Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, trong thời gian qua, cơ quan này đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Việc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý hình sự đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong năm 2023, nền kinh tế cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức; nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, ngừng kinh doanh, giải thể, phá sản; ý thức chấp hành pháp luật của một số chủ sử dụng lao động chưa cao.

Người lao động chưa hiểu rõ, đầy đủ quyền lợi, trách nhiệm của mình trong việc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, dẫn đến các vi phạm trong việc thực hiện nghĩa vụ tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động.

Từ đó, dẫn đến tình trạng chậm đóng, chiếm dụng tiền bảo hiểm xã hội, trốn đóng hoặc đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp không đủ số người, số tiền phải đóng theo quy định vẫn diễn ra ngày càng phức tạp.

Vì thế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp xử lý hành vi vi phạm nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.

Theo đó, cơ quan này đã phối hợp với các Bộ, ngành, các cơ quan chức năng trong tổ chức thực hiện khởi kiện đơn vị sử dụng lao động nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp ra Tòa án dân sự; xử phạt vi phạm hành chính; cung cấp thông tin, tài liệu và phối hợp với tổ chức Công đoàn trong việc khởi kiện ra Tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ luật Hình sự, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ban hành công văn số 239 hướng dẫn Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố tiếp nhận, xử lý thông tin, lập, gửi hồ sơ kiến nghị khởi tố các hành vi có dấu hiệu tội phạm quy định tại Điều 214, Điều 215, Điều 216 Bộ luật Hình sự.

Từ khi triển khai đến tháng 11/2023, toàn ngành đã gửi 413 hồ sơ kiến nghị khởi tố tới cơ quan có thẩm quyền.

Trong đó, năm 2018 là 73 hồ sơ, năm 2019 là 151 hồ sơ, năm 2020 là 115 hồ sơ, năm 2021 là 26 hồ sơ, năm 2022 là 26 hồ sơ, năm 2023 là 21 hồ sơ. Tổng số hồ sơ kiến nghị khởi tố theo Điều 216 là 378 hồ sơ.

Cơ quan có thẩm quyền đang xem xét giải quyết là 100 hồ sơ; đã tiếp nhận giải quyết 257 hồ sơ (trong đó đã khởi tố 14 hồ sơ; không khởi tố là 220 hồ sơ (trong đó chuyển xử lý vi phạm hành chính 21 hồ sơ; xác định không có hành vi vi phạm pháp luật 199 hồ sơ); tạm đình chỉ giải quyết kiến nghị khởi tố 23 hồ sơ). Ngoài ra, giai đoạn đầu có 56 hồ sơ cơ quan có thẩm quyền đã trả lại không tiếp nhận.

Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế nghiên cứu xây dựng các quy định liên quan đến chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, đảm bảo sự đồng bộ với các quy định pháp luật hành chính, hình sự và tình hình thực tiễn tổ chức, thực hiện.

Đồng thời, đề nghị Bộ Công an chỉ đạo Công an các tỉnh, thành phố tăng cường phối hợp, hướng dẫn cơ quan Bảo hiểm xã hội trong quá trình thanh tra, kiểm tra, phát hiện hành vi, thu thập hồ sơ tài liệu, đảm bảo điều kiện cần và đủ trước khi gửi hồ sơ kiến nghị khởi tố đến cơ quan điều tra.

Thông qua đó, nằm đáp ứng đầy đủ điều kiện chuyển hóa hồ sơ, tài liệu thành chứng cứ phục vụ công tác điều tra, khởi tố đối với tội danh trốn đóng theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.