Đã từng "nóng rẫy" trên diễn đàn của Quốc hội từ kỳ họp thứ tư, giờ giải lao phiên họp sáng ngày 27/10, "chuyện lạ" về Vedan lại "kéo" Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên về những câu hỏi đã không còn mới.

Chuyện lạ đó là, ngày 11/10, giấy chứng nhận tôn vinh “Doanh nghiệp ứng dụng hệ thống quản lý chất lượng xuất sắc” và “Top 100 sản phẩm chất lượng an toàn vì sức khỏe cộng đồng” đã được trao cho Vedan.

Thưa ông, chuyện Vedan gây ô nhiễm "bức tử " sông Thị Vải và chuyện Vedan vừa được trao giải thưởng sản phẩm vì sức khỏe cộng đồng không có liên quan gì đến nhau?

Hôm nay các bạn hỏi tôi mới biết có việc này, chứ cũng có biết người trao giải là ai, tiêu chí thế nào. Tôi không đánh giá, bình luận.

Nhưng đây cũng là một trong nhiều giải thưởng có liên quan đến môi trường?

Làm sao chúng tôi quản lý hết được. Hiện chúng tôi chỉ có một giải chính thức trao ngày 5/6 hàng năm cho các cá nhân, tổ chức hoạt động tốt. Giải thứ hai là cúp vàng của Hội Bảo vệ môi trường thiên nhiên là phối hợp với Bộ. Còn những giải khác ai làm ở đâu thì hoàn toàn không có liên hệ gì với Bộ.

Khi xem xét giải thì chúng tôi sẽ phải đánh giá theo các tiêu chí. Mỗi giải Bộ chúng tôi đều đưa ra tiêu chí rất cẩn thận, khó lọt.

Cơ sở, địa phương cũng phải khẳng định, gần như là xác nhận các nội dung mà đơn vị đề nghị xét giải. Sự xác nhận của địa phương là rất quan trọng.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết đã định lượng được mức thiệt hại do Vedan gây ra. Vậy, các biện pháp xử lý đã được thực hiện đến đâu, thưa ông?

Vedan là vấn đề rất phức tạp. Bộ chúng tôi chỉ làm định lượng mức ô nhiễm mà Vedan gây ra cho lưu vực sông. Còn định lượng việc tác động đến sản xuất nông nghiệp thế nào, đến người dân thế nào là ở chính quyền địa phương.

Kết quả cụ thể về Vedan cuối tháng 12 này chúng tôi sẽ đi kiểm tra rồi thông tin lại. Phải vào kiểm tra để xem cụ thể vấn đề như thế nào chứ nếu nói không có cơ sở khoa học thì không nói được, không có căn cứ sẽ gây hoang mang trong xã hội.

Bồi thường thiệt hại cho người dân do hành vi của Vedan đang là vấn đề rất bức xúc, vậy cũng sẽ phải “treo” cho đến khi có kết quả kiểm tra, đánh giá của Bộ sao, thưa bộ trưởng?

Bộ không phải là cơ quan giải quyết bồi thường thiệt hại cho người dân. Đây là vấn đề quan hệ dân sự. Bộ chỉ tham gia đánh giá thiệt hại với môi trường. Còn việc môi trường thiệt hại ấy tác động đến người dân, hoạt động sản xuất như thế nào thì các cơ quan khác như nông nghiệp, y tế,  ủy ban nhân dân các địa phương, hội nông dân… phải tham gia vào.

Nhưng Vedan nói đang chờ kết quả đánh giá của Tổng cục Môi trường rồi mới xem xét việc thỏa thuận bồi thường?

Nói thế không được vì Tổng cục Môi trường chỉ đánh giá tác động hành vi của Vedan đến môi trường thôi, tác động đến người dân thì không làm.

Vậy thì đến giờ đã có thể nói gì về tác động môi trường Vedan đã gây ra chưa, thưa ông?

Chưa thể nói gì cả. Chỉ có điều trong thời gian vừa qua Vedan đã rất cố gắng để thực hiện những điều mà theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Bộ Tài Nguyên và Môi trường. 127 tỷ đồng tiền xử phạt họ đã nộp được 3/4 rồi. Khoản 270 triệu đồng nộp phạt họ cũng đã nộp đủ.

Vừa rồi chúng tôi vào kiểm tra thì nước sông Thị Vải có khá hơn. Chất lượng nước thải sau xử lý thì chỉ còn tiêu chí về màu là chưa đạt. Họ đã hứa sẽ làm tiếp, cuối tháng 12 Bộ sẽ vào kiểm tra, giải quyết nốt.