Nhà đầu tư nước ngoài rút tiền kỷ lục khỏi Trung Quốc

Theo dữ liệu được Cơ quan Quản lý ngoại hối Trung Quốc (SAFE), nghĩa vụ đầu tư trực tiếp trong cán cân thanh toán của nước này đã giảm khoảng 15 tỷ USD trong quý 2, đánh dấu lần thứ hai từ trước tới nay, thước đo này rơi vào trạng thái âm trong một quý. Trong 6 tháng đầu năm, nghĩa vụ đầu tư trực tiếp vào Trung Quốc giảm khoảng 5 tỷ USD.

Nếu sự suy giảm này tiếp diễn trong thời gian còn lại của năm, 2024 sẽ là năm đầu tiên nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài rút vốn khỏi Trung Quốc kể từ ít nhất năm 1990.

Đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc đã giảm trong những năm gần đây sau khi đạt kỷ lục 344 tỷ USD vào năm 2021. Sự giảm tốc của nền kinh tế Trung Quốc và căng thẳng địa chính trị gia tăng đã khiến nhiều doanh nghiệp nước ngoài giảm hiện diện ở Trung Quốc. Bên cạnh đó, xu hướng dịch chuyển nhanh chóng sang ô tô điện cũng đặt nhiều hãng xe nước ngoài ở Trung Quốc vào thế khó, buộc họ phải rút lại hoặc cắt giảm kế hoạch đầu tư.

Dòng vốn đầu tư vào Trung Quốc giảm sút bất chấp nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thu hút và giữ chân nhà đầu tư nước ngoài, sau khi lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chảy ròng vào nước này giảm xuống mức thấp nhất từ trước đến nay vào năm ngoái. Chính phủ Trung Quốc muốn cho thấy nền kinh tế nước này vẫn cởi mở và hấp dẫn đối với doanh nghiệp nước ngoài, với hy vọng các công ty sẽ mang tới công nghệ tiên tiến và chống lại áp lực từ phương Tây muốn doanh nghiệp phân ly khỏi Trung Quốc.

Theo dõi lượng vốn ròng, dữ liệu của SAFE có thể phản ánh các xu hướng trong lợi nhuận của các công ty nước ngoài, cũng như thay đổi trong quy mô hoạt động của họ ở Trung Quốc. Hiện tại, các công ty đa quốc gia có nhiều lý do để giữ tiền ở nước ngoài hơn là ở Trung Quốc, vì lãi suất ở các nền kinh tế phát triển đang còn cao, trong khi Trung Quốc hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế.

Số liệu gần đây từ Bộ Thương mại Trung Quốc cho thấy lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới chảy vào Trung Quốc trong nửa đầu năm nay đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu đại dịch vào năm 2020.

Trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp của Trung Quốc ra nước ngoài cao kỷ lục. Đối mặt với một nền kinh tế trong nước ảm đạm, đầu tư ra nước ngoài và đẩy mạnh xuất khẩu là con đường tăng trưởng khả quan nhất đối với nhiều công ty Trung Quốc ở thời điểm hiện nay.

Doanh nghiệp Trung Quốc đã đầu tư 71 tỷ USD ra nước ngoài trong quý 2 năm nay, tăng hơn 80% từ mức 39 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái. Trong số những lĩnh vực mà doanh nghiệp nước ngoài đầu tư trực tiếp ra nước ngoài nhiều nhất có ô tô điện và pin xe.

Hoạt động đầu tư này có thể được đẩy mạnh trong thời gian tới, khi căng thẳng thương mại gia tăng giữa Trung Quốc với các nước đối tác thương mại có thể cản trở hoạt động xuất khẩu của nước này.

Cựu Tổng thống Donald Trump - ứng cử viên của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 - đã đề xuất ý tưởng áp thuế quan 60% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Liên minh châu Âu (EU) gần đây đã áp thuế quan bổ sung lên tới gần 40% lên ô tô điện Trung Quốc. Ấn Độ, Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ đang siết chặt việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc thông qua các biện pháp hạn chế và các cuộc điều tra chống bán phá giá.