Nhiều ý kiến cho là cần thiết, nhưng dự thảo luật mới nhất cũng chưa bổ sung quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự.

Sáng 21/4, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến một số vấn đề lớn trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước (sửa đổi).

Cơ quan thẩm tra dự án luật - Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội - cho biết, qua tổng hợp ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội còn có 2 loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất, tán thành với quy định tại điều 27, theo đó chỉ giới hạn bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết.

Loại ý kiến thứ hai, đề nghị bổ sung quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự, mức bồi thường có thể bằng 1/2 hoặc 1/3 mức bồi thường cho bản thân người bị oan.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, điều 27 của dự thảo luật quy định việc bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại giới hạn chỉ trong trường hợp người đó đã chết.

Quy định như vậy là kế thừa quy định của luật hiện hành, đồng thời phù hợp với quy định tại điều 591 Bộ luật Dân sự, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của ngân sách nhà nước. Về bản chất, đây là khoản tiền bồi thường cho người bị oan nhưng do người đó đã chết nên những người thừa kế được hưởng.

Nếu quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan nói chung trong hoạt động tố tụng hình sự thì phải làm rõ một số vấn đề như mức bồi thường ra sao, bồi thường một khoản cho tất cả người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất hay cho từng người thân thích của người bị oan.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng trên thực tế, người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự cũng chịu những tổn thất nghiêm trọng về mặt tinh thần mà không phụ thuộc vào việc người bị oan còn sống hay đã chết.

Qua tổng hợp, nhiều ý kiến tại các đoàn đại biểu Quốc hội, ý kiến tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách và ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng cần bổ sung quy định này cho phù hợp với thực tiễn, đồng thời việc bổ sung này cũng không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được quy định trong Bộ luật Dân sự.

Do còn có sự khác nhau giữa các quy định của pháp luật hiện hành với thực tiễn áp dụng và ý kiến khác nhau trong quá trình chỉnh lý, dự thảo luật chưa bổ sung quy định này, chờ kết luận của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Phiên thảo luận vẫn tiếp tục có hai loại ý kiến trái chiều. Nhưng có một thực tế được nêu lên là vừa qua cũng đã có một số thân nhân người bị oan sai còn sống cũng vẫn được bồi thường.

Phó chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Tống Anh Hào nói, “ngay cả trong trường hợp người bị làm oan không chết thì cha mẹ, vợ chồng, con cái của họ cũng bị tổn thất về mặt tinh thần”.

Ông Hào đề nghị cân nhắc, vì vừa qua cũng đã giải quyết bồi thường cho thân nhân người bị oan rồi.

Gói lại phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định, khi một người bị oan thì chắc chắn người thân cũng chịu thiệt hại. “Có gia đình bị thiệt hại rất nghiêm trọng, thậm chí có trường hợp con cái còn tự tử”, ông nói.

Vì ý kiến còn khác nhau nên sẽ báo cáo cơ quan có thẩm quyền và đề nghị trình ra Quốc hội hai loại ý kiến như trên, Phó chủ tịch kết luận.