Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) vừa tổ chức Đại hội nhiệm kỳ V giai đoạn 2024-2027 và trao giải cho các nhà tạo lập thị trường VBMA năm 2023. Theo đó, trong nhiệm IV vừa qua, thị trường trái phiếu trải qua nhiều biến động mạnh, bắt đầu từ ảnh hưởng của đại dịch Covid đến khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp từ tháng 10/2022.

THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU PHÁT TRIỂN TÍCH CỰC SAU 5 NĂM

Trong bối cảnh đó, sự nhập cuộc tích cực của cơ quan quản lý cùng VBMA và các thành viên thị trường đã đưa thị trường trái phiếu lên một tầm cao với nhiều dấu ấn nổi bật. 

Đó là, giai đoạn 2019 – 2024, quy mô niêm yết thị trường Trái phiếu chính phủ tăng từ 1,15 triệu tỷ đồng lên gần 2,05 triệu tỷ đồng, tổng giá trị giao dịch tăng đáng kể từ mức 7.736 tỷ đồng/phiên lên mức gần 10.000 tỷ đồng. Quy mô của thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng mạnh từ 9% GDP trong năm 2018 lên gần 12% GDP trong năm 2024".

Giai đoạn 2019 – 2024, thị trường trái phiếu có những bước phát triển tích cực, quy mô ngày càng mở rộng, thu hút sự tham gia của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Cùng với đó, khuôn khổ pháp lý tiếp tục được cải thiện, thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), chia sẻ mặc dù phát triển thị trường trái phiếu đạt được những thành công nhất định nhưng trong giai đoạn từ cuối năm 2022 đến đầu 2023, thị trường tài chính và thị trường trái phiếu gặp rất nhiều khó khăn và thách thức, từ các yếu tố vĩ mô của thị trường tài chính quốc tế đến những khó khăn do chính những vấn đề nội tại của thị trường.

Trong bài phát biểu khai mạc Đại hội nhiệm kỳ V, ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch Hiệp hội nhiệm kỳ IV, khẳng định VBMA tiếp tục theo đuổi sứ mệnh hoạt động là tập hợp, đoàn kết, hợp tác, hỗ trợ và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các hội viên thông qua các chính sách và hoạt động thực tiễn.

Đồng thời, xây dựng một cộng đồng hoạt động trong lĩnh vực trái phiếu chuyên nghiệp, tiên phong trong công cuộc phát triển thị trường. Đây cũng là nơi thu thập các nguồn thông tin thị trường và là diễn đàn đối thoại chính sách giữa các thành viên và cơ quan quản lý nhà nước.

Nêu rõ vai trò quan trọng của thị trường trái phiếu, ông Phạm Thanh Hà, Phó Thống đốc, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV), khẳng định thị trường trái phiếu hỗ trợ doanh nghiệp cũng như Chính phủ huy động vốn trung và dài hạn nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh và phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Cho rằng VMBA đóng góp tích cực cho sự phát triển của thị trường trong nhiệm IV, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà nêu rõ thứ nhất, VBMA thể hiện vai trò cầu nối giữa thành viên và cơ quan quản lý nhà nước giúp trao đổi thông tin dễ dàng thông qua đối thoại chính sách, tổng hợp và tham gia ý kiến của các thành viên thị trường với các dự thảo chính sách.

Sau khi dự thảo hoàn thành, được ban hành thông qua trở thành chính sách, VBMA tiếp tục phổ biến chính sách pháp luật đó đến các thành viên và thị trường và giúp cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình triển khai, thực thi các chính sách.

Thứ hai, VBMA triển khai được một số thỏa thuận tạo lập thị trường giữa các ngân hàng thương mại như: thỏa thuận các nhà tạo lập thị trường cho giao dịch Repo, Outright Trái phiếu chính phủ hay thỏa thuận tạo lập thị trường cho các giao dịch hoán đổi lãi suất, thỏa thuận cho các giao dịch giấy tờ có giá giữa các tổ chức tín dụng.

"Các thỏa thuận này giúp hình thành thành công lợi suất trái phiếu, điều mà thị trường mong muốn từ lâu đã thành hiện thực, qua đó tăng cường tính minh bạch và thanh khoản cho thị trường", ông Hà nhấn mạnh.

Thứ ba, VBMA cũng điều phối và hỗ trợ cho ra đời một công ty xếp hạng tín nhiệm VIS Rating với Moody’s và một số thành viên, giúp cho các thành viên thị trường có thêm lựa chọn dịch vụ để xác định chi phí và rủi ro khi ra quyết định đầu tư trên thị trường.

Phó Thống đốc cũng khuyến khích VBMA thực hiện xây dựng bộ tài liệu chào bán trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có các tài liệu về điều kiện, điều khoản của trái phiếu doanh nghiệp. Qua đó, giúp cho các hoạt động của thị trường trái phiếu Việt Nam có chiều sâu hơn nữa trong thời gian tới". 

RÀ SOÁT CƠ CHẾ, HÚT NHÀ ĐẦU TƯ NGOẠI

Để tiếp tục phát huy vai trò VBMA trong sự phát triển của thị trường trái phiếu, trong nhiệm kỳ tới, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), đề xuất với hiệp hội để thảo luận thống nhất các định hướng giải pháp trong giai đoạn tới.

Một là, hiệp hội kiện toàn tổ chức nhân sự để tiếp tục phát huy kênh đối thoại, đóng góp ý kiến hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm phát triển thị trường trái phiếu.

Hai là, tăng cường việc trao đổi với các cơ quan của Bộ Tài chính về các hoạt động nghiệp vụ.

Ba là, phối hợp với Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước để rà soát lại các cơ chế chính sách nhằm tạo điều kiện thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường vốn, thị trường trái phiếu.

Phấn đấu đưa Trái phiếu chính phủ Việt Nam vào rổ các chỉ số trái phiếu quốc tế để thu hút thêm được các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào thị trường trái phiếu của Việt Nam.

Bốn là, nâng cao tính minh bạch, hiệu quả công tác huy động vốn và cung cấp dịch vụ của các hội viên trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, quán triệt quan điểm tuân thủ pháp luật và các chuẩn mực tốt của thị trường.

Tích cực công tác tuyên truyền, đào tạo để nâng cao hiểu biết nhận thức về thị trường chứng khoán, năng lực phân tích tài chính, đánh giá rủi ro, tăng cường tính trách nhiệm của nhà đầu tư đối với các hoạt động đầu tư trên thị trường.

Năm là, khuyến khích các thành viên tiếp cận kênh phát hành trái phiếu xanh.

Triển khai các dịch vụ liên quan đến phát hành trái phiếu xanh nhằm thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh của Việt Nam, góp phần đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững.

Sáu là, tập trung hoàn thiện và ban hành các chuẩn mực về đạo đức, giao dịch sổ tay nghiệp vụ khi thực hiện các hoạt động nghiệp vụ và cung cấp dịch vụ trên thị trường.

Các thành viên của hiệp hội cần thực hiện vai trò tiên phong trong việc triển khai các chuẩn mực cao nhất về cung cấp dịch vụ trên thị trường trái phiếu.