Nhà ở bình dân nếu như được phát triển theo các tiêu chuẩn xanh sẽ đem lại hiệu quả kinh tế và môi trường thông qua giảm tiêu thụ tài nguyên, không chỉ cho chủ đầu tư, khách hàng mà còn góp phần giải quyết nguồn cung nhà ở một cách bền vững, góp phần làm giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, các bên liên quan, đặc biệt là Chính phủ cần phối hợp để cùng thúc đẩy sự phát triển xanh trong phân khúc này, cả về chính sách lẫn ưu đãi tài chính.

Ngày 26/7/2019, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) đã phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (International Finance Corporation - IFC) và Tập đoàn Capital House (CHG) tổ chức Hội thảo: Xanh hóa phân khúc nhà ở bình dân: Chi phí và lợi ích, với sự hỗ trợ và hợp tác chặt chẽ của Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO).

Tại Hội thảo, ông Đỗ Viết Chiến, Tổng Thư ký VNREA đã cung cấp bức tranh toàn cảnh về phân khúc nhà ở bình dân. Theo ông Chiến, việc chú trọng đầu tư, phát triển phân khúc nhà ở bình dân sẽ đem lại nhiều hiệu quả tích cực. Trước hết, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, đặc biệt là người dân nghèo thành thị; đảm bảo cơ cấu về phát triển nhà ở giá rẻ, bình dân hợp lý, hiệu quả bên cạnh việc phát triển nhà ở cho các phân khúc và đối tượng khác; đảm bảo phát triển thị trường bất động sản một cách bền vững.

Theo đánh giá của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, triển vọng thị trường nhà giá thấp về dài hạn có khả năng diễn biến tốt, bởi nhu cầu nhà ở bình dân ngày càng bức thiết khi cơ cấu dân số đang bước vào thời kỳ dân số vàng, với 70% dân số trong độ tuổi lao động, sự phát triển của các gia đình trẻ, nhu cầu tách hộ của các gia đình lớn...

Việt Nam có mức độ đô thị hoá nhanh với ước tính khoảng một triệu dân cư đô thị mới tăng lên mỗi năm. Dự báo đến năm 2020, 40% dân số Việt Nam trên tổng số khoảng 100 triệu dân sẽ sống ở khu vực đô thị/thành phố.

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, đến năm 2020, các khu vực đô thị cả nước có hơn 1,7 triệu người khó khăn về nhà ở và 1,7 triệu công nhân có nhu cầu ổn định chỗ ở. Để đáp ứng nhu cầu nhà ở này, cần phải xây dựng khoảng 700,000 căn hộ.

Bên cạnh đó, Nhà nước đã thực sự quan tâm đến thị trường nhà giá thấp; một số rào cản đã được gỡ bỏ, các ưu đãi đã được ban hành. Ngoài ra, nhiều địa phương khuyến khích việc phát triển nhà giá thấp; một số dự án lớn chuyển hướng từ nhà ở thương mại sang nhà giá thấp…

Tuy nhiên, ông Chiến khẳng định, nhà ở giá thấp và trung bình là phân khúc lớn nhất trong lĩnh vực xây dựng nhà ở dân dụng tại nước ta nhưng chưa được quan tâm ứng dụng các thiết kế xanh, công nghệ thông minh và tiết kiệm năng lượng, trong khi đây lại chính là phân khúc có số người sử dụng nhiều nhất, tiêu tốn nhiều năng lượng nhất. Triển khai các giải pháp xanh tại những công trình nhà ở giá thấp và trung bình sẽ tạo nên những cộng đồng phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

Chia sẻ kinh nghiệm từ các nước đang phát triển, ông Vũ Hồng Phong, chuyên gia công trình xanh của IFC cho rằng: Trên thế giới, có những công trình đắt mà không xanh và cũng có công trình xanh mà không đắt. Sự khác biệt nằm ở cách tiếp cận và tận dụng tối đa các lợi ích mang lại. Nếu định hướng sớm ngay từ giai đoạn ý tưởng kèm khai thác tốt các yếu tố thụ động trong kiến trúc, công trình hoàn toàn có tiềm năng đạt hiệu quả cao về năng lượng, nước và vật liệu xây dựng, giúp đạt chứng nhận công trình xanh EDGE mà không làm gia tăng chi phí, hoặc chỉ tăng ở mức 1-2%.

Từ kinh nghiệm thực tế trong việc triển khai dự án EcoHome 3 - "điểm sáng" trên thị trường nhà giá thấp năm 2019 khi đạt được chứng chỉ xanh EDGE, ông Trịnh Tùng Bách, Giám đốc Ban Nghiên cứu và Phát triển của Tập đoàn Capital House đã chỉ ra những lợi ích từ việc xanh hóa nhà ở xã hội.

Cụ thể, đối với khách hàng, sẽ có cuộc sống tiện nghi hơn, cải thiện sức khoẻ; chi phí điện nước giảm; bên cạnh đó, căn hộ đã mua sẽ giữ giá khi giao dịch; đặc biệt là góp phần tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên phát triển bền vững.

Ông Bách cũng dẫn số liệu khảo sát của nhóm nghiên cứu cho thấy: "Một công trình đạt chứng chỉ EDGE tiết kiệm được 20% tiêu thụ năng lượng, nước và vật liệu so với chuẩn tiêu thụ tương ứng tại địa phương".

Ngay tại dự án EcoHome 3 khi đạt chứng chỉ xanh đã tiết kiệm khoảng 25% năng lượng; 36% nước và gần 32% năng lượng hàm chứa trong vật liệu. Việc thiết kế cảnh quan theo hướng xanh tại dự án cũng góp phẩn giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị vào môi trường xung quanh.

Nhân sự kiện này, ông Jonas Grunder, Phó trưởng bộ phận Hợp tác Phát triển Thụy Sĩ, thuộc Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ, đã trao chứng nhận EDGE cho dự án EcoHome 03, cũng như ghi nhận mức hiệu quả sử dụng năng lượng của dự án và các đóng góp của dự án về lợi ích môi trường.

"Chương trình Công trình Xanh EDGE là một giải pháp thông minh, bởi vì chương trình mang đến những giải pháp thực tiễn cho những thách thức Việt Nam đang gặp phải, với nền kinh tế và dân số ngày càng tăng. Thụy Sĩ rất tự hào được tài trợ chương trình toàn diên này và chúng tôi hy vọng kết quả của nó có thể đóng góp đáng kể vào mục tiêu mà Chính phủ Việt Nam đã đặt ra về việc "xanh hóa nền kinh tế cũng như ngành xây dựng", ông Jonas Grunder chia sẻ.

Tại phiên thảo luận diễn ra tại sự kiện, các chuyên gia cũng khẳng định, công trình xanh sẽ giúp nhà đầu tư thu được nguồn lợi lớn hơn nhiều so với công trình thường về mặt dài hạn, giúp giải quyết gánh nặng về mặt kinh tế cho người dân có thu nhập thấp và trung bình trong xã hội.