Thịt đỏ: ăn thế nào để an toàn?

Những nghiên cứu khẳng định ăn nhiều thịt đỏ có thể gây ung thư

Thịt đỏ thường có hàm lượng chất béo bão hòa cao, làm tăng lượng LDL-choresterol trong máu. Lượng choresterol xấu này cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và mắc bệnh tim.Một nghiên cứu của Viện Y tế quốc gia trên hơn một nửa triệu người Mỹ lớn tuổi kết luận rằng, những người ăn gần như toàn thịt đỏ và thịt chế biến trong khoảng thời gian trên 10 năm có khả năng chết sớm hơn những người ăn một lượng nhỏ hơn. Những người ăn khoảng 4 ounces (1 ounce = 28,35g) thịt đỏ mỗi ngày có thể chết vì ung thư hoặc bệnh tim hơn những người ăn ít thịt đỏ nhất, khoảng 1/2 ounce ngày.Một nghiên cứu khác theo dõi hơn 72.000 phụ nữ trong 18 năm thấy rằng những người có chế độ ăn theo phong cách phương Tây nhiều thịt đỏ và các loại thịt chế biến, món tráng miệng, các loại ngũ cốc tinh chế và các loại chiên kiểu Pháp đã có nguy cơ gia tăng bệnh tim, ung thư và chết từ các nguyên nhân khác.Năm 2007, sau khi xem xét hệ thống lại các nghiên cứu khoa học, một nhóm chuyên gia của Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới và Viện nghiên cứu ung thư Mỹ đã kết luận: "các loại thịt đỏ, chế biến là nguồn gây ra hoặc có thể gây ra một số bệnh ung thư" như ung thư đại trực tràng…

Kết luận về việc ăn thịt đỏ không gây hại

Trong một bài viết đăng tải trên tạp chí y khoa Annals of Internal Medicine ngày 30-9, nhóm nghiên cứu có tên gọi NutriRECS khuyến nghị người trưởng thành tiếp tục "ăn thịt đỏ như hiện tại (tính theo cách ăn uống của người dân khu vực Bắc Mỹ và châu Âu)", tức ở mức 3-4 lần/tuần. Với các loại thịt đỏ được chế biến sẵn có thể ăn thoải mái.Nhóm nghiên cứu đã xem lại nhiều nghiên cứu đã công bố trước đó liên quan giữa thịt đỏ và sức khỏe con người. Họ cho rằng sức thuyết phục của những bằng chứng khoa học về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thịt đỏ và các bệnh về tim mạch cũng như tiểu đường là "rất thấp".Phân tích các số liệu trong những nghiên cứu trước đây như giảm tiêu thụ thịt đỏ ở mức 3 lần/tuần có thể giảm nguy cơ tử vong do bệnh ung thư ở mức 7/1.000, nhóm khoa học cho rằng mức độ "cứu sống" mạng người như thế cũng là không cao.Với những kết luận liên quan ảnh hưởng của thịt đỏ chế biến sẵn với các bệnh tim mạch và tiểu đường, nhóm nghiên cứu đã sử dụng phương pháp có tên gọi là GRADE để đi đến kết luận: những quy kết trước đây là "không rõ ràng".Giáo sư dịch tễ học Bradley Johnston - thuộc Đại học Dalhousie, kiêm giám đốc nhóm NutriRECS, tuy vậy cũng nêu ý kiến cân nhắc: "Mọi người cần tự đưa ra quyết định. Chúng tôi chỉ đưa ra những ước định tốt nhất về bản chất thực sự của nghiên cứu khoa học".Theo ông, thông qua những thông tin được công bố, NutriRECS muốn thay đổi cách tiếp cận của "trường phái cũ" trong việc đưa ra những lời khuyên về dinh dưỡng tổng hợp và tập trung vào những bằng chứng về lợi ích dinh dưỡng đặc thù.Ăn ít thịt đỏ và các loại thịt chế biến sẵn để bảo vệ sức khỏe là khuyến nghị mà nhiều nước và nhiều tổ chức y tế hàng đầu thế giới đưa ra trong nhiều thập kỷ qua.Cơ quan Nghiên cứu quốc tế về ung thư, thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cho rằng thịt chế biến sẵn "chứa chất gây ung thư", trong khi thịt đỏ "có thể gây ung thư".Vì vậy thông tin của nhóm NutriRECS vừa công bố đã gây nhiều phản ứng trong giới chuyên gia về dinh dưỡng và dịch tễ học. Họ nhìn nhận tính chính xác của các phân tích mới của nhóm NutriRECS nhưng lại không hài lòng về kết luận.Trước những thông tin mà NutriRECS đưa ra, Quỹ Nghiên cứu ung thư thế giới khẳng định cơ quan này sẽ không thay đổi khuyến nghị của mình. Giám đốc quỹ trên, bà Giota Mitrou, bày tỏ sự tin tưởng vào những kết quả nghiên cứu trong 30 năm qua.

