Thông tư 41/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước ban hành ngày 28/12/2018, đến thời hạn 31/12/2021, 100% thẻ nội địa đang lưu hành được chuyển sang thẻ chip cho khách hàng. Tuy nhiên cần thêm thời gian và nỗ lực để hoàn thành lộ trình chuyển đổi đạt mục tiêu như kỳ vọng.

ƯU ĐIỂM VƯỢT TRỘI CỦA THẺ CHIP

Thẻ chip nội địa tiêu chuẩn VCCS tiên tiến sử dụng vi mạch chip để lưu giữ thông tin trên thẻ, giảm thiểu giao dịch giả mạo, gian lận do chỉ có ngân hàng phát hành mới đọc được dữ liệu trong thẻ, ưu điểm nổi trội so với thẻ từ.

Thêm vào đó, thẻ chip còn tích hợp được nhiều giá trị gia tăng khác hơn hẳn các phương thức thanh toán không tiếp xúc đang nở rộ gần đây. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn chưa hiểu hết giá trị của thẻ chip. Một phần do trong thời gian dài, các ngân hàng gia tăng phát hành thẻ từ, mỗi ngân hàng một thương hiệu; cộng thêm vào đó, vài năm qua, các phương thức thanh toán qua sms banking, internet banking, app... trở nên phổ biến và gần gũi với người dùng nên các chuyên gia cho rằng, để đưa thẻ chip/chip contactless vào cuộc sống, cần phải có thêm thời gian. 

"Trong ví tôi lúc nào cũng có 5-6 thẻ ngân hàng, tôi dùng cách đây hơn 10 năm chưa có vấn đề gì về thẻ. Thêm nữa, hiện nay hầu hết các giao dịch thực hiện đều thông qua chuyển khoản qua internet banking hoặc mobile banking... Vì vậy, tôi sẽ chuyển đổi thẻ nếu việc dùng thẻ mang lại nhiều tiện dụng cũng như ích lợi cho cuộc sống của tôi" - chị Đỗ Thị Lan, một người dân ở quận Hà Đông chia sẻ.

Cũng như chị Lan, một người dân ở quận Đống Đa, Hà Nội cho rằng: "Về cơ bản, chiếc thẻ chip được mô tả là có nhiều lợi ích và tính năng đồng bộ. Hiện tại, như tôi tìm hiểu, khách hàng vẫn có thể dùng thẻ từ để thanh toán nên chưa thấy vội chuyển đổi trong thời gian này. Còn trong thời gian tới, tôi cũng sẽ thực hiện chuyển đổi theo quy định".

Một lý do khác, hai năm vừa qua, Covid-19 phức tạp làm ảnh hưởng quá trình chuyển đổi của các ngân hàng, tại Hà Nội và TP.HCM, nhiều khách hàng không đến tiếp nhận kích hoạt thẻ. Trong khi, điều kiện bắt buộc để chuyển đổi thẻ là phải tiếp xúc trực tiếp. 

Nắm bắt được tâm lý chưa sẵn sàng chuyển đổi, bà Phan Thanh Hà, Phó giám đốc Trung tâm thẻ Agribank cho biết, ngân hàng đã chủ động, đưa ra nhiều giải pháp như marketing, công tác truyền thông, quảng bá, miễn phí chuyển đổi thẻ chip nội địa...để thu hút khách hàng.

“Có những ngày, Agribank chuyển đổi thành công hơn 40.000 thẻ. Đến thời điểm hiện tại đã chuyển được 6,1 triệu thẻ. Tuy nhiên, thời gian tới vẫn cần triển khai nâng giá trị gia tăng cho thẻ chip, ví dụ như Napas triển khai thanh toán xe Vinbus, có ý nghĩa lớn để khách hàng thấy có giá trị khi thay đổi sang thẻ chip. Về phía Agribank, trong thời gian tới, ngân hàng sẽ tiếp tục triển khai giải pháp tổng thể, hoàn thành chuyển đổi trong năm 2022”, bà Hà nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Bá Tuyến, Phó Giám đốc khối ngân hàng số, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt, nhấn mạnh: “Cái khó nhất hiện chính là nhu cầu của khách hàng. Khách hàng chưa đủ thông tin để nhìn nhận tiện ích tích cực thực sự mà thẻ chip mang lại, người ta vẫn thấy thẻ từ giao dịch bình thường. Chúng ta làm trong ngành thì thấy thẻ chip có thể phát triển được nhiều tiện ích hơn nên cần phải tăng cường công tác tác tuyên truyền”.

Theo ông Tuyến, việc phát triển ứng dụng của thẻ chip trong thời gian tới có hai công đoạn cần làm. Thứ nhất, tiếp tục công tác chuyển đổi thẻ từ mà cơ quan quản lý, Napas và các ngân hàng đang triển khai. 

