Bộ Tài chính điều chỉnh mốc thời điểm xác định doanh thu tính thuế với hàng xuất khẩu

Bộ Tài chính vừa công bố báo cáo tổng hợp, giải trình và tiếp thu ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân đối với dự thảo Thông tư hướng dẫn một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến là quy định về thời điểm xác định doanh thu tính thuế đối với hàng hóa xuất khẩu tại Điều 6 của dự thảo.

Tuy nhiên, quy định này ngay lập tức nhận được nhiều ý kiến phản hồi về tính rõ ràng và khả năng áp dụng.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc gắn mốc thời gian vào thời điểm chuyển giao quyền sở hữu theo Incoterms chưa thật sự thuyết phục.

Nguyên nhân là bởi bộ quy tắc thương mại quốc tế quy định rất nhiều phương thức giao hàng, mỗi phương thức lại có thời điểm chuyển giao trách nhiệm khác nhau. Điều này khiến cách xác định thời điểm chuyển giao quyền sở hữu có thể không đồng nhất giữa các doanh nghiệp.

Vì vậy, đơn vị này đề nghị Bộ Tài chính làm rõ hơn cách áp dụng theo từng điều kiện giao hàng cụ thể, nhằm tránh phát sinh cách hiểu khác nhau trong thực tế.

Cùng quan điểm, Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ cũng đề nghị sửa đổi quy định nêu trên. Theo đơn vị này, các điều khoản thương mại quốc tế không quy định về chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa mà chỉ xác định trách nhiệm và rủi ro giữa các bên.

Do đó, việc căn cứ vào khái niệm “chuyển giao quyền sở hữu” có thể gây vướng mắc trong quá trình xác định doanh thu tính thuế, Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh.

Bên cạnh những vướng mắc trong cách xác định thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, nhiều đơn vị cũng chỉ ra rằng dự thảo đang thiếu sự thống nhất với hệ thống quy định về thuế giá trị gia tăng.

Theo đó, Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên đánh giá dự thảo Thông tư còn chưa đồng bộ với khoản 1 Điều 15 Nghị định số 181/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Cụ thể, dự thảo đang lấy thời điểm chuyển giao quyền sở hữu làm căn cứ xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong khi đó, khoản 1 Điều 15 Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa xuất khẩu là ngày làm việc tiếp theo kể từ khi hàng hóa được thông quan.

Tương tự, điểm a khoản 6 Điều 1 Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐCP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ cũng đặt mốc thời gian lập hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn giá trị gia tăng điện tử không muộn hơn ngày làm việc tiếp theo ngày hàng hóa thông quan.

"Nếu dự thảo tiếp tục giữ cách xác định doanh thu theo thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, doanh nghiệp sẽ phải kê khai doanh thu theo hai mốc thời gian khác nhau, gây khó khăn trong thực hiện nghĩa vụ thuế", Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên cho biết.

Từ thực tế đó, Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên kiến nghị Bộ Tài chính điều chỉnh dự thảo theo hướng thống nhất với pháp luật về thuế giá trị gia tăng nhằm bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ thuế đồng bộ và minh bạch hơn cho doanh nghiệp.

Tương tự, Cục Thuế tỉnh Quảng Ngãi và Cục Thuế thành phố Hà Nội cũng đề xuất điều chỉnh quy định theo hướng thống nhất với pháp luật về thuế giá trị gia tăng.

Theo hai đơn vị này, thời điểm ghi nhận doanh thu tính thuế đối với hàng hóa xuất khẩu nên được gắn với ngày hàng hóa hoàn tất thủ tục thông quan.

Cục Thuế tỉnh Quảng Ngãi và Cục Thuế thành phố Hà Nội đánh giá cách xác định này sẽ rõ ràng và phù hợp hơn so với việc căn cứ vào thời điểm chuyển giao quyền sở hữu như dự thảo đang quy định. Đồng thời giúp đồng bộ với các quy định về thuế giá trị gia tăng và việc lập hóa đơn hiện hành.

Từ các phân tích và góp ý nêu trên, Bộ Tài chính đã điều chỉnh dự thảo theo hướng hài hòa và dễ áp dụng hơn.

Bản hoàn thiện của dự thảo nêu rõ thời điểm xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hàng hóa xuất khẩu là ngày chuyển giao quyền sở hữu theo hợp đồng xuất khẩu.

Trường hợp hợp đồng xuất khẩu hàng hóa không quy định về thời điểm chuyển giao quyền sở hữu thì thời điểm xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp do người bán tự xác định nhưng chậm nhất không quá ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan theo quy định của pháp luật về hải quan