Đại biểu Quốc hội nêu đề xuất này trong phiên thảo luận về cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp, bảo hiểm xã hội, phụ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1/7/2024, chiều 26/6.

KHÔNG ĐỂ GIÁ "TÁT NƯỚC THEO MƯA"

Góp ý về các nội dung cải cách tiền lương, đại biểu Tạ Văn Hạ, đoàn Quảng Nam, cho rằng bên cạnh tăng lương vẫn tiếp tục phải đẩy mạnh hơn nữa cải cách tinh giản bộ máy biên chế. “Đời sống được tăng mức lương, nhưng song song đó là tinh gọn bộ máy, và tinh giản biên biên chế vẫn phải tích cực hơn nữa để thực hiện mục tiêu này”, đại biểu Hạ nói.

Đề cập đến vấn đề trước khi tăng lương, giá đã tăng trước một đoạn, và khi tăng lương, giá lại tiếp tục tăng, đại biểu đề nghị cần có giải pháp để bình ổn giá, nhất là các mặt hàng tiêu dùng. Bởi hiện đã có những mặt hàng tiêu dùng tăng lên rất nhiều lần, thậm chí gấp đôi.

“Đây là vấn đề cần phải quan tâm, không đồng lương tăng được một chút, cuối cùng tất cả các mặt hàng tiêu dùng tăng nhanh hơn. Tất nhiên chúng ta khống chế ở mặt tâm lý, khống chế ở việc lợi dụng tăng lương để tăng giá và độc quyền, còn tăng do các điều kiện sản xuất, đầu vào cũng phải chấp nhận”, đại biểu Tạ Văn Hạ cho hay.

Đặc biệt, theo đại biểu đoàn Quảng Nam, cần quan tâm đến vấn đề khi lương tăng thì mức giảm trừ gia cảnh cần nghiên cứu. Mức sống tăng lên, chi phí đắt lên thì giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng.

Theo đại biểu, nếu tăng 30% lương cơ sở thì ít nhất mức giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng được 30%, thậm chí cần tăng đến 50% mới là hợp lý.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp cũng đánh giá với việc mức lương cơ sở tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng là mức lương cao nhất từ trước đến nay, ngoài việc cải thiện đời sống của người hưởng lương và trợ cấp, còn đảm bảo được an sinh xã hội, và cuộc sống tối thiểu của người hưởng lương từ ngân sách.

Tuy nhiên, đại biểu cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo ổn định giá cả thị trường, chống lạm phát, nhất là những mặt hàng tiêu dùng, không thể để "tát nước theo mưa" của thị trường. “Mỗi lần nhà nước tăng lương cơ sở thì thị trường tăng giá theo, ảnh hưởng đến đời sống của đông đảo người dân lao động”, đại biểu đoàn Đồng Tháp nêu thực tế.

Tranh luận về vấn đề tăng lương, đại Trần Hoàng Ngân, đoàn TP. HCM dẫn chứng, trong vòng 20 năm qua, lương cơ sở đã tăng 14 lần. Trong đó, năm 2005 khi tăng lương 20,7%, thì lạm phát giảm từ 9,5% xuống 8,4%. Năm 2006, tăng lương 28,57% thì lạm phát giảm từ 7,5% xuống 6,3%. Năm 2012, tăng lương 26,5%, lạm phát giảm từ 18,6% xuống còn 9,2%.

Đến năm 2016, tăng lương cơ sở 5,2%, lạm phát giảm từ 6,6% xuống 2,7%, và năm 2023, tăng lương 20,8% lạm phát chỉ còn là 3,25%.

Đại biểu cho biết có 2 lần việc tăng lương cơ sở làm tăng lạm phát, đó là năm 2008 khi tăng lương cơ sở 20%, lạm phát tăng từ 6,3% lên 23%, và năm 2011 khi tăng lương lên 13,7%, lạm phát đã tăng từ 9,2% lên 18,6%.

Tuy nhiên 2 năm 2008, 2011, việc lạm phát này không chỉ do tăng lương cơ sở mà do lạm phát thế giới, do giá dầu thế giới tăng cộng với tỷ giá trong nước tăng.

