Nguy cơ "bong bóng" chứng khoán châu Á vì AI

Theo tính toán của tờ báo Financial Times, 6 cổ phiếu hưởng lợi từ "cơn sốt" AI - gồm Alibaba, Xiaomi, Kuaishou... - chiếm 50% mức tăng của chỉ số Hang Seng (Hồng Kông) từ đầu năm.

Tại Hàn Quốc, 2 cổ phiếu đóng góp 40% mức tăng của chỉ số KOSPI. Còn ở Đài Loan, cổ phiếu nhà sản xuất chip TSMC chiếm hơn 1/2 mức tăng của TAIEX từ đầu năm.

Việc phụ thuộc vào một số ít cổ phiếu - với định giá cao - làm dấy lên lo ngại thị trường dễ bị kéo tụt nếu nhóm cổ phiếu AI tại Mỹ điều chỉnh mạnh.

“Những gì đang xảy ra ở Mỹ không chỉ dừng lại ở Mỹ. Nếu ở Mỹ đang có bong bóng, thì châu Á cũng vậy”, ông Frank Benzimra, chiến lược gia trưởng về cổ phiếu châu Á tại Societe Generale, nhận định.

Tại Mỹ, nhóm công nghệ Magnificent Seven - gồm 7 cổ phiếu vốn hóa lớn gồm Apple, Microsoft, Alphabet (Google), Amazon, Nvidia, Meta và Tesla - đóng góp 42% mức tăng của chỉ số S&P 500 trong 3 quý đầu năm 2025.

Ở châu Á, dòng tiền cho AI đang dồn vào chuỗi cung ứng bán dẫn, từ thiết kế đến gia công chip phục vụ đào tạo và vận hành các mô hình AI tiên tiến, với các tên tuổi như TSMC và công ty thiết bị sản xuất bán dẫn Tokyo Electron của Nhật.

Nhóm cổ phiếu liên quan tới AI, đặc biệt là cổ phiếu chip Trung Quốc, chứng kiến đà tăng nóng. Công ty thiết kế chip AI Cambricon Technologies, niêm yết tại Thượng Hải, hiện có hệ số giá trên lợi nhuận (P/E) là 506,2 lần. Hệ số này của nhà sản xuất đúc chip lớn nhất Trung Quốc SMIC là 221,3 lần, cao hơn nhiều so với công ty chip Nvidia của Mỹ (57,7 lần). Hệ số P/E của TSMC là 24,7 lần.

“Nếu cổ phiếu công nghệ Mỹ lao dốc, nhóm cổ phiếu này ở châu Á, trừ Trung Quốc, cũng có thể sẽ sụt giá mạnh. Về cơ bản, đây là mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau”, bà Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại ngân hàng đầu tư Natixis của Pháp, nhận định.

Tuy nhiên, một số nhà đầu tư cho rằng rất khó để đánh giá sự tăng trưởng của doanh nghiệp trong lĩnh vực AI - một mảng công nghệ mới nổi ở Trung Quốc - nếu chỉ nhìn vào định giá cổ phiếu.

“Rất khó để đánh giá các công ty mới nổi trong lĩnh vực nếu chỉ dựa vào định giá. Lợi nhuận của Cambricon hiện cũng đang tăng theo cấp số nhân”, ông Hao Hong, Giám đốc đầu tư tại quỹ phòng hộ Lotus Asset Management, nhận xét.

Dù ngành bán dẫn vốn mang tính chu kỳ, một số mã trong lĩnh vực này vẫn tăng mạnh trong một thời gian dài năm nay. Cổ phiếu nhà sản xuất điện tử Samsung Electronics của Hàn Quốc đã tăng giá gấp đôi, trong khi công ty đối thủ SK Hynix tăng khoảng 250%. Theo một số chuyên gia, động lực cho sự tăng trưởng lần này mang tính cấu trúc chứ không chỉ là chu kỳ.

Samsung Electronics và SK Hynix lần lượt chiếm tỷ trọng 18,2% và 11,7% trong chỉ số KOSPI. Mảng kinh doanh cốt lõi của hai công ty này, gồm chip nhớ và bộ lưu trữ dữ liệu, được dự báo sẽ tăng trưởng bùng nổ trong thời gian tới do nhu cầu tăng mạnh.

“Có vẻ chúng ta sắp bước vào một chu kỳ ‘làm mới’ siêu lớn về cách thức lưu trữ dữ liệu. Nói cách khác, một siêu chu kỳ đang hình thành”, ông Stephen Yiu, nhà sáng lập kiêm giám đốc đầu tư tại quỹ Blue Whale Capital, nhận định.

Dù một số cổ phiếu công nghệ Trung Quốc có định giá cao hơn các “ông lớn” Mỹ, mặt bằng định giá cổ phiếu công nghệ châu Á nhìn chung vẫn thấp hơn. Chỉ số Nasdaq 100 gồm 100 cổ phiếu công nghệ lớn hiện có hệ số P/E dự phóng 12 tháng là 35 lần, trong khi hệ số này của chỉ số Hang Seng Tech chỉ là 20 lần.

“Định giá ở một số phân khúc công nghệ Mỹ hiện cao hơn nhiều, phản ánh kỳ vọng lớn vào việc thương mại hóa AI. Ở châu Á, dù định giá cổ phiếu bán dẫn cũng cao, nhưng đa số cổ phiếu công nghệ khác được giao dịch ở mức giá hợp lý nhờ tăng trưởng lợi nhuận và bảng cân đối kế toán lành mạnh”, ông Charlie Linton, giám đốc danh mục đầu tư châu Á - Thái Bình Dương và châu Á không gồm Nhật Bản tại công ty quản lý quỹ Ninety One, nhận định.

Hiện P/E của các doanh nghiệp công nghệ lớn Trung Quốc như Alibaba và Tencent hiện thấp hơn so với các đối thủ Mỹ như Amazon và Apple, chủ yếu do môi trường pháp lý bất định sau động thái siết quản lý của Bắc Kinh với lĩnh vực công nghệ những năm gần đây.

Một số ý kiến khác cho rằng đà tăng gần đây của cổ phiếu công nghệ châu Á phần nào phản ánh quá trình bắt kịp Phố Wall về định giá.

“Đây chủ yếu là quá trình tái định giá của các doanh nghiệp có mức độ đổi mới sáng tạo cao”, ông Jerry Wu, quản lý quỹ thị trường mới nổi tại Polar Capital, nhận định.