đoạn trong quy trình kinh tế và đặt ra trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế”, bà Brand nói.

Để chống lạm phát, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã nâng lãi suất lên mức cao kỷ lục 4%, dẫn tới lãi suất cho vay trong nền kinh tế Đức tăng lên mức cao nhất trong 1 thập kỷ. Lãi suất cao gây tê liệt nhu cầu của lĩnh vực công nghiệp và khiến giá nhà ở Đức giảm 10%.

“Điều kiện tài chính không thuận lợi do lãi suất tăng cao, nhu cầu trong nước yếu và nhu cầu ở thị trường bên ngoài cũng yếu. Tất cả đều gây sức ép lên tăng trưởng kinh tế”, bà Brand nhấn mạnh.’

Có một sự khởi sắc nhẹ trong dữ liệu xuất khẩu tháng 11 của khu vực eurozone, với kim ngạch xuất khẩu toàn khối tăng 1% so với tháng trước và nhập khẩu giảm 0,6%. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu của eurozone vẫn giảm 4,7% và nhập khẩu giảm 16,7%, phản ánh giá năng lượng và thực phẩm nhập khẩu đi xuống.