Tại phiên họp chiều 21/9, trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết Nghị quyết số 1210 sau khi được ban hành đã trở thành công cụ quản lý quan trọng để đánh giá chất lượng đô thị.

Phân loại đô thị đã trở thành một trong các cơ sở để lập, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch xây dựng đô thị; quản lý, đầu tư phát triển đô thị; xây dựng điều chỉnh cơ chế chính sách quản lý, đầu tư phát triển đô thị, thành lập đơn vị hành chính đô thị.

Qua đó, đã phát huy tác dụng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, thu hút nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị và kiến trúc cảnh quan; diện mạo đô thị đã có nhiều thay đổi theo hướng văn minh, hiện đại.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, một số quy định trong Nghị quyết số 1210 cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Cụ thể, một số tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị quy định trong Nghị quyết số 1210 chưa xem xét đến đặc điểm vùng miền, yếu tố đặc thù; không còn phù hợp với điều kiện thực tiễn, hoặc các quy định mới, các quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành mới được ban hành. 

Bên cạnh đó, việc kiểm tra, giám sát sau công nhận loại đô thị, theo dõi đánh giá khả năng khắc phục các tiêu chí còn yếu, còn thiếu, việc quản lý chất lượng đô thị sau sắp xếp đơn vị hành chính đô thị chưa được quy định cụ thể…

Do đó, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và thể hóa các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210 thực sự cần thiết và cấp bách.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210 sẽ tiến hành sửa đổi, bổ sung mục đích và nguyên tắc phân loại đô thị; sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại đô thị áp dụng vùng miền và đặc thù; sửa đổi, bổ sung quy định về hồ sơ, thủ tục lập, thẩm định, công nhận loại đô thị và rà soát, đánh giá phân loại đô thị.

Dự thảo cũng bổ sung quy định về trách nhiệm quản lý, kiểm tra công tác phân loại đô thị và sau khi được công nhận loại đô thị; sửa đổi, bổ sung Phụ lục các tiêu chuẩn của các tiêu chí phân loại đô thị…

Trình bày Tờ trình tại Phiên họp về việc xây dựng Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc này là cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập hiện có về tổ chức đơn vị hành chính.

Việc xây dựng Nghị quyết nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, đặc biệt là các đơn vị hành chính có yếu tố đặc thù. Trên cơ sở đó, đề xuất sửa đổi các quy định về áp dụng để việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và sắp xếp đơn vị hành chính đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và quá trình đô thị hóa của đất nước.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, dự thảo Nghị quyết bổ sung quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính có yếu tố đặc thù, theo đó, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính nông thôn và đơn vị hành chính đô thị có yếu tố đặc thù theo hướng giảm một số tiêu chuẩn cho các đơn vị hành chính này.

Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định cách tính tổng số điểm phân loại đơn vị hành chính và hồ sơ, trình tự, thủ tục phân loại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tại những nơi không tổ chức Hội đồng nhân dân theo quy định của Quốc hội.

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung làm rõ quy định về cách tính điểm tăng thêm của các tiêu chuẩn phân loại đơn vị hành chính khi đạt trên mức tối thiểu và cách thức tổ chức thẩm định Hồ sơ phân loại đơn vị hành chính để thống nhất với việc phân loại đô thị.

Đối với quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự thảo sửa đổi theo hướng: Việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải đạt các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng, trừ một số trường hợp đặc biệt.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua 2 Nghị quyết với 100% thành viên có mặt tán thành. Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu cơ quan soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, báo cáo lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo mới kèm theo báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến đóng góp tại phiên họp này để trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.