Tại Hội thảo “Thương mại điện tử mở đường cho doanh nghiệp trong bình thường mới” diễn ra chiều ngày 22/3, các chuyên gia đều đồng nhất rằng trong bối cảnh dịch bệnh, thương mại điện tử là trợ lực không thể thiếu cho doanh nghiệp bứt phá, tìm đường ra biển lớn.

THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TĂNG LÊN 57 TỶ USD VÀO NĂM 2025

Theo ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mặc dù Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế song thương mại điện tử Việt Nam vẫn tăng trưởng và hấp dẫn nhất khu vực Đông Nam Á.

Trong đó, năm 2020 tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam là 18%, trở thành nước duy nhất trong Đông Nam Á có mức tăng trưởng 2 con số.

Một khảo sát được Bộ Công thương thực hiện với hơn 10.000 doanh nghiệp nội địa cũng cho thấy, trong 2 năm gần đây (2020, 2021), tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam vẫn giữ vững 17%/năm. Trong đó, năm 2021 doanh thu bán lẻ đạt 13,7 tỷ USD, ước tính giá trị mua sắm trung bình là 270 USD/người/năm.

“Những con số này cho thấy dịch bệnh ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế nói chung, nhưng thương mại điện tử vẫn là bức tranh lạc quan từ thực tế chúng ta nhìn thấy ở đỉnh dịch”, bà Lê Thị Hà, Trưởng phòng chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương  nói.

Trong đó, theo bà Hà, mặc dù dịch bệnh diễn biến phức tạp song doanh nghiệp có rất nhiều cơ hội để mở rộng kinh doanh từ hành vi tiêu dùng (hơn 81% người tiêu dùng thay đổi hành vi mua sắm khi đại dịch bùng phát và hơn 90% cho rằng sẽ tiếp tục mua sắm) cho tới sự tăng trưởng khách hàng.

Báo cáo của một số sàn thương mại điện tử lớn hiện nay cho thấy, lượng người bán tăng đột biến từ những đơn vị phi thành thị, tăng khoảng 40% năm 2021.

Bên cạnh người bán ngoài thành phố, một số sàn lớn cũng ghi nhận doanh nghiệp thực phẩm đồ uống, đồ ươi sống cũng tham gia sàn, điều không phổ biến trước đây. Sáu tháng đầu năm 2021, ở khu vực phi thành thị có khoảng 8.000 hộ nông dân tiếp cận, 15.000 mặt hàng nông sản được đưa lên sàn, tăng khoảng 91% so với cùng kỳ 2020.

Một cơ hội khác cho doanh nghiệp là mặt hàng tiêu dùng hiện nay đa dạng, ngoài mỹ phẩm thời trang, còn có sản phẩm tươi sống, đồ ăn nhanh.

Đặc biệt, với những phương thức thanh toán điện tử mới xuất hiện, tỷ lệ người mua sắm trực tuyến thông qua phương thức thanh toán ví điện tử cũng ngày một gia tăng.

Với 61 triệu người dùng smartphone, các chuyên gia thuộc Dự án Tăng cường năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam (IPSC) cho rằng thị trường thương mại điện tử của Việt Nam sẽ đạt mức 57 tỷ vào năm 2025.

DOANH NGHIỆP MUỐN THÀNH CÔNG, PHẢI VƯỢT QUA RÀO CẢN

Dù cơ hội mà thương mại điện tử đem đến cho doanh nghiệp rất lớn nhưng theo ông Mark Birnbaum, đại diện Dự án IPSC, với hơn hơn 97% doanh nghiệp Việt Nam ở quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, khu vực kinh tế tư nhân phải đối mặt với rất nhiều thách thức để nắm bắt cơ hội thương mại điện tử thành công.

“Những thách thức nổi bật nhất là kiến thức và kỹ năng của các doanh nghiệp hạn chế về mặt kiến thức và kỹ năng trong việc phát triển, sử dụng và quản trị trang web của công ty và các nền tảng thương mại điện tử, phát triển sản phẩm, quản lý dữ liệu, tiếp thị kỹ thuật số, hậu cần và thanh toán điện tử, thiếu vốn đầu tư và cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin kinh doanh đầy đủ”, ông Mark nhận định.

Vì vậy, IPSC đã thiết kế 5 gói dịch vụ hỗ trợ toàn diện phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp nhỏ và đang phát triển bao gồm: Thích ứng & Tăng trưởng, Mở rộng thị trường, Ứng dụng Kinh doanh Số, Nâng cao Năng lực Tài chính và Nâng tầm Giá trị Việt.

Trong khi đó, bà Vũ Thị Thư, Giám đốc kinh doanh khu vực Hà Nội Sàn thương mại điện tử Tiki lại cho rằng các doanh nghiệp khi làm việc trên sàn cần hiểu rõ 4 nội dung lớn: cơ chế riêng từng sàn; thị trường (ngách, mảng, đối thủ); chiến lược ngắn lẫn dài hạn; cuối cùng là cần đầu tư dài hạn.

“Tuy vậy, doanh nghiệp không cần quá lo lắng vì các sàn có kế hoạch phát triển, hỗ trợ cho mọi doanh nghiệp. Chiến lược này cũng phù hợp doanh nghiệp phát triển sẵn trên sàn, giúp doanh nghiệp nhìn ra những thiếu sót để củng cố chiến lược”, bà Thư chia sẻ.

Ông Trịnh Khắc Toàn, Giám đốc Khu vực phía Bắc Amazon Global Selling Việt Nam lại lưu ý các doanh nghiệp về Top 5 mặt hàng làm nên sự mạnh mẽ của thương mại điện tử toàn cầu. Đó là thời trang và phụ kiện, điện tử dân dụng, đồ chơi và sở thích cá nhân, nội thất và đồ gia dụng, thực phẩm và chăm sóc cá nhân. “Trừ điện tử dân dụng, 4 ngành hàng còn lại rất tiềm năng với Việt Nam”, ông Toàn nhấn mạnh.

Để thành công trên Amazon, đại diện Amazon cho rằng các doanh nghiệp Việt cần có các bước chuẩn bị kỹ càng từ định hướng chiến lược sản phẩm, định hướng đến khách hàng tiềm năng ở nước mà chúng ta định bán; đa dạng hình thức vận chuyển; lên kế hoạch đầu tư quảng cáo; hoạch định kế hoạch kinh doanh trên Amazon, đến xây dựng thương hiệu.

“Trong đó, khâu xây dựng thương hiệu và hiểu rõ quy định của thị trường mục tiêu rất quan trọng trong xác định sự thành bại ngay từ đầu của doanh nghiệp khi đưa hàng ra các thị trường quốc tế”, ông Toàn lưu ý.