Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày thứ Năm cho biết đã bắt đầu các thủ tục cho việc áp thêm thuế quan lên 325 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Tuyên bố này được đưa ra ngay trước khi các nhà đàm phán thương mại hai nước bắt đầu nỗ lực cuối cùng để ngăn một đợt leo thang mới của cuộc chiến tranh thương mại gây nhiều hao tổn đối với nền kinh tế toàn cầu.

Theo hãng tin Reuters, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh trong tuần này, hai bên không còn nhiều thời gian để đạt một thỏa thuận thương mại trước khi một đợt áp thuế mới của Mỹ lên hàng Trung Quốc chính thức có hiệu lực.

Vòng đàm phán ở Washington bắt đầu lúc 5h chiều theo giờ địa phương, trong khi việc Mỹ áp thuế 25% lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, thay cho mức 10%, sẽ chính thức bắt đầu vào lúc 0h01 ngày thứ Sáu. Như vậy, Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cùng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer và Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin sẽ chỉ có khoảng 7 giờ đồng hồ để ngăn chặn điều đó xảy ra.

Lời cảnh báo áp thêm thuế lên 325 tỷ USD hàng hóa nữa mà ông Trump đưa ra đồng nghĩa với việc toàn bộ hàng hóa mà Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị áp thuế. Nguyên nhân khiến ông Trump "nổi đóa", theo những gì ông nói hôm thứ Tư, là Trung Quốc "phá thỏa thuận" trong quá trình đàm phán.

Trung Quốc cũng thể hiện một thái độ cứng rắn, tuyên bố sẵn sàng trả đũa nếu Mỹ áp thêm thuế. Một động thái như vậy sẽ dẫn tới việc toàn bộ hàng hóa giao thương giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ bị tăng thuế, trong đó những mặt hàng tiêu dùng như điện thoại di động, máy tính, quần áo, đồ chơi… được cho là sẽ bị đánh thuế nhiều nhất.

"Chúng tôi đã tiến rất gần đến một thỏa thuận thương mại, nhưng rồi họ bắt đầu tìm cách đàm phán lại. Chúng ta không thể chấp nhận điều đó", ông Trump nói ngày thứ Năm tại Nhà Trắng.

Ông cũng nói nếu hai bên không thể đạt thỏa thuận, Mỹ sẽ quay trở lại sản xuất những mặt hàng mà hiện Trung Quốc đang sản xuất. "Đó sẽ là kiểu cũ, là cách mà chúng ta trước đây thường làm: chúng ta tự sản xuất hàng hóa để dùng", ông nói.

Ông Trump cũng tiết lộ ông đã nhận được một "bức thư đẹp đẽ" từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Thông tin này giúp một số nhà đầu tư bấu víu lấy hy vọng rằng hai bên sẽ đạt một thỏa thuận.

Dữ liệu công bố hôm thứ Năm cho thấy thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với Trung Quốc trong tháng 3 đã giảm xuống mức thấp nhất 5 năm. Điều này có thể củng cố lập trường của ông Trump trong việc đẩy leo thang cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh.

Tuy đã thề trả đũa, Trung Quốc ngày thứ Năm cũng hối thúc Mỹ đi đến một thỏa thuận. Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Gao Feng nói quyết định của nước này cử Phó thủ tướng Lưu Hạc đến Washington cho dù Mỹ dọa tăng thuế đã chứng tỏ "sự chân thành tuyệt đối" của Trung Quốc.

Mặc dù vậy, nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng Trung Quốc đã thay đổi nội dung của dự thảo thỏa thuận nhiều đến nỗi có thể phải mất cả tháng mới có thể sửa lại, bởi tất cả những thay đổi đó đều bị phía Mỹ phản đối.