Bốn điều làm tốt, bốn điều chưa làm tốt và bốn điều phải làm, cộng lại là con số không, đại biểu Dương Trung Quốc phát biểu tại phiên giám sát tối cao của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về môi trường tại các khu kinh tế, làng nghề, trong cả ngày 7/11.

Một số vị đại biểu cũng nhận xét, mới thấy lãnh đạo chăm đi khai trương, động thổ dự án lớn nhưng dường như ít quan tâm khuyến khích hỗ trợ tinh thần cho các làng nghề.

Không đạt yêu cầu

Với đối tượng là 15 khu kinh tế biển, báo cáo kết quả giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu ra bốn điều làm tốt, bốn điều chưa tốt và bốn nguyên nhân của hạn chế, yếu kém.

Theo đó, bốn tốt là việc hình thành các khu kinh tế biển là chủ trương đúng. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đã từng bước được hoàn thiện. Hệ thống tổ chức và quản lý môi trường từng bước được kiện toàn. Nhận thức bảo vệ môi trường tại các khu kinh tế đã có những tiến bộ nhất định.

Bốn hạn chế gồm: quản lý, chỉ đạo, điều hành công tác bảovệ môi trường tại các khu kinh tế còn nhiều bất cập. Hệ thống văn bản còn thiếu, chồng chéo, chưa đồng bộ. Công tác đầu tư phát triển còn hạn chế. Kiểm tra, xử lý vi phạm chưa nghiêm.

Các yếu kém này có bốn nguyên nhân. Như còn tư tưởng xem nhẹ công tác bảo vệ môi trường. Quy định về xây dựng khu xử lý nước thải còn nhiều khó khăn. Việc phân công, phân cấp chậm và chưa khoa học. Trình độ công nghệ của sản xuất tại các khu kinh tế ở mức trung bình.

Kết luận trên đây, theo nhận xét của đại biểu Quốc là rất chung chung và hết sức ít thông tin, cộng lại chỉ là con số không.

“Nó không mang lại cho chúng ta thông tin gì để chúng ta có quyết định quan trọng, cho nên tôi cho rằng phần đánh giá về khu kinh tế là không đạt yêu cầu” đại biểu Quốc nhấn mạnh.

Không ít đại biểu cũng “phê” báo cáo giám sát chưa đề cập rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra ô nhiễm.

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (Nam Định) băn khoăn khi quy định có 1% tổng chi ngân sách cho công tác môi trường nhưng báo cáo chưa phân tích kỹ là đã sử dụng số tiền như thế nào, kết quả ra làm sao.

“Có tỉnh thì năm có, năm không, có tỉnh hàng chục tỷ chi cho môi trường, có tỉnh thì có chục triệu” đại biểu Sơn phân tích.

Sự chung chung còn được đại biểu Trần Đình Nhã chỉ ra ở ngay dự thảo nghị quyết giám sát về nội dung này, khi nhiều vấn đề chưa đủ chín.

Thể hiện ngay ở yêu cầu thứ nhất với Chính phủ là tổng kết việc thực hiện bảo vệ môi trường nhưng lại không quy định thời gian tổng kết là khi nào.

Lãnh đạo mới chăm đi khai trương các dự án lớn

Ở đối tượng thứ hai của cuộc giám sát là các làng nghề, nhiều ý kiến cũng tỏ ra quan ngại, không chỉ về vấn đề môi trường.

Báo cáo giám sát cho biết, tuổi thọ trung bình tại các làng nghề ô nhiễm cao giảm 10 năm so với tuổi thọ trung bình toàn quốc, song theo đại biểu Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) thì còn các tác động môi trường, không khí, tiếng ồn, nước, đất... chưa đánh giá.

Nếu đánh giá hết thì chúng ta thấy cực kỳ nghiêm trọng chứ không phải đến mức nghiêm trọng, đại biểu Tính nói.

Theo đại biểu Trần Du Lịch (Tp.HCM) vị trí, vai trò của làng nghề trong mấy chục năm qua chưa được đánh giá hết.

Các dự án tỷ đô, trăm triệu đô của các nhà đầu tư được quan tâm nhiều trong khi  bóng dáng nhà nước với vai trò "bà đỡ" cho làng nghề phát triển dường như rất ít. Lãnh đạo cũng chăm đi khai trương, động thổ dự án lớn của các nhà đầu tư nhưng dường như ít quan tâm làm sao khuyến khích hỗ trợ tinh thần cho các làng nghề, đại biểu Lịch phát biểu.

Nhấn mạnh mục tiêu phát triển bền vững các làng nghề trong điều kiện mới, đại biểu Lịch cho rằng, nếu không làm tổng thể các chính sách hỗ trợ, quy hoạch, sắp xếp... mà chỉ quan tâm đến vấn đề ô nhiễm thì cũng không thể đạt được kết quả.

Bày tỏ sự đồng tình với quan điểm này, đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) cũng đề nghị  cần xây dựng hoàn thiện chiến lược quy hoạch tổng thể và kế hoạch trung hạn 5 năm 2011-2015 về phát triển làng nghề.
 
Cũng như một số ý kiến khác, đại biểu Vở đề nghị quan tâm giải quyết về vấn đề cán bộ chuyên trách ở huyện, ở xã.

Vì “nếu phát triển kinh tế làng nghề, cán bộ chuyên trách về môi trường ở huyện, ở xã không đủ sức thì chịu thua”.