Trung Quốc “hãm phanh” tỷ giá Nhân dân tệ để bảo vệ xuất khẩu

Trung Quốc đang cố gắng kiềm chế đà tăng giá của đồng nội tệ, khi tỷ giá Nhân dân tệ tăng lên mức cao nhất 3 năm so với USD.

Nhân dân tệ tăng giá khiến cho hàng hoá Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn ở nước ngoài, làm dấy lên mối lo về sức cạnh tranh xuất khẩu của nước này, trong khi xuất khẩu đang là nguồn đóng góp chính cho sự tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới.

HẠ TỶ GIÁ THAM CHIẾU, NÂNG DỰ TRỮ NGOẠI TỆ, CẢNH BÁO

Trong vòng 6 ngày liên tiếp tính đến ngày thứ Ba tuần này, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) thiết lập tỷ giá tham chiếu hôm sau cao hơn hôm trước. Trong khoảng thời gian đó, tỷ giá Nhân dân tệ giữ đà tăng so với USD.

Đến ngày 2/6, PBOC đã đưa ra mức tỷ giá tham chiếu giảm so với ngày hôm trước, ở mức 6,3773 Nhân dân tệ đổi 1 USD. Tỷ giá Nhân dân tệ tại thị trường đại lục và ngoài đại lục theo đó cũng giảm. Ngày 3/6, tỷ giá Nhân dân tệ tại thị trường ngoài đại lục giảm về gần 6,39 Nhân dân tệ/USD.

Những năm qua, PBOC đã có nhiều nỗ lực nhằm cho phép thị trường đóng một vai trò lớn hơn trong việc quyết định tỷ giá Nhân dân tệ. Tuy nhiên, PBOC vẫn duy trì một phần sự kiểm soát tỷ giá đồng nội tệ thông qua tỷ giá tham chiếu hàng ngày, cho phép tỷ giá Nhân dân tệ dao động với biên độ 2% xung quanh mức tham chiếu.

Cùng với việc giảm tỷ giá tham chiếu trong phiên ngày 2/6, PBOC vào đầu tuần còn ra một tuyên bố nói rằng từ ngày 15/6, các định chế tài chính phải tăng tỷ lệ dự trữ ngoại tệ thêm 2 điểm phần trăm, lên 7% từ mức 5% hiện nay. Động thái này buộc các ngân hàng thương mại phải rút bớt ngoại tệ khỏi lưu thông, làm giảm nguồn cung ngoại tệ trên thị trường, theo đó giảm áp lực tăng giá đối với đồng nội tệ.

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên PBOC nâng tỷ lệ dữ trữ ngoại tệ tại các định chế tài chính kể từ tháng 5/2007, tức là sau 14 năm. Lần nâng đó diễn ra trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Các chuyên gia kinh tế ước tính rằng lần nâng này sẽ giảm khoảng 20 tỷ USD trong khối lượng ngoại tệ dành cho giao dịch dài hạn ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng cho rằng con số chính xác về lượng USD rút khỏi lưu thông không quan trọng bằng thông điệp mà PBOC muốn gửi đi, rằng Nhân dân tệ sẽ không biến động theo một chiều là tăng giá không ngừng so với USD.

“Đây là một tín hiệu mạnh mẽ”, Phó giám đốc Xu Hongcai của Uỷ ban Chính sách kinh tế thuộc Hiệp hội Khoa học chính sách Trung Quốc phát biểu. Ông Xu chỉ ra rằng mức độ điều chỉnh là tương đối lớn và đại diện cho một dạng thắt chặt chính sách tiền tệ cục bộ. Mức tăng 2 điểm phần trăm sẽ hạn chế các hoạt động đầu cơ, vì các định chế tài chính sẽ phải giữ nhiều tiền hơn trong dự trữ, ông Xu nói.

Tương tự như các nền kinh tế khác trên thế giới, Chính phủ Trung Quốc đã có nhiều nỗ lực kích cầu bằng tiền tệ và tài khoá nhằm đưa nền kinh tế hồi phục và giữ vững đà tăng trưởng sau cú sốc mà Covid-19 gây ra. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ của Bắc Kinh không đến mức siêu lỏng lẻo như của Mỹ và các nền kinh tế phát triển lớn khác, và điều này khiến tài sản ở Trung Quốc đại lục trở nên hấp dẫn hơn đối với giới đầu tư toàn cầu.

Trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm hiện mang lại mức lợi suất khoảng 3,07%, trong khi trái phiếu chính phủ Mỹ cùng kỳ hạn có lợi suất chỉ khoảng 1,62%. Chênh lệch lợi suất như vậy tạo ra một vòng xoáy hút vốn vào các tài sản định giá bằng Nhân dân tệ, đẩy đồng tiền này tăng giá. Khi Nhân dân tệ đã tăng giá, thì sức hút của Trung Quốc đối với các dòng vốn từ bên ngoài lại càng lớn.

Ngoài giảm tỷ giá tham chiếu và tăng tỷ lệ dự trữ ngoại tệ tại các định chế tài chính, nhà chức trách Trung Quốc còn gửi đến công chúng các thông điệp khác nhằm ngăn đồng nội tệ có biến động lớn.

TRÁI CHIỀU DỰ BÁO TỶ GIÁ NHÂN DÂN TỆ

Tại một cuộc họp vào hôm 27/5 có sự tham dự của Phó thống đốc PBOC Liu Guoqiang và Phó giám đốc cơ quan quản lý ngoại hối quốc gia Wang Chunying, nhà chức trách nói đồng Nhân dân tệ có thể tăng giá và cũng có thể giảm giá. Một tuyên bố sau cuộc họp cũng nói tỷ giá hối đoái không thể được sử dụng như một công cụ, cho dù nhằm kích thích xuất khẩu hay bù đắp ảnh hưởng của giá nguyên vật liệu thô leo thang.

Ngoài ra, ông Sheng Songcheng – một cựu quan chức cấp cao của PBOC – nói với thông tấn Tân Hoa Xã rằng Nhân dân tệ có vẻ đang tăng giá quá mạnh so với USD và sự tăng giá này sẽ không bền vững.

Hiện dao động quanh ngưỡng 6,38 Nhân dân tệ đổi 1 USD, đồng Nhân dân tệ đang mạnh nhất trong 3 năm so với đồng bạc xanh. Trong vòng 1 năm trở lại đây, Nhân dân tệ đã tăng giá gần 12% so với USD.

China Renaissance dự báo Nhân dân tệ sẽ giữ giá gần mức 6,4 Nhân dân tệ đổi 1 USD trong năm nay và năm tới.

Macquarie cho rằng Nhân dân tệ sẽ giảm giá chút ít về 6,55 Nhân dân tệ đổi 1 USD do kỳ vọng về chính sách tiền tệ thắt lại ở Mỹ, thặng dư thương mại của Trung Quốc giảm bớt, và những kênh mới để vốn ngoại chảy khỏi Trung Quốc.

Hồi tháng 5, Morgan Stanley điều chỉnh giảm dự báo Nhân dân tệ vào cuối năm nay còn 6,48 Nhân dân tệ đổi 1 USD, từ mức 6,25 Nhân dân tệ/USD đưa ra trước đó.

Tuy nhiên, cũng có một số dự báo cho rằng Nhân dân tệ sẽ tăng giá trong thời gian từ này đến cuối năm. Các chiến lược gia của Citic Securities, Westpac Banking và Scotia Bank dự báo Nhân dân tệ sẽ sớm đạt mức 6,2 Nhân dân tệ đổi 1 USD tại thị trường đại lục.