Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã kịp thời có biện pháp mạnh để chốt lại những biến động liên quan đến lãi suất trên thị trường.

Sau một ngày thực hiện cơ chế lãi suất mới, thị trường ngân hàng chứng kiến nhiều biến động và cả những bất ổn cục bộ.

Đến thời điểm này, đã có 100% ngân hàng thương mại tăng lãi suất. Trong ngày 19/5, ngày đầu tiên thực hiện cơ chế mới, như dự báo trước đó, đỉnh lãi suất liên tục bị đánh đổ.

Đỉnh đầu tiên phổ biến ở mức 14%/năm, tập trung ở khối ngân hàng cổ phần có quy mô lớn. Đỉnh nối tiếp là 15%/năm, phổ biến trên thị trường hiện nay và tập trung ở phần lớn các ngân hàng cổ phần. Các ngân hàng quốc doanh còn lại chủ yếu áp 13,8%/năm là mức cao nhất.

Tuy nhiên, trước đó, ngày 19/5, thị trường chứng kiến sự bất ngờ và “sốc” khi chính một đơn vị thuộc một ngân hàng quốc doanh đại chúng nhất lại “vung tay” trong đợt biến động này. Một số nguồn tin phản ánh lãi suất huy động VND của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chi nhánh Đông Anh (Hà Nội) lập kỷ lục tới 16,92%/năm đối với kỳ hạn 18 tháng, tiến sát giới hạn tối đa 18%/năm của lãi suất cho vay đầu ra.

Những diễn biến trên đi cùng với sự xáo trộn của các dòng tiền gửi trên thị trường. Hiện tượng người dân rút tiền từ ngân hàng có lãi suất thấp chuyển sang ngân hàng có lãi suất cao xuất hiện. Đây là lý do để có ngân hàng buộc phải cấp tốc điều chỉnh lãi suất từ 14%/năm lên 15%/năm; một số trường hợp chờ đợi những biến động cụ thể để quyết định công bố lãi suất mới trong ngày 20/5.

Tuy nhiên, những biến động trên đã được bình ổn. Lãi suất cao nhất tập trung ở mức 15%. Kết quả này có từ sự vào cuộc kịp thời của Ngân hàng Nhà nước.

Trong ngày 20/5, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước liên tiếp có các văn bản tăng cường hoạt động thanh tra, xử lý các trường hợp vi phạm việc thực hiện cơ chế lãi suất mới; cũng như thanh tra những trường hợp tăng lãi suất huy động quá đà.

Tại văn bản số 4426/NHNN-VP, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố chỉ đạo thanh tra, kiểm tra chặt chẽ tình hình thực hiện của các Ngân hàng thương mại trên địa bàn.

Trường hợp phát hiện đơn vị huy động vốn và cho vay vi phạm các quyết định về lãi suất cơ bản (vượt quá 150% lãi suất cơ bản), thanh tra Ngân hàng Nhà nước tiến hành lập biên bản xử phạt theo quy định của pháp luật và gửi ngay biên bản xử phạt (bằng fax) về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Tại văn bản số 4428/NHNN-VP, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu thường xuyên tiến hành kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các ngân hàng thương mại; khi phát hiện ngân hàng công bố biểu lãi suất bất bình thường (lãi suất huy động tiền gửi sát lãi suất cho vay tối đa) thì chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố thành lập ngay đoàn thanh tra thực hiện thanh tra toàn diện tại đơn vị, trong đó chú trọng danh mục cho vay, chi tiêu… và gửi biên bản kết luận thanh tra về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để báo cáo.

Trước đó Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cũng đã cảnh báo những trường hợp có biểu lãi suất huy động quá cao, bất thường mà Ngân hàng Nhà nước nhận thấy có thể ảnh hưởng tới tính an toàn của ngân hàng đó thì sẽ vào cuộc xử lý.

Với những văn bản trên, cùng với hoạt động thanh tra, giám sát tăng cường trên thực tế, nhiều khả năng những biến động mạnh của lãi suất trong ngày 19/5 sẽ khó tái diễn; sự xáo trộn của các dòng tiền gửi trên thị trường cũng đã có một chốt chặn cần thiết.