Thứ hai, để ứng dụng được tính năng tiện ích của thẻ chip vào cuộc sống thì vừa rồi Napas đã hợp tác với Vinbus và cần phải nhân rộng. “Phải làm sao để hơn 100 triệu thẻ hiện nay sau khi chuyển đổi ứng dụng, tính năng, công nghệ, khách hàng sử dụng được không phải phát sinh thẻ mới với Metro hay Vinbus nữa mà chỉ cần một thẻ ứng dụng tất cả tiện ích, vừa giúp công tác chuyển đổi tích cực hơn, công nghệ đi vào cuộc sống hơn”, ông Tuyến nói.

KHÔNG NGỪNG NGHIÊN CỨU TĂNG TIỆN ÍCH THẺ CHIP

Số liệu từ Chi hội thẻ Ngân hàng Việt Nam cho thấy, tính đến hết quý 3/2021, toàn bộ việc chuyển đổi thẻ theo báo cáo của các ngân hàng mới chỉ đạt 25%, dự kiến của các tổ chức thành viên đến hết quý 4/2021 đạt 35%.

Nhìn nhận tích cực hơn, ông Nguyễn Quang Minh, Phó Tổng giám đốc Napas cho rằng, về mặt số liệu, chuyển đổi thẻ tương đối tích cực, năm 2020 lượng thẻ chuyển đổi hơn 10% nhưng hết tháng 11 năm nay lượng chuyển đổi gần 40%. Thẻ chưa chuyển đổi thì còn nhiều nhưng lượng giao dịch bằng thẻ chip đã lên đến 50%. Rõ ràng sử dụng thẻ chip tích cực và tần suất cao hơn so với mức trung bình hành vi tiêu dùng.

Với vai trò là cơ quan tổ chức cũng như chịu trách nhiệm xây dựng hạ tầng thanh toán quốc gia, ông Nguyễn Quang Minh cho biết, Napas luôn ưu tiên cao nhất cho thành viên để chuyển đổi sang thẻ chip. Bên cạnh chứng thực và đa dạng hoá nhà cung cấp, đối tác về công nghệ đảm bảo đa dạng sản phẩm đáp ứng nhu cầu của ngân hàng, thì năm 2020-2021 Napas triển khai chương trình hỗ trợ chi phí chuyển đổi cho các ngân hàng với giá trị lên đến 130 tỷ đồng. Về phí giao dịch trên ATM và POS, miễn giảm phí giao dịch.

Ngoài ra, Napas còn phối hợp ngân hàng thành viên để truyền thông thẻ chip và ưu điểm, ứng dụng của thẻ chip đáp ứng nhu cầu của người dân để thuyết phục khách hàng đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi. Kết quả, về hạ tầng thanh toán, đã hoàn thành gần 100% với 90% lượng máy ATM và gần 100% máy POS thiết bị chấp nhận thanh toán. Phần trăm còn lại chưa chuyển đổi được là những thiết bị quá cũ không có điều kiện để nâng cấp. Các ngân hàng đang có kế hoạch thay đổi.

Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip, thời gian tới, Napas sẽ cùng ngân hàng thành viên thực hiện chương trình marketing thúc đẩy nhanh chuyển đổi cho khách hàng.

Đồng thời, để khuyến khích khách hàng sử dụng thẻ chip, Napas cũng không ngừng nghiên cứu, ra mắt sản phẩm thẻ đáp ứng đầy đủ nhu cầu khách hàng, tăng tính tiện ích cho chủ thẻ. Những nghiên cứu này mang tính chiến lược, xây dựng hệ thống giải pháp phần mềm hỗ trợ giao thông công cộng. 

Đặc biệt, Napas đã kết nối với các quốc gia khác trên thế giới tổ chức chuyển mạch để thẻ ghi nợ nội địa có thể sử dụng quốc tế như sang các quốc gia khá rút tiền, thanh toán. Hiện nhiều thẻ thành viên Napas đã sử dụng để thanh toán tại Thái Lan, Malaysia dù chưa chuyển sang thẻ chip. Do vậy, khi chuyển sang thẻ chip thì chỉ cần nâng cấp đầu phía nước bạn. “Chủ thẻ ở thời điểm hiện tại được sẵn sàng hỗ trợ chiều giao dịch tại Hàn Quốc, Nga, Lào... Thời gian tới chúng tôi tiếp tục nghiên cứu các phương án mở rộng sang các lãnh thổ khác để phát hành thẻ kép vừa chi tiêu nội địa vừa chi tiêu quốc tế, dễ dàng hơn”, ông Minh nhấn mạnh.