Từ quầy tiếp nhận thông tin cho đến phòng xét nghiệm, từ việc tiếp đón bệnh nhân đến nhà thuốc hay hệ thống lưu trữ hồ sơ y tế... tất cả đang được số hóa và tự động hóa. Quá trình này biến mỗi lần đi bệnh viện của bệnh nhân trở thành một trải nghiệm thuận tiện, nhanh gọn, đầy tính nhân văn.

Không chỉ giúp người bệnh bớt căng thẳng, tự động hóa còn giúp giải bài toán nan giải của bệnh viện: quá tải, thủ tục rườm rà, nguy cơ lây nhiễm, thiếu nhân lực… Thực tế cho thấy, nhiều bệnh viện tại TP.HCM sau khi áp dụng các hệ thống phân luồng tự động và đặt lịch khám qua app đã giảm đáng kể thời gian chờ khám cũng như tiết kiệm thời gian di chuyển của nhân viên.

NHỮNG “NHÂN VIÊN Y TẾ” MỚI

Sáng ngày 10/9, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) lần đầu tiên thử nghiệm robot hướng dẫn cho bệnh nhân. Robot được bố trí ngay khu vực cửa vào của bệnh viện, cạnh quầy tiếp đón với mục đích hỗ trợ chỉ dẫn cho bệnh nhân tới khám bệnh, giảm tải cho nhân viên y tế.

Bác sĩ Chuyên khoa 2 Nguyễn Lê Minh Thống, Trưởng phòng Công tác xã hội Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết đây là một bước tiến mới của bệnh viện nhằm hưởng ứng tích cực chủ trương chuyển đổi số, từ đó đem đến những trải nghiệm dịch vụ tốt hơn cho người dân khi đi khám bệnh.

Robot được cài đặt để tương tác với con người bằng giọng nói, có thể đáp ứng được những yêu cầu như chỉ đường, dẫn bệnh nhân tới nơi cần đến, cung cấp thông tin về giá cả, dịch vụ. Hiện robot này đang được bố trí ở khu vực tầng trệt, nếu hiệu quả bệnh viện sẽ cân nhắc phương án mỗi tầng đặt một robot, giúp bệnh nhân tiện lợi hơn trong quá trình khám, chữa bệnh.

Ghi nhận sơ bộ, đa số người dân tới khám bệnh tỏ ra vô cùng thích thú khi được robot dẫn đường. Một nam bệnh nhân đến khám tổng quát đã được robot trả lời các thông tin về dịch vụ cũng như dẫn đường tới phòng khám. "Đây là lần đầu tiên tôi được robot dẫn đi khám bệnh, trải nghiệm thực sự rất mới lạ và tiết kiệm được đáng kể thời gian", anh Tô Lê Hải, 42 tuổi, chia sẻ.

Tương tự, gần đây, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) đã ra mắt robot AI hướng dẫn thông minh, cũng hướng đến việc mang lại sự tiện lợi, chính xác, thân thiện cho người bệnh. Robot AI này có thể bắt tay, chào hỏi, giao tiếp với người đối diện qua giọng nói giúp người hỏi trao đổi tự nhiên, gần gũi.

Robot cũng có khả năng ghi nhớ, nhận dạng người bệnh và khách hàng từ lần gặp đầu tiên. Cung cấp thông tin toàn diện, giải đáp mọi thắc mắc về quy trình khám chữa bệnh có sử dụng bảo hiểm y tế... Quá trình sử dụng trong thực tế cho thấy, robot tương tác trực quan qua màn hình hiển thị, trình chiếu các nội dung một cách nhanh chóng. Đặc biệt, robot này có thể giao tiếp được các ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Anh, Nhật và tiếng Trung.

Là một bệnh nhân đã nhiều lần tới khám bệnh tại Khu Kỹ thuật cao của Bệnh viện Nhân Dân 115, anh Lê Minh Hiếu (Bình Thạnh, TP.HCM) gần đây bất ngờ khi được một “nhân viên y tế” mới toanh tiếp đón. Robot mang tên Smart Friend (Người bạn thông minh) sau khi hỏi han thông tin đã dẫn đường vào thang máy và đưa anh Hiếu đến phòng khám gặp bác sĩ.

