“Vũ điệu nguy hiểm trên biển Đông”

“Như một chú chó không thể chạy quá độ dài của dây xích, con tàu Trung Quốc cố sủa vào chúng tôi vài tiếng trước khi quay đầu”, phóng viên Euan McKirdy của kênh CNN kể lại trong một bài viết về chuyến đi tới khu vực Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam.

Trong bài viết mang tựa đề “A dangerous dance: China, Vietnam posture in the South China Sea” (tạm dịch: “Vũ điệu nguy hiểm trên biển Đông”), ông McKirdy gọi nơi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng biển của Việt Nam là vùng biển “nóng nhất thế giới”.

Cùng với khoảng 40 đồng nghiệp khác đến từ các tờ báo điện tử và báo in của châu Á và Mỹ, ông McKirdy đã theo một tàu công vụ của Việt Nam tới khu vực này.

Dưới đây là bản lược dịch bài viết:

“Chúng tôi mất khá nhiều thời gian chờ đợi. Chính phủ Việt Nam giữ kín thông tin về chuyến đi, nên các nhà báo không thể biết trước ngày, giờ lên đường.

Chiều ngày 26/5, khi mặt trời vừa lặn, một tàu cảnh sát biển đưa chúng tôi rời Đà Nẵng, hướng về phía quần đảo Hoàng Sa trên biển Đông. Việc Trung Quốc đơn phương hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng biển của Việt Nam đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ phía Việt Nam cũng như quốc tế. Các nhà lãnh đạo thế giới đã lên tiếng kêu gọi hai bên giải quyết cuộc đối đầu này nhanh gọn và không gây đổ máu.

Ít nhất thì đã có một bên đi theo những lời kêu gọi trên. Ông Hoàng Tuấn Anh, thuyền trưởng của con tàu cảnh sát biển chở chúng tôi, nói: “Cảnh sát biển Việt Nam cam kết giải quyết tình hình một cách hòa bình”.

Con tàu mà chúng tôi đi được trang bị một khẩu pháo 125 mm ở phía trước và hai súng máy nòng 14,5 mm ở phía sau. Đây là tàu tiếp tế của lực lượng cảnh sát biển Việt Nam. Trên tàu có những thùng nhựa lớn đựng nước uống, phòng bếp chứa nhiều rau xanh và những con gà dùng làm thực phẩm để tiếp tế cho những người đang làm nhiệm vụ ở hiện trường.

Khi mặt trời mọc trên đại dương vào buổi sáng hôm sau, con tàu vẫn chưa tới nơi. Đến gần trưa, chúng tôi chuyển sang một con tàu cảnh sát biến khác lớn hơn, mang số hiệu CG-8003.

Và đó cũng là lúc mà chúng tôi tới khu vực Trung Quốc đơn phương hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng biển của Việt Nam. Giàn khoan này được Trung Quốc sử dụng như một “lá cờ” để tuyên bố rằng, quần đảo Hoàng Sa là của họ, và họ có thể làm những việc mà họ muốn ở đây.

Khi chúng tôi đến nơi cũng là lúc nhận được tin Trung Quốc đã di dời giàn khoan Hải Dương 981 sang một vị trí khác. Việc di dời này hoàn tất trước khi chúng tôi tới nơi vài tiếng đồng hồ.

Khi chúng tôi tiến đến gần khu vực, những chấm nhỏ ở đường chân trời hiện rõ là những con tàu, bao gồm tàu của Việt Nam và Trung Quốc. Giàn khoan đã di dời, những con tàu này là tất cả những gì còn lại trên khu vực đã xảy ra tranh chấp trước đó. Những con tàu như đang diễn tập một vũ điệu trên mặt biển xanh thẫm mênh mông.

Bên phía tàu Việt Nam liên tục đưa ra những cảnh báo với phía Trung Quốc, rằng Trung Quốc đang vi phạm luật pháp quốc tế. Tiếng còi hú khiến buổi chiều hè trên biển lẽ ra yên bình trở nên ồn ã. Thuyền trưởng Hoàng Tuấn Anh nói: “Tôi đã nhiều lần tới vùng biển này, nhưng thời gian gần đây, Trung Quốc tăng cường khiêu khích với Việt Nam. Tôi tự hào khi bảo vệ tổ quốc Việt Nam của mình”.

Vũ điệu nguy hiểm trên biển được giám sát bởi đội tàu công vụ của hai nước, mà những người trên đó hiểu rõ hậu quả của việc trực tiếp đối đầu. Vài giờ trước đó, tàu Trung Quốc đã đâm chìm một tàu cá của ngư dân Việt Nam. Tuy không gây ra thiệt hại về người, đây là lần đầu tiên có tàu đắm do va chạm kể từ khi căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc trên biển Đông gia tăng.

Đến cuối buổi chiều, một trong những tàu cảnh sát biển cỡ lớn của Trung Quốc tiến sát tàu của chúng tôi, nhưng không ai trên tàu CG 8003 tỏ ra quá lo lắng. Như một chú chó không thể chạy quá độ dài của dây xích, con tàu Trung Quốc cố sủa vào chúng tôi vài tiếng trước khi quay đầu.

Gần đó, hai tàu khác của Trung Quốc đang quấy rối một tàu cá nhỏ hơn của Việt Nam.

Những hành động này, nếu không được ngăn chặn, có thể dẫn tới những hậu quả lớn đối với Việt Nam và Trung Quốc, hai quốc gia chủ chốt trong một khu vực mà có lẽ đã bắt đầu chịu áp lực từ sức nặng bá quyền của Trung Quốc".