Tưởng chừng sẽ kéo dài, nhưng "bữa tiệc" SPAC ở Phố Wall bất ngờ nguội nhanh chóng những ngày gần đây
Ảnh minh hoạ - Ảnh: Getty/CNBC.
Từ năm ngoái, công ty mua lại có mục đích đặc biệt (special-purpose acquisition company, thường gọi là SPAC) trở thành một hiện tượng lớn ở Phố Wall.
Những công ty séc trắng (blank check) này trở thành một phương thức hữu hiệu để đưa các doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán mà không phải tuân thủ những quy định khắt khe về một vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) thông thường.
Tưởng chừng sẽ kéo dài, nhưng "bữa tiệc" SPAC ở Phố Wall bất ngờ nguội nhanh chóng những ngày gần đây – hãng tin CNBC cho hay.
Mới chỉ tháng trước, các SPAC còn ăn mừng một cột mốc quan trọng là chỉ trong vòng 3 tháng đầu năm, số vốn mà họ huy động được đã phá kỷ lục mà cả năm 2020 thiết lập được. Riêng trong tháng 3, đã có hơn 100 thương vụ SPAC được ghi nhận ở Phố Wall, nhưng cỗ máy bất ngờ giảm tốc trong tháng 4, với chỉ 10 thương vụ được ghi nhận trong thời gian từ đầu tháng tới nay – theo dữ liệu từ SPAC Research.
Cơn sốt nguội đi nhanh chóng sau khi Uỷ ban Chứng khoán và giao dịch Mỹ (SEC) đưa ra đề xuất mới về quy định kế toán, theo đó phân loại chứng quyền (warrant) mà các SPAC phát hành là nghĩa vụ nợ (liability) thay vì là cổ phần (equity). Nếu quy định này được luật hoá, các kế hoạch SPAC đang còn trên giấy và cả những SPAC đã trở thành hiện thực sẽ phải lùi bước và điều chỉnh lại các tính toán tài chính.
"Các giao dịch SPAC về cơ bản đã ngưng trệ", nhà quản lý Anthony DeCandido thuộc RSM LLP phát biểu. "Việc phải đánh giá và định giá chứng quyền hàng quý sẽ khiến các công ty này phải tiêu tốn nhiều tiền bạc hơn so với việc chỉ phải làm như vậy khi mới mở SPAC. Nhiều SPAC không có đủ chuyên môn và năng lực trong nội bộ để tự làm việc đó".
Số vụ IPO mới của các SPAC qua các tháng.
Phương thức hoạt động của SPAC là huy động vốn qua một vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của chính SPAC đó, rồi dùng số tiền huy động được để mua một công ty tư nhân nào đó, theo đó đưa công ty tư nhân đó trở thành công ty đại chúng mà không thông qua một quy trình IPO bình thường. Chứng quyền mà các SPAC phát hành cho các nhà đầu tư rót vốn sớm là một điểm thu hút đối với các nhà đầu tư, vì chứng quyền có thể mang về cho họ mức lợi nhuận lớn hơn về sau này.
Khả năng thay đổi quy định kế toán nói trên có thể là một đòn giáng mạnh vào thị trường SPAC, vì sẽ không còn sự khuyến khích đối với các nhà đầu tư "ví dày" muốn rót vốn sớm vào SPAC. Ngay cả đối với những doanh nghiệp muốn lên sàn thông qua sáp nhập vào SPAC thay vì tiến hành một vụ IPO truyền thống, sức hút của mô hình SPAC – bao gồm mức độ giám sát thấp và thủ tục nhanh gọn – cũng không còn. Đối với nhà đầu tư, việc điều chỉnh lại báo cáo tài chính chỉ càng gây sức mẻ niềm tin, bởi thị trường vốn đã có mức độ biến động cao và bị nhìn nhận là đầu cơ ở nhiều thời điểm.
"Trong lĩnh vực kế toán, đây là một trong những thách thức lớn nhất mà bạn có thể bặp phải: bạn đã hoàn thành công việc và bạn phải làm lại", ông DeCandido phát biểu.
Tệ hơn, trong 6 năm qua có tới hơn 90% SPAC được kiểm toán chỉ bởi hai công ty là Marcum và WithumSmith Brow, theo SPAC Research. Điều này đồng nghĩa với một sự ùn ứ lớn khi các SPAC đổ xô điều chỉnh sổ sách để phù hợp với các quy định mới mà SEC đề xuất.
Sau khi quy định mới được SEC đưa ra, cổ phiếu nhiều SPAC đã rơi tự do. Chỉ số CNBC SPAC Post Deal Index đã mất trắng thành quả tăng từ đầu năm, thậm chí đã giảm hơn 20% nếu so với mức điểm hồi đầu năm.
Đã có nhiều dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư cá nhân bắt đầu lưỡng lự về SPAC. Số liệu từ Bank of America cho thấy lượng cổ phiếu SPAC mà các nhà đầu tư cá nhân mua ròng hiện đã giảm mạnh từ mức 120 triệu/tuần vào đầu năm về ngưỡng chỉ 1 con số trong tháng 4 này.
"Số liệu ban đầu của tháng 4 cho thấy các nhà đầu tư cá nhân có vẻ đã quay trở lại với gốc rễ truyền thống, ưa chuộng cổ phiếu những công ty lâu năm, thay vì những chứng khoán giá rẻ với mức độ đầu cơ cao", một báo cáo của Bank of America nhận xét.
Công ty "séc trắng" SPAC dành cho ai?
22:21, 20/04/2021
Biến tướng của SPAC là niêm yết cửa sau
22:15, 20/04/2021
Cơn sốt SPAC có "lan" đến Việt Nam?
22:05, 20/04/2021
Đọc thêm
Tổng thống Trump kiện báo New York Times, đòi bồi thường 15 tỷ USD
Số tiền bồi thường mà ông Trump yêu cầu đối với New York Times vượt quá giá trị vốn hóa thị trường của công ty mẹ của tờ báo...
Doanh nghiệp Nga tìm cách trao đổi hàng hóa hiện vật để lách trừng phạt
Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh doanh nghiệp Nga tìm cách lách các biện pháp trừng phạt của phương Tây, bằng cách đổi lúa mì lấy ô tô Trung Quốc hay đổi hạt lanh lấy vật liệu xây dựng...
Mỹ và châu Âu vẫn có quan hệ thương mại nhiều tỷ USD với Nga
Sau hơn 3 năm trôi qua kể từ khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) thực ra vẫn nhập khẩu hàng tỷ USD hàng hóa Nga...
Thị trường vàng toàn cầu lớn cỡ nào?
Đồ họa thông tin dưới đây thể hiện quy mô thị trường vàng, đặt trong tương quan so sánh với chỉ số S&P 500, bitcoin và thị trường bạc...
Pháp bị hạ điểm tín nhiệm vì nợ chồng chất và bất ổn chính trị
Pháp mới đây bị tổ chức đánh giá tín nhiệm Fitch Ratings hạ điểm tín nhiệm một bậc...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: