Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí tế bào gốc của các nhà khoa học tại Trung tâm Tế bào gốc của Mỹ cho biết, họ có thể phát triển mô thực quản của con người hoàn toàn từ các tế bào gốc đa năng (PSCs). Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học làm được điều này.Thực quản là một ống cơ bắp truyền thực phẩm từ miệng đến dạ dày, nhưng nó có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh bẩm sinh, chẳng hạn như mất máu thực quản, hẹp hoặc dị dạng thực quản do đột biến di truyền... Ngoài ra, thực quản có thể gây một số bệnh nguy hiểm như ung thư thực quản, trào ngược dạ dày thực quản (GERD)... đều cần những biện pháp điều trị tốt hơn. Các nhà khoa học đã sử dụng PSCs cho cơ quan thực quản để thực hiện các thao tác chính xác, theo từng bước các tín hiệu di truyền, sinh hóa... Trong đó, họ tập trung một phần vào gene Sox2 và protein liên quan để kích hoạt hoạt động thực quản khi chức năng của chúng bị gián đoạn.Các nhà khoa học đã sử dụng chuột, ếch và nuôi cấy mô của con người để xác định các gene khác và con đường phân tử do Sox2 điều hòa trong quá trình hình thành thực quản. Sau khi tạo thành công các cơ quan thực quản với chiều dài khoảng 300 - 800 micromét trong khoảng 2 tháng, các mô sinh học được so sánh sinh hóa với các mô thực quản từ sinh thiết bệnh nhân. Những thử nghiệm này cho thấy các mô sinh học và sinh thiết tương tự nhau về thành phần, mở ra hy vọng cho những người có vấn đề nghiêm trọng về thực quản mà các biện pháp điều trị hiện tại chưa đáp ứng được.Và mới đây, các nhà nghiên cứu bệnh viện Nhi đồng Cincinnati (Hoa Kỳ) đã làm ra cả hệ thống tiêu hóa từ tế bào gốc trong phòng thí nghiệm. Trước đó các nhà nghiên cứu ở đây cũng "làm ra" được dạ dày, gan ruột non và đại tràng. Giờ đây họ có thêm thực quản, nghĩa là chỉ còn miệng, tuyến tụy, mật và hậu môn.Nhưng ngay cả khi hiện diện một mình, thực quản tế bào gốc cũng có thể là cơ hội lớn cho các nhà khoa học để nghiên cứu những bệnh thông thường và ung thư thực quản mà không cần hỏi bệnh nhân như khi làm các test xâm lấn gây đau hay chờ cho đến khi họ mắc bệnh. TS Jim Wells, người chủ trì nghiên cứu nói: "Có nhiều bệnh lý thực quản và tần suất người dân mắc khá nhiều. Vì thế nếu có mô hình thực quản sống động, y học sẽ có được nhiều hiểu biết hơn".Chẳng hạn chỉ cách đây 20 năm, các bác sĩ đã khám phá một bệnh gọi là viêm thực quản tăng bạch cầu (eosinophilic esophagitis), là một dạng mà bạch cầu máu đặc biệt hiện diện ở thực quản. Bình thường những tế bào miễn dịch này giúp bảo vệ bệnh nhân chống nhiễm trùng, nhưng khi quá nhiều, chúng lại gắn kết và có mặt ở thực quản. Điều này làm cho ống thực quản bị viêm, sưng phù, khiến bệnh nhân khó nuốt…

Trước nay y học đặt giả thiết bệnh này do những phản ứng của thức ăn hay trào ngược thực quản, nhưng bệnh khá mới và người ta chưa hiểu biết đầy đủ. Nếu có được thực quản tế bào gốc, bí ẩn có thể được sáng tỏ. Nhưng không chỉ bệnh này, người ta còn hiểu biết đầy đủ nhiều bệnh lý khác.Các tế bào thực quản nhân tạo có thể giúp điều trị một loạt các tình trạng như ung thư thực quản và bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Chúng cũng có thể giúp điều trị các bệnh bẩm sinh hiếm gặp, chẳng hạn như hội chứng teo thực quản bẩm sinh (tình trạng thực quản không kết nối với thực quản dưới) và chứng co thắt thực quản (trong đó thực quản  co thắt liên tục khiến thức ăn không được vận chuyển xuống dạ dày)…Theo ước tính gần đây, chứng GERD - còn được gọi là trào ngược axit - ảnh hưởng đến khoảng 20 phần trăm dân số Hoa Kỳ. Vào năm 2018, hơn 17.000 người ở Hoa Kỳ đã mắc bệnh ung thư thực quản.

(Theo Medical News Today)