“Ai đó làm ơn nói với ông Jerome Powell ‘Lề Mề’ là ông ta đang gây tổn hại rất lớn cho ngành công nghiệp địa ốc. Mọi người không vay được khoản vay thế chấp nhà vì ông ta. Chẳng có lạm phát gì cả, và mọi dấu hiệu đều cho thấy cần phải có một đợt giảm mạnh lãi suất”, ông Trump viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social.

Lạm phát ở Mỹ hiện đã giảm nhiều so với mức cao nhất 4 thập kỷ thiết lập trong đại dịch Covid-19, nhưng số liệu gần đây cho thấy một bức tranh không đồng nhất về lạm phát và tốc độ tăng giá tiêu dùng vẫn đang cao hơn mục tiêu lạm phát hàng năm 2% mà Fed đề ra.

Động thái chỉ trích mới nhất của ông Trump nhằm vào ông Powell diễn ra ngay trước thềm hội nghị ngân hàng trung ương thường niên của Fed ở Jackson Hole, Wyoming vào ngày thứ Sáu tuần này. Mọi lời nói của ông Powell tại sự kiện này sẽ được giới đầu tư toàn cầu nghiền ngẫm để xác định khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong thời gian tới. Cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo của Fed sẽ diễn ra vào ngày 16-17/9.

Thị trường đang nghiêng về khả năng Fed giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong lần họp này và có thể có thêm một đợt giảm tương tự trước khi kết thúc năm 2025. Trong khi đó, ông Trump thời gian qua kêu gọi Fed giảm lãi suất về 1% từ mức 4,25-4,5% hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent gần đây cũng đưa ra ý tưởng Fed nên giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 9.

Tháng 9 năm ngoái, Fed khởi động chu kỳ nới lỏng bằng một đợt giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm. Sau đó, ngân hàng trung ương này có thêm hai đợt giảm lãi suất nữa, mỗi đợt 0,25 điểm phần trăm, vào tháng 11 và 12. Năm nay, Fed chưa có đợt giảm lãi suất nào, bất chấp áp lực từ phía ông Trump. Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Fed lo ngại rằng thuế quan của ông Trump có thể khiến lạm phát ở Mỹ “bốc đầu”, đồng thời cho rằng thị trường lao động Mỹ còn đủ mạnh và chưa cần tới sự hỗ trợ từ mức lãi suất thấp hơn.

Dữ liệu mới nhất cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7 của Mỹ tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái, bằng mức tăng của tháng 6. CPI lõi, thước đo không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Dựa trên dữ liệu này, các nhà kinh tế ước tính chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi - thước đo lạm phát được Fed ưa chuộng - tăng 0,3% trong tháng 7 so với tháng 6, và mức tăng so với cùng kỳ năm ngoái sẽ là 3%, cao gấp rưỡi so với mục tiêu lạm phát mà Fed đề ra.

Và dù giá tiêu dùng tăng chậm lại một chút trong tháng 7, chỉ số nhà sản xuất (PPI) và giá hàng hóa nhập khẩu cùng tháng lại tăng đáng kể, cho thấy giá tiêu dùng có thể tăng trong thời gian tới khi các doanh nghiệp đẩy chi phí gia tăng về phía nguời tiêu dùng.

Tình trạng lạm phát thiếu đồng nhất và khó đoán này diễn ra trong bối cảnh thị trường việc làm Mỹ có dấu hiệu suy yếu, với lượng việc làm mới hàng tháng giảm mạnh dù tỷ lệ thất nghiệp 4,2% vẫn là mức thấp so với tiêu chuẩn lịch sử.

Điều này đặt Fed vào một vị thế khó, vì nhiệm vụ kép của Fed là chống lạm phát và bảo vệ việc làm, trong khi lạm phát nóng lên đòi hỏi giữ nguyên hoặc tăng lãi suất, trong khi việc làm tăng trưởng yếu đòi hỏi giảm lãi suất.

Cuộc tấn công của ông Trump nhằm vào Fed và ông Powell chủ yếu tập trung vào việc lãi suất cao khiến Chính phủ Mỹ phải trả lãi nhiều hơn cho việc vay nợ để chi tiêu. Trong khi đó, lãi suất vay thế chấp nhà cao đang là một thách thức đối với người mua nhà ở Mỹ, khi họ đồng thời phải đối diện với giá nhà đắt đỏ và tiếp tục tăng do thiếu nguồn cung nhà.

Theo giới chuyên gia, lãi suất vay thế chấp nhà ở Mỹ ít bị ảnh hưởng trực tiếp bởi lãi suất quỹ liên bang - tức lãi suất tham chiếu của Fed - và thay vào đó, phụ thuộc nhiều vào lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm. Lợi suất của trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm thường tăng, giảm tùy theo kỳ vọng của nhà đầu tư về tăng trưởng kinh tế và lạm phát Mỹ.

Nếu Fed giảm lãi suất, điều đó chưa chắc đã dẫn tới lãi suất dài hạn giảm. Trên thực tế, kể từ khi Fed bắt đầu hạ lãi suất vào tháng 9 năm ngoái, lãi suất cho vay thế chấp nhà ở Mỹ - vốn đang trên đà giảm trước đó - lại tăng mạnh.

Trong những tuần gần đây, lãi suất của các khoản vay thế chấp nhà với lãi suất cố định và kỳ hạn 30 năm ở Mỹ có giảm nhẹ, nhưng vẫn ở ngưỡng khoảng 6,7%, cao hơn nhiều so với thời điểm trước khi lạm phát tăng vọt hậu đại dịch Covid và dẫn tới việc Fed bắt đầu tăng lãi suất dồn dập vào tháng 3/2022.