Tỷ giá VND/USD thêm lực đẩy mới

Đà tăng đang tiếp diễn, tỷ giá VND/USD lại có thêm một lực đẩy mới vừa xuất hiện trên thị trường.

Hai ngày đầu tuần này, tỷ giá VND/USD của các ngân hàng thương mại liên tục tăng lên những đỉnh mới kể từ đầu năm. Giá USD bán ra ngày 20/5 đã lên đến 16.182 VND, tăng thêm 10 VND so với cuối tuần qua, tăng khoảng 180 VND so với đầu năm.

Cùng ngày, tỷ giá bình quân liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước công bố cũng đã đạt 16.022 VND. Trên thị trường tự do, giá USD bán ra là 16.450 VND.

Diễn biến trên tiếp tục cho thấy cầu ngoại tệ trên thị trường vẫn khá mạnh. Ngoài các nguyên nhân thường thấy như nhu cầu cho nhập khẩu, xu hướng chuyển đổi nhất định giữa các đồng tiền tích trữ của người dân…, thị trường đang đón một tác động mới đáng chú ý.

Từ ngày 19/5, Ngân hàng Nhà nước bắt đầu triển khai cơ chế lãi suất mới. Cơ chế này không bao gồm lãi suất USD (vốn được theo cơ chế thỏa thuận), nhưng lại có tác động trực tiếp đến lãi suất đồng tiền này của các ngân hàng thương mại.

Cụ thể, khi thực hiện cơ chế lãi suất mới, nội dung thỏa thuận giữa các ngân hàng thành viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) từ ngày 29/4 vừa qua bị gỡ bỏ, trong đó có trần thỏa thuận lãi suất huy động USD.

Thời điểm này, bên cạnh sự tất yếu của yêu cầu tăng lãi suất huy động VND, thị trường cũng đón nhận những quyết định tăng mạnh lãi suất huy động USD của một số ngân hàng thương mại.

Tiêu biểu như lãi suất huy động USD mới của Ngân hàng Đông Nam Á (SeABank), áp dụng từ ngày 21/5, lên tới 7%/năm đối với kỳ hạn 9 tháng. Đây là mốc vượt trội bởi trong tuần qua cao nhất chỉ là 6%/năm (cũng là mức trần thỏa thuận trước đó giữa các ngân hàng).

Ngoài SeABank, hiện một số ngân hàng khác cũng đã tăng lãi suất huy động USD, phổ biến từ 6,2% – 6,5%/năm đối với các kỳ hạn từ 1 – 9 tháng.

Ngân hàng tăng lãi suất huy động USD, tăng mạnh, càng tạo thêm sức cầu ngoại tệ trên thị trường, tạo thêm giá trị cho các khoản tiền gửi, nắm giữ bằng đồng tiền này. Theo đó, cầu ngoại tệ sẽ tiếp tục thúc đẩy tỷ giá VND/USD lên cao.

Nhưng đà tăng của tỷ giá có còn mạnh thêm trước “má phanh” của Ngân hàng Nhà nước, có thể “siết” nếu nhận thấy khả năng tạo bất ổn?

Tính lại, theo định hướng chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ trước đây, tỷ giá có thể biến động /-2% trong năm nay (khác với biên độ /-1%). So với cuối năm 2007, tỷ giá đã tăng khoảng 1,2% (tính theo mốc thời gian) và vẫn còn “dư địa” để tạo ra những biến động nhất định. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước có thể chưa mạnh tay can thiệp.

Thứ hai, trường hợp Ngân hàng Nhà nước “phanh” tỷ giá, sự can thiệp đó có thể trực tiếp bằng việc “neo” tỷ giá bình quân liên ngân hàng với hành lang biên độ /-1%. Nhưng cách thường thấy là nhà điều hành này sẽ tăng cường hỗ trợ các ngân hàng cần vốn ngoại tệ, gián tiếp cân bằng cung – cầu trên thị trường. Thực tế, thời gian qua và hiện nay Ngân hàng Nhà nước vẫn bán ra ngoại tệ.

Nhưng, khó khăn trước mắt là lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước có hạn. Con số được đề cập cuối năm 2007 là khoảng 20 – 23 tỷ USD, sau cơ hội mua vào 9 tỷ USD trước đó.

Và trước biến động của tỷ giá thời gian qua và dự báo còn tiếp diễn, dự trữ ngoại tệ đứng trước khả năng sụt giảm.

Trả lời VnEconomy, ông Nguyễn Đồng Tiến, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, từ chối đưa ra những bình luận liên quan. Tuy nhiên, ông Tiến cũng nhận định rằng khả năng dự trữ ngoại tệ có thể giảm là do nguyên nhân chủ yếu từ tác động của nhập siêu.

“Nhập siêu quá lớn, dù nhập siêu được bù đắp từ các nguồn khác, nhưng khi quá lớn như thế (khoảng 11 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm - PV) thì ảnh hưởng đến cung cầu, đến dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước”, ông Tiến nói.

Mặt khác, theo ông Tiến, một định hướng chính mà Chính phủ quan tâm thời điểm này là kiềm chế và giảm nhập siêu, từ đó hạn chế tác động đến dự trữ ngoại hối.

Một thực tế cụ thể nhất là quyết định tăng gấp đôi thuế nhập khẩu vàng cuối tuần qua, từ 0,5% lên 1% với mục đích là để hạn chế nhập siêu. Về quyết định này, một số ý kiến cho rằng nhập khẩu vàng không nên tính vào nhập siêu, nhưng trong 4 tháng đầu năm hoạt động này đã “ngốn” khoảng 1,2 tỷ USD, tạo một lực cầu ngoại tệ lớn ngang ngửa với một số mặt hàng trọng điểm.