Ủy ban Chứng khoán đã đề xuất với Bộ Tài chính về việc nên có động thái can thiệp để hạn chế phần nào trào lưu ồ ạt thành lập công ty chứng khoán như hiện nay, song chưa nhận được quan điểm chỉ đạo.

Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán, ông Nguyễn Đoan Hùng vừa có cuộc trao đổi với báo giới về vấn đề này.

Theo quy định hiện hành, Ủy ban Chứng khoán có quyền hạn như thế nào với vấn đề cấp phép thành lập công ty chứng khoán mới, thưa ông?

Tính đến thời điểm hiện tại, hồ sơ xin cấp phép thành lập công ty chứng khoán mới vào khoảng 50 bộ. Nếu những hồ sơ này đều đủ điều kiện theo luật định thì cộng với khoảng 56 công ty đã được cấp phép, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có trên 100 công ty chứng khoán hoạt động.

Liên quan đến vấn đề này, hiện có nhiều ý kiến khác nhau, chính các công ty chứng khoán cũng phát biểu không nên dùng biện pháp hành chính để can thiệp, song cũng có ý kiến cho rằng, cần thiết hạn chế số công ty chứng khoán mới, tương tự như ngân hàng có quyền thắt chặt vốn đổ vào thị trường.

Luật Ngân hàng Nhà nước nói rõ, Ngân hàng Nhà nước có thể căn cứ theo diễn biến thị trường và ra quyết định. Tuy nhiên, Luật Chứng khoán không nói như vậy mà toàn bộ điều kiện cấp phép trong Luật quy định rất rõ, hồ sơ có đủ điều kiện thì vẫn phải cấp phép, làm sai doanh nghiệp có thể kiện.

Luật quy định cụ thể, vậy có một kênh nào đó để cơ quan chức năng điều chỉnh các quy định dưới luật liên quan đến cấp phép thành lập công ty chứng khoán không, thưa ông?

Có thể đưa ra một số quy định thắt chặt hơn để hạn chế, nhưng nếu hồ sơ đủ thì vẫn phải cấp phép, như trước đây quy định các công ty chứng khoán chỉ cần có vốn điều lệ 43 tỷ đồng là được thực hiện các nghiệp vụ, nay phải đạt 300 tỷ đồng, gấp hơn 5 lần mà người ta vẫn ào ào đăng ký.

Theo luật thì quy định về vốn không thể điều chỉnh được, nhưng một số quy định khác được cụ thể hóa trong quy chế tổ chức hoạt động của công ty chứng khoán có thể xem xét, chẳng hạn về nhân lực, theo quy chế mỗi nghiệp vụ công ty chứng khoán phải có tối thiểu 3 nhân viên có chứng chỉ, hay điều kiện về tổng giám đốc...

Ở các nước như Thái Lan, người ta còn thu phí cấp phép hoạt động, tôi nhớ không rõ, nhưng số tiền có thể lên tới hơn 1 tỷ đồng, thu dần trong 5 năm, ở Việt Nam hiện nay, công ty chứng khoán vẫn được cấp phép miễn phí.

Ông nói hiện có nhiều quan điểm khác nhau về hạn chế hay không hạn chế việc thành lập của khối công ty chứng khoán. Vậy quan điểm của Ủy ban Chứng khoán về vấn đề này thế nào?

Ủy ban Chứng khoán đã có đề xuất về việc này rồi.

Trước mắt có thể thấy việc có quá nhiều công ty chứng khoán hoạt động đang gây sự quá tải về cơ sở vật chất, như sàn Hà Nội hết chỗ cho các đại diện giao dịch ngồi, rồi hệ thống mạng của các trung tâm thiếu cửa (nút) để các công ty đấu nối. Nhiều người nói, thị trường mình mới có 200.000 nhà đầu tư, tính trên số dân thì nhỏ, mở room có thêm nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường thì cho mở thêm công ty chứng khoán cũng không sao.

Có ý kiến cho rằng, cứ để công ty thành lập, quy luật cạnh tranh sinh tồn sẽ quyết định công ty nào tồn tại, nhưng nếu không thu hút thêm được lượng nhà đầu tư mới tham gia thị trường, với 200.000 tài khoản hiện nay, lượng khách hàng tính trên mỗi công ty chứng khoán sẽ rất nhỏ, quy mô nhỏ thì đầu tư cho công nghệ lại hạn chế.

Vậy Ủy ban có tính đến cách nào đó phi hành chính để hạn chế tình trạng nhà nhà làm chứng khoán, như đưa ra một cảnh báo chẳng hạn?

Cảnh báo thì không được, vì người dân có quyền tự do kinh doanh. Nhưng Ủy ban có thể tiến hành các đợt kiểm tra cơ sở vật chất, sàn giao dịch, hạ tầng mạng, công nghệ tại các công ty chứng khoán để đảm bảo những doanh nghiệp đã được cấp phép hoạt động đúng và đầy đủ điều kiện.

Cấp phép thành lập nhiều, vậy Ủy ban có tính đến chuyện sẽ rút giấy phép công ty không đủ điều kiện?

Từ trước đến nay, Ủy ban chưa rút giấy phép công ty nào. Quả thật, qua kiểm tra chúng tôi quyết định phạt nhiều, nhưng rút giấy phép thì chưa, theo quy định xử phạt hành chính, chưa có công ty chứng khoán vi phạm lỗi đến mức bị rút giấy phép.