Doanh nghiệp đi tiên phong: Phát triển kinh tế tuần hoàn
Lưu Hà
24/10/2023, 07:00
Không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp về kinh doanh và lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp, nền kinh tế tuần hoàn còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững...
Ảnh minh họa.
Những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt như cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu… đang ngày càng trở nên phức tạp hơn trong bối cảnh tăng dân số và đô thị hóa. Trước thực tế này, nhiệm vụ triển khai nền kinh tế tuần hoàn sẽ tạo cơ hội lớn cho phát triển nhanh và bền vững; tạo không gian phát triển mới. Những năm gần đây, tại một số doanh nghiệp, quá trình chuyển đổi sản xuất theo hướng tuần hoàn không còn là lý thuyết, mà đã được áp dụng thực tế và cho kết quả cụ thể, với quy mô đầu tư ngày càng gia tăng.
XANH HÓA SẢN XUẤT ĐANG CHIẾM ƯU THẾ
Công ty cổ phần lâm sản và khoáng sản Tuyên Quang chuyên sản xuất gạch Tuynel công nghệ cao đã theo đuổi mô hình kinh tế xanh từ những ngày đầu thành lập. Theo ông Nguyễn Hữu Thập, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty, trước đây, sản xuất gạch nung sử dụng nguồn nguyên liệu là đất sét, đất ruộng nạc, đốt từ than tự nhiên. Hệ quả là người nông dân mất đất ruộng, ô nhiễm môi trường.
Để thay thế, nhà máy đã tìm kiếm các loại phế liệu khác như đất bóc thải của các mỏ khai thác khoáng sản, các chất thải rắn như gạch vỡ, bê tông phá dỡ… và sản xuất với công nghệ tuần hoàn. Thành phẩm có giá thành cạnh tranh, lại đáp ứng mọi tiêu chuẩn về chất lượng.
Là doanh nghiệp thủy sản hàng đầu ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Công ty cổ phần Nam Việt (Navico) cũng đang tận dụng triệt để giá trị từ năng lượng xanh. Tổng Giám đốc Doãn Tới cho biết, hưởng ứng chủ trương “xanh hóa” ngành thủy sản, công ty đã xây dựng được nhiều vùng nuôi cá tra với diện tích gần 1.000ha mặt nước. Xây dựng các vùng nuôi kiểu mẫu sử dụng năng lượng mặt trời, quy trình nước tuần hoàn (hạn chế xả thải ra môi trường), dùng dây chuyền tự động cho ăn...
“Sử dụng năng lượng tái tạo giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí tiền điện, chung tay bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết”, ông Doãn Tới nhấn mạnh.
Quá trình chuyển đổi sản xuất theo hướng tuần hoàn không còn là lý thuyết, mà đã được áp dụng thực tế và cho kết quả cụ thể.
Với Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời, việc theo đuổi mô hình sản xuất lúa gạo bền vững quốc tế SRP (Sustainable Rice Platform) mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi ích. Theo Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời Nguyễn Duy Thuận, Lộc Trời đã trình dự án về xác lập tín chỉ carbon lên hệ thống đánh giá và thẩm định của The Gold Standard. Sau khi được công nhận, đây sẽ là “hồ sơ xanh” cho mảng xuất khẩu gạo sang thị trường châu Âu và Hoa Kỳ, giúp tăng tính cạnh tranh của doanh nghiệp khi luật về thuế carbon có hiệu lực vào năm 2025 ở các quốc gia này.
Xanh hóa sản xuất hay kinh tế tuần hoàn giờ đây có thể thấy ở nhiều nơi trên mọi miền Tổ quốc. Theo ông Don Lâm, Tổng Giám đốc Tập đoàn VinaCapital, 10 - 20 năm trước, rác thải nông nghiệp là gánh nặng rất lớn ở Việt Nam. Ngày nay, phần lớn rác thải đó có thể được sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất viên nén sinh khối, giảm nhu cầu về năng lượng hóa thạch.
Chẳng hạn, Nestlé đang sản xuất gạch hay vật liệu lợp mái nhà từ hộp sữa; Heineken Việt Nam tái sử dụng hoặc tái chế gần 99% rác thải hoặc sản phẩm phụ của quá trình sản xuất bia; Unilever Việt Nam đã thực hiện một chương trình thu gom và tái chế bao bì nhựa... “Không có lý do gì để các doanh nghiệp Việt không áp dụng các thực tiễn kinh tế tuần hoàn”, ông Don Lâm khẳng định.
Không chỉ các doanh nghiệp, nhiều khu công nghiệp ở TP.HCM cũng đã từng bước chuyển đổi sản xuất, kinh doanh sang kinh tế tuần hoàn để phát triển bền vững. Khu công nghiệp Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM đã vận dụng ngày càng nhiều khái niệm “cộng sinh công nghiệp”, khi chất thải của doanh nghiệp này là nguyên liệu đầu vào của doanh nghiệp khác.
Đơn cử, khí hơi nóng từ quá trình chưng cất dầu thực vật Cái Lân được chuyển sang tham gia quá trình sấy của nhà máy Meizan. Chất thải của các công ty sản xuất khuôn đúc được tận dụng làm gạch không nung, làm nguyên liệu cho hoạt động sản xuất khác...
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 43-2023 phát hành ngày 23-10-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Doanh nghiệp "khát" nhân lực cho phát triển bền vững
43% doanh nghiệp Việt Nam đã thực hiện báo cáo phát triển bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế (GRI), một nửa trong số đó gắn với 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, hiện nay, đội ngũ nhân sự phụ trách công tác phát triển bền vững tại các doanh nghiệp phần lớn là nhân sự kiêm nhiệm...
Thủ tướng giao 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cho cộng đồng doanh nghiệp
Tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao chủ đề của diễn đàn, nhất là trong bối cảnh hiện nay đất nước đang triển khai thực hiện Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân…
Nhân lực công nghệ số chất lượng cao là nhóm có thu nhập gấp ít nhất 10 lần so với thu nhập bình quân
Chỉ cần đáp ứng một trong các tiêu chí theo quy định, chuyên gia, nhà sáng lập, kỹ sư, nhà khoa học hoặc cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực công nghệ số sẽ được xác định là nhân lực công nghệ số chất lượng cao...
Hướng tới quan hệ “đồng kiến tạo” giữa nhà nước và doanh nghiệp tư nhân
Mở đầu Phiên đối thoại Cấp cao Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), mối quan hệ giữa Nhà nước với khu vực kinh tế tư nhân đã được khẳng định một cách rõ nét trong tiến trình phát triển đất nước, cũng như trong trách nhiệm và kiến tạo tương lai cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà Việt Nam hướng tới...
Cà phê giảm phát thải: Con đường nông nghiệp xanh của Sơn La
Trên hành trình xây dựng nền nông nghiệp sinh thái phát thải thấp, Sơn La đang khoác lên mình màu xanh mới. Nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cùng nhau thay đổi thói quen canh tác: bớt phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thay bằng chế phẩm sinh học, quy trình hữu cơ và kỹ thuật thân thiện môi trường, hướng tới một nền sản xuất bền vững, an lành…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: