Nord Stream 1, đường ống dẫn khí đốt lớn nhất từ Nga tới châu Âu, sẽ không thể hoạt động trở lại chừng nào Siemens Energy còn chưa sửa xong thiết bị hỏng. Đó là tuyên bố được Phó tổng giám đốc của hãng khí đốt quốc doanh Nga Gazprom, ông Vitaly Markelov, đưa ra trong cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền hãng tin Reuters vào ngày 6/9.

Châu Âu đang trải qua cuộc khủng hoảng nguồn cung khí đốt tồi tệ chưa từng có, với giá của năng lượng này tại thị trường khu vực gần đây đã tăng tới 7 lần so với cùng kỳ năm ngoái và Đức - nền kinh tế lớn nhấu châu Âu - đang tính đến khả năng phải chia khẩu phần khí đốt trong mùa đông đang đến gần.

Nguyên nhân của cuộc khủng hoảng này là việc Nga ngày càng giảm lượng cung cấp khí đốt cho châu Âu trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine. Liên minh châu Âu (EU) cho rằng Nga đang “vũ khí hoá” năng lượng để trả đũa các biện pháp trừng phạt mà phương Tây áp lên Nga liên quan đến cuộc chiến tranh. Nga phủ nhận cáo buộc này, nói rằng nguồn cung khí đốt giảm là do trục trặc kỹ thuật và do các chính các biện pháp trừng phạt.

Hôm thứ Sáu tuần trước, Gazprom tuyên bố đóng cửa vô thời hạn Nord Stream 1 vì một turbine tại một trạm nén khí bị rò rỉ dầu.

Trong một cuộc trao đổi bên lề Diễn đàn Kinh tế phía Đông ở thành phố cảng Vladivostok của Nga, khi được hỏi đến khi nào Nord Stream 1 sẽ bơm khí đốt trở lại, ông Markelov đáp: “Bạn nên hỏi Siemens. Họ cần phải sửa thiết bị xong đã”.

Trong khi đó, Siemens Energy - công ty có trụ sở ở Munich, Đức và là nhà cung cấp thiết bị và dịch vụ bảo trì cho Nord Stream 1 - nói rằng mình hiện không được Gazprom giao việc bảo trì turbine mà phía Nga nói là bị rò rỉ dầu. Siemens cũng nói sẵn sàng vào cuộc nếu được đề nghị.

Trong một tuyên bố ngày 6/9, Siemens nói không hiểu được cách diễn giải của Gazprom về những gì đang xảy ra. Công ty Đức nói một điểm rò rỉ dầu tại turbine cuối cùng còn hoạt động tại trạm nén khí Portovaya không đáng là lý do để khoá cả đường ống.

“Chúng tôi không thể hiểu sự diễn giải mới này nếu dựa trên những thông tin được cung cấp cho chúng tôi vào cuối tuần vừa rồi”, tuyên bố của Siemens Energy có đoạn. “Đánh giá của chúng tôi là phát hiện mà chúng tôi được thông báo không phải là một lý do kỹ thuật để ngừng hoạt động đường ống. Những rò rỉ như vậy thường không ảnh hưởng đến hoạt động của một turbine và có thể được vá ngay tại chỗ”.

Chạy ngầm dưới biển Baltic, Nord Stream 1 có công suất vận tải khí đốt lên tới 59,2 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm. Từng được coi là biểu tượng của sự hợp tác giữa Nga, một cường quốc năng lượng của thế giới, với Đức, nền kinh tế lớn thứ tư thế giới, đường ống này giờ đây đã trở thành biểu tượng của cuộc đối đầu giữa Moscow và Berlin.

Đức, khách hàng mua năng lượng lớn nhất của Nga, cáo buộc Nga không còn là một nhà cung cấp đáng tin cậy. Các chính trị gia EU nói Tổng thống Nga Vladimir Putin đang sử dụng ảnh hưởng của vị thế nhà lãnh đạo một trong những cường quốc năng lượng của thế giới để gây chia rẽ châu Âu về cuộc chiến ở Ukraine.

Đức cho rằng giải thích của Gazprom về turbine của Nord Stream 1 chỉ là cái cớ. Nga nói chính phương Tây đã châm ngòi cho cuộc khủng hoảng năng lượng này vì đã áp đặt lên Nga những biện pháp trừng phạt khắc nghiệt nhất trong lịch sử hiện đại. Tổng thống Putin cho rằng sự trừng phạt đó chẳng khác gì châm ngòi cho một cuộc chiến tranh kinh tế.

Điện Kremlin cũng đã cảnh báo rằng Nga sẽ trả đũa việc nhóm 7 nền công nghiệp phát triển (G7) nhất trí áp trần giá lên dầu thô xuất khẩu của Nga. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng biện pháp này có thể không ảnh hưởng đến Nga trừ phi Trung Quốc và Ấn Độ ủng hộ.

Phát biểu ngày 6/9 tại Vladivostok, Bộ trưởng Bộ Năng lượng Nga Nikolai Shulginov nói rằng nước này sẽ đáp trả việc G7 áp trần giá lên dầu Nga bằng cách cung cấp nhiều dầu hơn cho châu Á. Ông nói Nga và các đối tác của Nga đang cân nhắc việc mở một công ty bảo hiểm để thúc đẩy thương mại dầu lửa.

Công ty tư vấn rủi ro Eurasia Group cho biết các nguồn tin từ Đức nói rằng nước này đang vạch ra tất cả các kế hoạch năng lượng cho mùa đông dựa trên dự báo rằng Nga sẽ cắt hoàn toàn việc cung cấp khí đốt. “Điều đó có nghĩa là trọng tâm giờ đây sẽ dịch chuyển sang các nước ở Trung và Nam Âu, nơi vẫn nhận được khí đốt Nga thông qua các đường ống đi qua Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ”, báo cáo của Eurasia viết.

Giới phân tích nói rằng việc Nga khoá Nord Stream 1 vô thời hạn nhiều khả năng sẽ đẩy châu Âu vào tình thế cực kỳ khó khăn trong mùa đông này.

“Ngành năng lượng châu Âu tiếp tục bị sốc bởi biến động giá và những bấp bênh xung quanh cân bằng cán cân năng lượng trong mùa đông sắp tới”, một báo cáo của công ty tư vấn Rystad Energy nhận định, nhấn mạnh rằng giá điện giao ngay tại khu vực Tây Âu đã tăng lên mức cao chưa từng thấy.

“Những diễn biến mới nhất làm gia tăng mạnh khả năng châu Âu có thể không còn được cung cấp khí đốt qua Nord Stream 1 trong cả mùa đông này”, báo cáo viết.