Những cách ăn thịt đỏ không gây hại cho cơ thể

Thịt đỏ bao gồm: thịt bò, thịt cừu, thịt heo, thịt bê... Thịt chế biến là thịt được bảo quản bằng xông khói, ướp muối hoặc thêm chất bảo quản, các loại xúc xích, lạp xưởng, salami.

Thịt đỏ chứa nhiều sắt, chất mà nhiều chị em và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hay bị thiếu. Hơn nữa, sắt ở dạng heme trong thịt đỏ dễ dàng hấp thụ vào cơ thể. Ngoài ra, thịt đỏ cung cấp vitamin B12 - chất giúp tạo ra DNA và giữ cho các dây thần kinh và các tế bào khỏe mạnh và kẽm - chất giữ cho hệ thống miễn dịch hoạt động.

Thịt đỏ cung cấp chất đạm, giúp hình thành xương và cơ. Những người ủng hộ thịt đỏ còn cho rằng thịt bò là một trong những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhất. Một khẩu phần ăn thịt bò 80g cung cấp chỉ 180 calo nhưng bạn sẽ có 10 dưỡng chất thiết yếu.

Các chuyên gia khuyên ở một người bình thường không nên ăn quá 300 - 500g thịt đỏ (bò, lợn, bê...) mỗi tuần. Thay vì ăn thịt đỏ, hãy ăn nhiều cá và thịt gia cầm. Lý tưởng nhất là ăn 2 lần/tuần (khẩu phần mỗi lần ăn từ 100 - 150g).

Bộ Y tế Anh khuyến cáo những người ăn nhiều hơn 90g thịt đỏ và thịt chế biến mỗi ngày nên cắt giảm xuống 70g, đó là mức tiêu thụ trung bình hàng ngày ở Anh. 70g tương đương với khoảng 2 lát thịt bò nướng, thịt cừu hoặc thịt lợn, trong đó mỗi lát bằng khoảng nửa cái bánh mỳ cắt lát. Khi bạn cắt giảm xuống 70g sẽ làm giảm nguy cơ ung thư ruột. Tránh tất cả các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, giăm bông…

Để ăn thịt đỏ không gây hại cho sức khỏe, bạn hãy lưu ý những điều sau:

Thịt bò: nên lấy vùng xung quanh mắt và xung quanh mông, vai bò, phi lê, sườn nướng hay tay bò quay cũng là những phần thịt ngon. Nếu thịt bò xay thì chọn ít nhất 95% nạc.

Khi nấu ở nhiệt độ cao với bất kỳ loại thịt nào, bao gồm thịt đỏ, thịt gia cầm, cá, có thể tạo ra các hợp chất làm tăng nguy cơ ung thư. Chúng được gọi là các hợp chất amine: heterocyclic amines (HCAs) và polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Vậy làm thế nào có thể giảm các hợp chất gây ung thư khi nướng?

Chọn phần thịt nạc khi nướng hay cắt phần mỡ từ thịt trước khi nướng để giảm nguy cơ bùng lửa hoặc khói nhiều, 2 dấu hiệu cho thấy việc sẽ tạo ra chất gây ung thư trên thịt.

Khi nướng thì dùng nhiệt độ vừa phải hoặc nhiệt gián tiếp, thay vì nhiệt độ cao dễ gây cháy, nấu chín quá hoặc cháy đen.

Không nên nấu thịt chín quá vì có thể chứa nhiều chất gây ung thư. Nhưng ngược lại, phải chú ý rằng thịt đã được nấu chín đến một nhiệt độ an toàn để làm sạch các vi khuẩn gây bệnh trong thực phẩm. Đối với thịt bò, thịt lợn thì nên nấu đến nhiệt độ bên trong miếng thịt khoảng 60-700C, giữ 3 phút. Miếng thịt to thì cộng thêm 50C.

Gia vị: gia vị ướp có thể giúp giảm hình thành chất gây ung thư. Chọn gia vị không có đường, chất dẫn đến nguy cơ cháy bề mặt thịt.

Lật thịt thường xuyên. Sử dụng kẹp hoặc xẻng thay nĩa để ngăn nước từ thịt chảy ra nhỏ giọt làm cháy. Đừng ép miếng thịt bằng xẻng để tránh nước từ thịt chảy ra.Không nên nướng và ăn toàn thịt, hãy thử cả xiên nướng trộn lẫn thịt, trái cây và rau. Thực phẩm từ thực vật không tạo ra các chất gây ung thư khi nướng.