Đăng đàn sau nhiều vị khác trong phiên thảo luận sửa đổi Bộ luật Hình sự, đại biểu Huệ chỉ tập trung ý kiến vào những vấn đề liên quan đến trách nhiệm hình sự của pháp nhân - vấn đề được coi là rất mới của lần sửa đổi  này.

Đồng ý với quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân vào Bộ luật Hình sự, song đại biểu Huệ đề nghị bổ sung trách nhiệm hình sự của pháp nhân là các cơ quan tổ chức Nhà nước.

Quy định này theo bà Huệ là để đảm bảo sự công bằng. Bởi vì so với pháp nhân là tổ chức kinh tế thì pháp nhân là cơ quan tổ chức Nhà nước có trách nhiệm cao trong xã hội, thực hiện chức năng quản lý điều hành xã hội.

“Vì vậy, nếu pháp nhân là các cơ quan tổ chức Nhà nước để xảy ra vi phạm pháp luật thì hậu quả gây ra thường là tổn thất rất lớn về kinh tế và đặc biệt là tổn thất lòng tin của nhân dân vào chế độ, do đó cần phải xử lý nghiêm khắc hơn”, bà Huệ phân tích.

Lý do nữa được đại biểu Huệ đề cập là nếu không quy định trách nhiệm hình sự thì các quyết định hành chính theo thẩm quyền chung liên quan đến đất đai vì chỉ chịu trách nhiệm dân sự, nên báo chí, cử tri cứ nói mãi việc quan “ăn” đất, cán bộ “ăn” đất.

Song, đến tận năm nay theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp về công tác phòng chống tham nhũng năm 2015 thì nóng nhất vẫn là đất đai.

Mới chỉ qua thanh tra mà đã  kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 1.788 ha đất, xuất toán loại khỏi giá trị quyết toán đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 824 ha đất. 

“Đây mới chỉ là qua công tác thanh tra, còn thực tế chắc lớn hơn rất nhiều”, bà Huệ nêu vấn đề.

Theo vị Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, nếu đưa pháp nhân là cơ quan công quyền Nhà nước thì đầu tiên sẽ góp phần khắc phục được tình trạng làm sai rồi núp bóng tập thể, khiến nhân dân rất bức xúc.

“Có khuyết điểm thì đổ lỗi cho tập thể, mà việc xử lý lỗi của tập thể thì điệp khúc không cần nói ai cũng biết đó là: đã tiến hành kiểm điểm sâu sắc, rút kinh nghiệm, phê bình nghiêm khắc, kết quả là đâu lại đóng đó”, bà Huệ nói tiếp.

Còn nếu pháp nhân là các cơ quan Nhà nước sai bị truy cứu trước pháp luật, bắt buộc các cá nhân trong tập thể phải có tinh thần trách nhiệm trong công việc chung, bảo vệ tập thể vì nếu không bản thân mình cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự sai phạm của tập thể.

Bệnh thờ ơ, thiếu tinh thần trách nhiệm trong ban hành chính sách pháp luật, theo bà Huệ cũng sẽ được khắc phục.

“Đã có những thông tư hướng dẫn không đúng với tinh thần của nghị định làm thiệt hại nhiều tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước,có nguyên nhân do người làm chính sách vô cảm, thiếu thực tế, lợi tích cục bộ, không vì lợi ích của người dân”, bà Huệ lập luận. 

“Nay nếu quy định đến trách nhiệm hình sự đến cơ quan, tổ chức Nhà nước sẽ góp phần lớn khắc phục vấn đề này”.

Việc bổ sung trách nhiệm hình sự của pháp nhân là các cơ quan tổ chức Nhà nước, theo nữ đại biểu, còn khắc phục được bệnh độc đoán, chuyên quyền của người đứng đầu cũng như bệnh thiếu tinh thần trách nhiệm, ngại va chạm của từng cá nhân trong tập thể.

Khi các thành viên của tổ chức thờ ơ với công việc chung  để tránh va chạm, mất lòng lãnh đạo thì hậu quả là nhiều quyết định mang danh tập thể xong bản chất là ý chí cá nhân của một hoặc môt nhóm người vì lợi ích nhóm. “Ai trong tập thể cũng biết, xong ấm ức không nói ra được, đặc biệt là liên quan đến quyết định đầu tư, đấu thầu, công tác cán bộ”, bà Huệ nói.

Đồng ý với đề nghị của đại biểu Huệ, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) cho rằng, nếu không quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân là các cơ quan tổ chức Nhà nước thì không bình đẳng theo quy định của Hiến pháp.