HSBC: Doanh nghiệp Việt bền bỉ với khát vọng vươn ra thế giới

Theo khảo sát Global Trade Pulse của Ngân hàng HSBC, doanh nghiệp trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam đang thích nghi với thực trạng mới của thương mại toàn cầu trong quá trình triển khai chiến lược đa dạng để ứng phó với những thách thức về thương mại và thuế quan không ngừng thay đổi, đồng thời xử lý tình hình chi phí gia tăng và áp lực vốn lưu động.

DOANH NGHIỆP VIỆT TỰ TIN VƯƠN RA QUỐC TẾ TRONG HAI NĂM TỚI

Theo HSBC, tại Việt Nam, các doanh nghiệp thể hiện niềm tin vào tăng trưởng thương mại ở mức trên trung bình, có cái nhìn ngày càng rõ ràng hơn về chính sách và đặt ra kỳ vọng thực tế hơn trước các thách thức về chuỗi cung ứng.

Cụ thể, hơn 7/10 (73%) doanh nghiệp Việt Nam cảm thấy thông suốt hơn về tác động của các chính sách thương mại đối với hoạt động kinh doanh của họ so với sáu tháng trước, trong khi hơn 7/10 (72%) doanh nghiệp dễ dàng nhận thức được tác động của những thay đổi về chính sách gần đây.

Các chuyên gia tại HSBC cho rằng khi những bất ổn về thuế quan dần lắng xuống, các doanh nghiệp Việt Nam kỳ vọng tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ giảm nhẹ tác động lên doanh thu so với sáu tháng trước. Họ dự đoán tác động tiêu cực lên doanh thu ở mức 15% trong vòng hai năm tới, giảm so với mức 20%.

Ông Surajit Rakshit, Giám đốc toàn quốc Khối giải pháp Thương mại toàn cầu, HSBC Việt Nam, nhận định: “Dữ liệu nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đang thích ứng với bối cảnh hiện tại. Trong khi nỗi lo về doanh thu đã giảm nhẹ so với trước đây, các doanh nghiệp vẫn nhận thức được những nguy cơ tiềm ẩn”.

Đồng thời, các doanh nghiệp Việt đã thay đổi chiến lược thị trường với tốc độ vượt xa các đối thủ cạnh tranh toàn cầu, đồng thời ứng phó với bối cảnh áp lực thuế quan và cạnh tranh gia tăng. “Họ đã thực hiện nhiều biện pháp ứng phó với chi phí gia tăng, chẳng hạn như chuyển chi phí sang khách hàng, tăng hiệu quả vận hành hoặc năng suất, đàm phán lại hợp đồng và đầu tư vào tự động hóa cũng như AI”, ông Surajit Rakshit cho biết.

Cụ thể, 9/10 doanh nghiệp Việt Nam đã hoặc đang cân nhắc việc ứng dụng AI hoặc máy học để tối ưu hóa nguồn cung, tuyến logistics hoặc mức tồn kho nhằm ứng phó với biến động thương mại (90%) và sử dụng dữ liệu để dự báo rủi ro và nhu cầu tốt hơn (92%).

“Những thay đổi về thuế quan gần đây đang báo hiệu rằng việc tối ưu hóa vốn lưu động không còn là một hoạt động tài chính thường lệ đơn thuần mà trở thành một đòn bẩy chiến lược cho tăng trưởng và sức bền. Điều này khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam coi việc tối ưu hóa vốn lưu động là một chiến lược hướng tới tương lai để gia tăng sức bền, hỗ trợ việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng, khai mở tiềm năng tăng trưởng và thu hút các nhà mua hàng toàn cầu”.

Bên cạnh đó, khảo sát cũng cho thấy doanh nghiệp Việt cũng đã hoặc đang cân nhắc tiến hành những thay đổi bên trong doanh nghiệp để ứng phó tốt hơn với bất ổn (91%), xây dựng kế hoạch quản trị rủi ro (90%) và tái cân đối cơ cấu sản phẩm hoặc dịch vụ để giảm thiểu rủi ro thương mại (90%).

