Mỡ máu cao và những biến chứng khó lường
Trong máu có một tỷ lệ mỡ nhất định, được đánh giá bằng chỉ số xét nghiệm cholesterol, triglycerid… Nếu các chỉ số này cao hơn mức cho phép thì gọi là mỡ máu cao hay máu nhiễm mỡ.
Các chuyên gia y tế cho hay, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh mỡ máu cao di truyền, yếu tố gia đình, chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý, như ăn quá nhiều thịt chó, phủ tạng động vật, tiết canh, hải sản…, uống nhiều rượu bia, dẫn đến rối loạn chuyển hóa mỡ.Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng, tại Việt Nam có tới 30% người trưởng thành bị mắc bệnh mỡ máu (rối loạn lipid máu), tỷ lệ người thành thị mắc bệnh là 44,3%. Số người bị bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở những người trẻ tuổi. Nếu như trước đây, người ta thường chỉ đề cập đến rối loạn mỡ máu ở trên tuổi 60 thì hiện nay, ngay từ 20 tuổi trở lên đã có khá nhiều người mắc căn bệnh này.
Mỡ máu cao là một loại bệnh không gây tử vong ngay trong thời gian ngắn, tuy nhiên những biến chứng của nó cũng nguy hiểm không kém bất cứ căn bệnh chết người nào. 5 biến chứng mỡ máu hay gặp nhất chính là:- Bệnh về tim mạch. Tăng cholesterol trong máu là nguyên nhân hàng đầu chủ yếu gây xơ vữa động mạch, lâu dần hẹp động mạch khiến lượng máu cung cấp cho tim giảm. Nếu cả 2 chỉ số cholesterol và triglyceride tăng thì nguy cơ này cao hơn gấp nhiều lần và thúc đẩy nhanh hơn quá trình xơ vữa động mạch, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng gây thiếu máu cơ tim cục bộ, nguy hiểm hơn là nhồi máu cơ tim và có thể gây đột tử tại chỗ.- Nguy cơ gây đột quỵ não. Tăng mỡ máu đặc biệt ở người tăng cholesterol gây lắng đọng trong thành mạch hình thành các mảng xơ vữa. Các mảng xơ vữa di chuyển từ nơi khác đến hoặc hình thành ngay tại mạch máu não sẽ làm hẹp lòng mạch dẫn đến giảm lưu lượng tuần hoàn và gây thiếu máu não. Ở giai đoạn nặng hơn, dòng máu lên não có thể bị tắc nghẽn hoàn toàn và gây ra đột quỵ não. Thống kê cho thấy khoảng 93% bệnh nhân đột quỵ não có rối loạn mỡ máu.- Bệnh cao huyết áp. Tăng mỡ máu gây nên các mảng xơ vữa, khiến lòng mạch hẹp lại, thành mạch kém đàn hồi làm tăng áp lực lên thành mạch máu. Lúc này, để cung cấp đầy đủ máu cho cơ thể, buộc tim phải làm việc tích cực hơn, dẫn đến tăng nhịp tim, tăng sức co bóp cơ tim, tăng hấp thu giữ nước trong cơ thể dẫn đến cao huyết áp.
- Gan nhiễm mỡ. Bệnh mỡ máu hầu hết do chế độ ăn uống không hợp lý gây ra. Mà toàn bộ thức ăn khi đưa vào cơ thể đều được chuyển hóa qua gan. Gan nhiễm mỡ là sự tích lũy của chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan. Bệnh này thường không có triệu chứng rõ ràng người bệnh khó nhận biết, lâu dần làm suy giảm chức năng gan và làm xơ gan nguy hại đến sức khỏe của người bệnh.
- Giảm sinh lý. Rối loạn mỡ máu còn ảnh hưởng đến đời sống tình dục ở cả nam và nữ. Theo thống kê, có đến 80% các trường hợp nam giới tăng cholesterol máu có biểu hiện rối loạn cương dương và biểu hiện này sớm hơn những biến chứng về tim mạch trên bệnh nhân tăng mỡ máu. Cholesterol cao cũng làm giảm ham muốn ở nữ giới.Ngoài ra, rối loạn mỡ máu cũng gây đau và tê bàn chân, sa sút trí tuệ, sỏi mật, tiểu đường, viêm tụy cấp,… Nếu không điều trị, về lâu dài sẽ có thể dẫn đến nhiều biến chứng như: bị mỡ đóng vào trong mạch máu, tạo thành một mảng xơ vữa… dễ dẫn đến tình trạng tắc mạch máu hoặc làm vỡ mạch máu. Đặc biệt, những người có mỡ máu cao, tình trạng mạch máu bị bít, hẹp mạch máu nhiều hơn. Nếu xảy ra ở não thì gây nên tai biến mạch máu não; nếu ở ruột gây tắc mạch máu nuôi ruột dẫn đến hoại tử ruột; ở tim sẽ gây ra nhồi máu cơ tim; ở chi gây tắc mạch máu chi…
Trong khi đó, biểu hiện bệnh ở người trẻ tuổi hầu như không có triệu chứng. Nhiều người chỉ vô tình phát hiện bệnh khi khám sức khỏe định kỳ hoặc thấy huyết áp cao, đau đầu, đi làm thêm xét nghiệm máu thì đã thấy bị mỡ máu cao. Ở người già biểu hiện rõ ràng hơn, có đến 90% có kèm theo tăng huyết áp, đái tháo đường.Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, nếu phát hiện sớm, có người chỉ cần chỉnh chế độ ăn, là tỷ lệ mỡ trong máu gần như trở lại bình thường. Trường hợp không đáp ứng được thì dùng thuốc hoặc các sản phẩm hỗ trợ để điều chỉnh.