Robot này là sản phẩm được các bác sĩ trẻ của Bệnh viện Nhân dân 115 phối hợp Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM chế tạo. Robot vừa là một nhân viên chăm sóc khách hàng, đón tiếp, hướng dẫn bệnh nhân, vừa là nhân viên bảo vệ, tuần tra bệnh viện, kiêm cả việc là một nhân viên y tế, trợ giúp các bác sĩ trong các khâu siêu âm, X-quang, điện tim…

MỘT HỆ THỐNG Y TẾ HƯỚNG TỚI AN TOÀN VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Trước đó, hồi tháng 11/2024, nhóm giảng viên, sinh viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM đã giới thiệu một robot dẫn đường, hỗ trợ thông tin cho bệnh nhân trong bệnh viện tại hội thảo do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức.

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS. Đặng Xuân Ba, cho biết sản phẩm là kết quả sự phối hợp ba bên là Trung tâm robot thông minh của Trường với vai trò nghiên cứu, doanh nghiệp với vai trò gia công và bệnh viện là đơn vị sử dụng.

Robot có chức năng dẫn đường bệnh nhân tới các khoa, phòng cần đến với công nghệ quét bản đồ thông qua cảm biến lidar. Robot sẽ tự xác định đường đi, tránh các vật cản và phát thông báo nhường đường bằng âm thanh. Robot được nhóm xây dựng mô hình AI với nguồn dữ liệu từ bệnh viện. Thông tin về bác sĩ, khoa phòng, lịch khám... được cập nhật liên tục. Bệnh nhân ra lệnh bằng giọng nói, robot trả lời bằng âm thanh.

Robot cũng có thể được ứng dụng để điểm danh nhân viên y tế nhờ tính năng nhận diện khuôn mặt thông qua camera trên đầu. Phía sau lưng robot được gắn thêm camera giúp người quản lý theo dõi hoạt động khu vực mong muốn, trong những trường hợp cần thiết.

Theo nhóm nghiên cứu, robot có thể thiết kế hoạt động thay nhân viên y tế trong môi trường lây nhiễm, dịch bệnh… hoặc ứng dụng làm nhân viên phục vụ, người trò chuyện với người già...

Có thể thấy, việc áp dụng chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ vào hệ thống khám chữa bệnh của ngành y, đã góp phần giảm tải bệnh viện, hỗ trợ nhân lực, là cứu cánh không nhỏ trong những ca chữa trị đặc biệt. Công nghệ còn giúp “giải phóng” đội ngũ y, bác sĩ khỏi những công việc giấy tờ, để họ tập trung vào điều quan trọng nhất: chăm sóc sức khỏe con người.

Tuy nhiên, chuyển đổi số không chỉ là việc bổ sung đầy đủ máy móc trong các bệnh viện mà còn là quá trình chuyển đổi số đồng bộ cả hạ tầng, chuyển đổi tầm nhìn lấy người bệnh làm trung tâm. Khi mọi mắt xích được kết nối, hành trình khám chữa bệnh trở nên nhẹ nhàng, thân thiện và thú vị.

Tại Hội nghị Quản lý bệnh viện châu Á 2025 (HMA) tổ chức tại TP.HCM sáng 10/9 vừa qua, GS. Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhìn nhận bệnh viện giờ đây không chỉ là nơi điều trị bệnh tật, mà phải trở thành trung tâm đổi mới, nơi hội tụ khoa học công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, đồng thời là trụ cột của một hệ thống y tế hướng tới an toàn, công bằng và phát triển bền vững.

TS. Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), thông tin thêm Việt Nam hiện đang ở giai đoạn đầu xây dựng tiêu chuẩn và quy định cho trí tuệ nhân tạo y tế. Nếu đi kịp tốc độ công nghệ, AI sẽ không chỉ giúp giảm tải bệnh viện, tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao niềm tin của người bệnh vào hệ thống chăm sóc sức khỏe.