Mặc dù các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động thực hiện các biện pháp nhằm củng cố sức bền, nhưng áp lực tài chính liên quan đến thương mại vẫn còn tồn tại.

Trong đó, gần một nửa các doanh nghiệp (46%) cho biết họ đã phải trải qua một số áp lực nhưng vẫn trong tầm kiểm soát với cơ cấu hiện tại, trong khi hơn một phần năm (21%) đã phải đối mặt với áp lực rất lớn về thanh khoản hoặc dòng tiền kể từ năm 2024.

Nghiên cứu của HSBC cho thấy đối diện với những bất ổn và gián đoạn thương mại, việc mở rộng kinh doanh trên thị trường quốc tế vẫn là một trong những ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp Việt Nam nhằm giảm thiểu rủi ro thương mại.

Ông Surajit Rakshit cho biết các doanh nghiệp đang gia tăng xuất hàng sang Singapore và Trung Quốc đại lục, tiếp theo là Pháp, Thái Lan và Nhật Bản. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang tăng cường sự phụ thuộc vào các hành lang thương mại khu vực và châu Âu.

Nhóm công ty có doanh thu từ 500 triệu – 2 tỷ USD đang dẫn đầu xu hướng mở rộng sang khu vực châu Á. Cụ thể, 50% doanh nghiệp trong nhóm này tăng mức độ phụ thuộc vào Đông Nam Á, trong khi nhóm doanh nghiệp có doanh thu 50 – 500 triệu USD chỉ là 32%. Đồng thời, 46% công ty lớn cũng tăng mức độ phụ thuộc vào Đông và Bắc Á, so với 23% ở nhóm nhỏ hơn.

“Nhìn chung, 90% các doanh nghiệp Việt Nam cảm thấy tự tin rằng họ sẽ có thể phát triển thương mại quốc tế trong hai năm tới, cao hơn một chút so với mức trung bình toàn cầu là 87%”, chuyên gia tại HSBC phân tích.

ĐỊNH HÌNH LẠI CHIẾN LƯỢC KINH DOANH HƯỚNG TỚI ĐA DẠNG HÓA

Đối với doanh nghiệp toàn cầu, kết quả khảo sát cho thấy sau 6 tháng đầu năm 2025 với nhiều thay đổi về chính sách thuế quan và thương mại toàn cầu, cộng đồng doanh nghiệp hiện đã có cái nhìn rõ ràng hơn về thị trường.

Kết quả khảo sát của HSBC cho thấy 67% doanh nghiệp cảm thấy chắc chắn hơn về tác động của các chính sách thương mại đối với hoạt động kinh doanh, tăng đáng kể so với nửa năm trước. Sự thấu hiểu về luật chơi mới giúp giảm bớt lo ngại về sụt giảm doanh thu, khi chỉ còn 22% đơn vị lo lắng doanh thu sẽ giảm mạnh trên 25%.

Tuy nhiên, áp lực về chi phí vẫn là một thách thức hiện hữu. Khoảng 66% doanh nghiệp toàn cầu dự báo chi phí hoạt động sẽ tiếp tục leo thang trong 6 tháng tới. Để bảo toàn biên lợi nhuận và năng lực cạnh tranh, các công ty đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như chuyển phần chi phí tăng thêm sang khách hàng, đàm phán lại các hợp đồng cung ứng và đẩy mạnh đầu tư vào tự động hóa. Đáng chú ý, 84% doanh nghiệp tham gia khảo sát xác định việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng là ưu tiên hàng đầu để giảm thiểu rủi ro gián đoạn.

Bức tranh thương mại toàn cầu cũng đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ về dòng chảy hàng hóa. Các doanh nghiệp đang tìm kiếm những hành lang thương mại mới, trong đó châu Âu và Đông Nam Á nổi lên là những điểm đến hàng đầu để mở rộng hoạt động.

Đặc biệt, xu hướng thương mại nội vùng châu Á đang gia tăng rõ rệt. Với lợi thế từ Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và tệp người tiêu dùng ngày càng lớn, châu Á đang thu hút sự tập trung nguồn lực của các doanh nghiệp quốc tế nhằm khai thác tiềm năng từ nền kinh tế số và chuỗi cung ứng phát triển tại đây.