Mở rộng quyền chất vấn của đại biểu Quốc hội đến tận lãnh đạo chính quyền địa phương là đề nghị của đại biểu Trương Trọng Nghĩa, tại cuộc tọa đàm với báo chí về dự án Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và hội đồng nhân dân, sáng 9/10.

Theo luật hiện hành, đại biểu Quốc hội có quyền chất vấn Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng, bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao.

Điểm mới của dự thảo luật, theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, ông Đặng Đình Luyến là đã đưa thêm Tổng kiểm toán Nhà nước vào danh sách những người đại biểu Quốc hội có quyền chất vấn.

Tuy nhiên, phạm vi này, theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Tp.HCM) và đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa) vẫn là quá hẹp.

Đại biểu Nghĩa nêu, trên thực tế có những việc xảy ra ở một địa phương khiến cử tri cả nước bức xúc nhưng đoàn đại biểu nơi đó lại "im thin thít" không nói câu gì cả.

Vì thế, theo ông Nghĩa thì cần phải mở rộng quyền chất vấn của đại biểu Quốc hội với bất kỳ lãnh đạo chính quyền địa phương nào.

Đồng tình nên xem xét mở rộng thẩm quyền chất vấn cho đại biểu, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa, ông Lê Nam cho rằng nếu đại biểu Quốc hội ở địa phương mà không có quyền chất vấn ông chủ tịch huyện thì cũng khó cho việc giám sát.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng cho rằng nếu ở địa phương thì cần đặt vấn đề giám sát trách nhiệm của cá nhân chủ tịch tỉnh hoặc giám đốc sở. Và khi cần thiết thì đại biểu ở địa phương này có thể thực hiện giám sát ở địa phương khác.

Sau mỗi cuộc giám sát thì quan điểm của chúng tôi không nặng về việc sẽ xử lý ai, phạt ai, bỏ tù ai mà quan trọng là phát hiện vấn đề để thay đổi ứng xử, thay đổi quyết định chưa đúng của địa phương, ông Nam nhấn mạnh.

Cũng đề cập về các vấn đề hậu giám sát, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng cho rằng, xử lý theo thẩm quyền và kiến nghị xử lý theo thẩm quyền nói thì cực kỳ hay nhưng thực hiện đươc không đơn giản vì nhiều khi pháp luật quy định không rõ thẩm quyền.

Để đồng bộ phải đồng thời xem xét các luật có quy định thẩm quyền cho thẩm quyền rõ hơn. Nhất là chủ thể giám sát là đoàn đại biểu Quốc hội thì xử lý theo thẩm quyền là thế nào? Đại biểu Hùng băn khoăn.

Về giải pháp nâng cao hiệu quả của giám sát, theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa thì cần làm rõ quy định quyền của cá nhân, báo chí được gặp gỡ, cung cấp thông tin cho đại biểu để tránh chuyện trù dập. Còn đại biểu Quốc hội thì không chỉ có quyền yêu cầu cung cấp thông tin mà còn có quyền tự mình thu thập, từ hiện trường và các nguồn thông tin khác nhau.

Đại biểu Nghĩa cũng cho rằng nên sửa quy định về thành lập ủy ban lâm thời để điều tra một vấn đề cụ thể.

Dự thảo luật quy định, khi xét thấy cần thiết, theo đề nghị của Hội đồng Dân tộc, ủy ban của Quốc hội hoặc của ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định thành lập ủy ban lâm thời để điều tra về một vấn đề cụ thể

Quy định như dự thảo luật thì không bao giờ có thể thành lập ủy ban này trừ khi có lệnh của cấp trên, ông Nghĩa nhìn nhận.

Theo đại biểu Nghĩa, nên thiết kế quy định là chỉ cần 3 đại biểu thấy cần thiết thì đã có thể đề xuất lập ủy ban và nếu đề xuất hợp lý thì phải được chấp thuận.

Tại kỳ họp Quốc hội thứ 10 khai mạc vào ngày 20/10 tới đây, Quốc hội dự kiến sẽ thông qua Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và hội đồng nhân dân.