10:20 26/08/2019

5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ

Tường Bách

"Lá phổi xanh" cung cấp 20% lượng oxy cho con người trên địa cầu đang phải "oằn mình" trước những ngọn lửa dữ dội, trong đó 99% là do chính con người gây nên.


Amazon đang cháy - bốc cháy thực sự suốt 3 tuần qua. Nguyên nhân gây cháy rừng được cho là vì nông dân dọn rừng lấy đất canh tác. Theo các nhà môi trường học thì kể từ khi tổng thống Jair Bolsonaro lên cầm quyền tại Brazil với chủ trương khai thác tiềm năng kinh tế của rừng Amazon, các hoạt động chặt phá rừng cũng gia tăng khủng khiếp. Điều này gây ảnh hưởng mạnh đến môi trường, đến đời sống của người dân xung quanh lưu vực sông Amazon, và rồi tạo điều kiện cho vụ cháy với quy mô "chưa từng thấy" này xuất hiện.Trước vụ cháy và trước khi nạn chặt phá rừng diễn ra nghiêm trọng, Amazon là nơi sinh sống của khoảng 160.000 loài cây. Khí hậu nóng, ẩm trong rừng khiến cây cối phát triển kỳ lạ. Du khách đến đây có thể gặp những cây cao tới 40 m, điều này giúp hấp thụ tối đa ánh nắng mặt trời. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra cây cối trong rừng Amazon còn có khả năng tự tạo mưa cho mình trước khi mùa mưa đến.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 1.
Do đó, Amazon cũng giống như tất cả các khu rừng mưa nhiệt đới khác, thường quá ẩm để duy trì các đám cháy trong thời gian dài. Tuy nhiên, con người đã thay đổi hoàn toàn hệ sinh thái thông qua nạn phá rừng, đốt rừng để phát triển nông nghiệp. Điều đó khiến khu vực này dễ bị hỏa hoạn hơn và "sức đề kháng" tự nhiên bị bào mòn theo thời gian. "Điều quan trọng cần biết về Amazon là có rất ít đám cháy xảy ra ở đó một cách tự nhiên", Mikaela Weisse, người theo dõi nạn phá rừng đến từ Viện Tài nguyên Thế giới cho biết. "Hầu hết lửa bùng phát đều do nông dân tự tay đốt vì đó là cách nhanh nhất để có đất trống".Bây giờ thì, ngay cả nếu đám cháy may mắn được khống chế, những con số dưới đây về cánh rừng mưa diệu kỳ e rằng cũng khó được bảo tồn.1. Trải dài 9 quốc giaRừng Amazon nằm trong 9 lãnh thổ quốc gia của khu vực Nam Mỹ bao gồm 60% thuộc Brazil còn lại là Colombia, Peru, Ecuador, Venezuela, Guyana, Bolivia, Suriname và Guyana thuộc địa Pháp. Tổng diện tích bề mặt bao phủ của rừng Amazon lên tới 7 triệu km2, nơi đây được mệnh danh là "lá phổi xanh" lớn nhất của hành tinh. Chỉ khi nhìn trên bản đồ, bạn mới hình dung ra độ rộng lớn tới khó tin của Amazon. Khu rừng mưa này rộng bằng nửa tổng lãnh thổ của Liên bang Mỹ (gồm cả Alaska và Hawaii) và gần bằng diện tích của Australia.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 2.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 3.
2. Hệ sinh thái không đâu cóAmazon nổi tiếng về sự đa dạng sinh học mà không nơi nào sánh nổi. Khoảng 10% số lượng loài đã biết trên thế giới sống tại đây. Rừng Amazon là quê hương của khoảng 2,5 triệu loài côn trùng, hàng chục nghìn loài thực vật, 20.000 loài chim và thú có vú. Có ít nhất khoảng 40.000 loài thực vật, 3.000 loài cá, 1.294  loài chim, 427 loài thú, 428 loài động vật lưỡng cư, 378 loài bò sát đã được phân loại trong khu vực này. Theo các nhà khoa học có khoảng 100 nghìn loại động vật không xương sống chỉ có tại Brazil sinh sống tại đây.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 4.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 5.
3. Thổ dân bản địaNgười bản địa Amazon có lối sống du canh du cư nghĩa là họ sống tại một nơi trồng trọt mùa màng tại đó tới khi đất bạc màu thì họ sẽ chuyển đi nơi khác. Thổ dân Amazon xây nhà từ lá cây và gỗ. Họ đốn cây để lấy củi đun và mở đất canh tác. Sau đó phụ nữ trồng trọt mùa màng (đậu, sắn, củ từ, bí ngô). Bên cạnh đó họ còn săn bắn và đánh cá, sau từ 4 – 5 vụ mùa họ sẽ di chuyển tới nơi ở khác.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 6.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 7.
4. Bóng tốiỞ những nơi rậm rạp nhất Amazon, tán rừng rất dày và che mất 99% ánh sáng mặt trời, khiến mặt đất tối đen và trở thành nơi sinh sống của các động thực vật độc đáo. Đồng thời, với hiện tượng này, Amazon và các khu rừng nhiệt đới khác giúp điều hòa nhiệt độ của trái đất.5. Top 5 động, thực vật đáng sợ bậc nhấtĐầu tiên là muỗi Anopheles, loài sát thủ bé nhỏ này là nguyên nhân chính gây bệnh sốt rét. Nếu vào trong rừng mà bạn bị sốt rét thì khả năng tử vong là rất cao. Thứ hai là một loài cây có tên Pareira. Cây Pareira tự vệ bằng gai non có độc, nếu bị gai đâm vào người, nạn nhân sẽ tê liệt và bị ngạt thở,… dẫn tới cái chết vô cùng đau đớn. Do chúng là thực vật nên con người rất dễ bị mất cảnh giác, vì vậy nếu vô tình chạm tay phải chúng nghĩa là bạn chạm vào một tay của tử thần.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 8.
5 sự thật về rừng mưa Amazon trước đám cháy thế kỷ - Ảnh 9.
Nọc độc của loài rắn Rắn Fer-de-lance có khả năng phá hủy các mô lớn trong cơ thể, gây hoa mắt chóng mặt và buồn nôn,… thậm chí sẽ gây mất trí tạm thời. Còn kiến đạn là loài côn trùng có chiều dài tới 2,5cm, đây là loài kiến lớn nhất trên thế giới. Với sự hiếu chiến cùng số lượng đông đúc chúng sẽ đốt bạn và gây ra những cơn đau như bị đạn bắn. Nếu dính phải nhiều vết cắn của loài kiến này, bạn sẽ bị buồn nôn và tê liệt tạm thời. Cuối cùng, trăn Nam Mỹ - loài trăn có kích thước khổng lồ với khả năng siết chết con mồi to lớn rồi nuốt chửng. Dù không có nọc độc nhưng với sức mạnh và kích thước ấy, chúng vẫn là một trong những mối nguy hiểm lớn nhất tại rừng Amazon.