Vì lẽ đó, đại biểu cho rằng trong thời gian tới đã có bài học kinh nghiệm để hạn chế bớt việc ảnh hưởng của tăng lương cơ sở đến tình hình lạm phát. Đồng thời, ông đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến chính sách tiền tệ chủ động linh hoạt theo lạm phát mục tiêu 4%, và phải giữ được ổn định tỷ giá.

Cùng với đó, cần điều chỉnh các hàng hóa, dịch vụ Nhà nước quản lý, như điện, học phí, giá dịch vụ khám, chữa bệnh. Những yếu tố này cần giãn ra, không cùng tăng một lúc và cách xa thời điểm ngày 1/7/2024.

Đồng thời, cần chuẩn bị nguồn hàng, đảm bảo cung hàng hóa không để thiếu hàng, thúc đẩy sản xuất. "Quan trọng nhất là phải kiểm soát lạm phát tâm lý, lạm phát tin đồn, lạm phát domino, té nước theo mưa, và phải tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử phạt nghiêm minh những vấn đề liên quan đến pháp luật về giá", đại biểu Trần Hoàng Ngân lưu ý.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân, đoàn Bình Dương cũng nêu quan điểm, nếu tiền lương chỉ tăng theo cách để chống lạm phát, hoặc để đảm bảo đời sống thì sẽ không khuyến khích được cán bộ, công nhân, viên chức, không khuyến khích được những người làm ở khu vực công.

Bởi vì khi làm ở khu vực công, ngoài việc tự hào về vị trí xã hội thì còn phải yên tâm về thu nhập thì mới có thể gắn bó lâu dài, đó cũng là cách chống tham nhũng ngay từ đầu.

ĐẢM BẢO TĂNG LƯƠNG LÀ TĂNG THU NHẬP

Giải trình thêm về vấn đề này cuối phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, khẳng định nội dung cải cách chính sách tiền lương là một việc rất khó. Đặc biệt, tăng lương lần này phải quan tâm đến kiểm soát được giá, chỉ số CPI.

Theo Phó Thủ tướng, trước khi thực hiện, các cơ quan có thẩm quyền đã có đánh giá, khả năng lạm phát chỉ tăng khoảng 0,77%, trong khi đó GDP tăng trưởng có thể đóng góp thêm 0,21%.

“Điều này chủ yếu là tâm lý, còn nhu cầu tăng giá do tăng lương cũng có nhưng không cao. Đồng thời, cung cầu hàng hóa cũng đáp ứng được, đặc biệt là mặt hàng thiết yếu”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cho biết tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt hơn, và mong muốn các đại biểu tiếp tục quan tâm để đóng góp cho Chính phủ về nội dung này.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải thông tin, qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội thống nhất trong bối cảnh hiện nay rất cần thiết thực hiện các nội dung cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, các khoản trợ cấp từ ngày 1/7/2024, để đảm bảo đời sống cho công chức, viên chức, người lao động, người nghỉ hưu và các đối tượng chính sách.

Đối với việc thực hiện các nội dung cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp, các đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ, Quốc hội khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ theo thẩm quyền để cải cách toàn diện tiền lương, lương hưu, trợ cấp theo chủ trương của Đảng.

Trước mắt, cần triển khai đầy đủ, kịp thời, hiệu quả Kết luận số 83 của Bộ Chính trị đảm bảo thống nhất, công bằng, công khai, minh bạch, tăng thu nhập cho người hưởng lương và trợ cấp.

Các đại biểu cũng tham gia ý kiến về nguồn lực từ ngân sách nhà nước, từ Quỹ Bảo hiểm xã hội, tạo điều kiện đảm bảo các văn bản hướng dẫn công tác phổ biến, tuyên truyền để chính sách nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.

Các đại biểu cũng đề nghị hoàn thiện cơ chế quản lý tiền lương, thu nhập, chế độ nâng lương, chế độ tiền lương gắn với tinh giản bộ máy, biên chế, vị trí việc làm.

Đồng thời, đề nghị cùng với việc tăng lương thu nhập cần có biện pháp hiệu quả kiểm soát lạm phát, giá cả các mặt hàng thiết yếu đang có xu hướng tăng lên để đảm bảo ý nghĩa của việc tăng lương, tăng thu nhập.