Ủy ban Châu Âu (EC) ngày 13/5 tuyên bố phạt hãng sản xuất chip của Mỹ Intel số tiền kỷ lục 1,45 tỷ USD vì hành vi thao túng thị trường. Theo EC, Intel đã “chơi xấu” các hãng chip khác bằng cách trả tiền cho các hãng sản xuất máy tính cá nhân và các nhà bán lẻ để họ chỉ sử dụng chip do Intel sản xuất.

Ngoài ra, phán quyết dài 542 trang của EC còn bao gồm yêu cầu Intel phải thay đổi hoạt động kinh doanh của hãng tại thị trường châu Âu để chấm dứt gây hại cho người tiêu dùng tại thị trường này.

Giới quan sát nhận định, bản án của EC là một đòn đau giáng vào Intel, tập đoàn đã nắm giữ vị trí số 1 trong hoạt động phát triển công nghệ chip trong suốt 4 thập kỷ qua và hiện đang chiếm thị phần 80,5% trên thị trường bộ vi xử lý. Đồng thời, đây là một chiến thắng cho đối thủ Advanced Micro Devices (AMD), hãng phát đơn kiện Intel lần đầu vào năm 2000.

Intel một mực khẳng định, sự thống trị của hãng trên thị trường chip máy tính toàn cầu là nhờ ưu thế sức mạnh công nghệ vượt trội của hãng. Nhưng đơn kiện của AMD cho rằng, sự thống lĩnh này xuất phát từ những thủ thuật bán hàng bất hợp pháp.

Vụ việc này cũng khẳng định sức mạnh và thẩm quyền của EC, cơ quan hiện đã nổi lên như cơ quan chống độc quyền được kính nể nhất thế giới. Cao ủy phụ trách vấn đề cạnh tranh của EU Neelie Kroes cho rằng, hoạt động thiết lập giá bất chính của Intel có chủ đích chính là nhằm mục tiêu hạ gục AMD, hãng chip hiện với thị phần toàn cầu khoảng 12%.

“Intel đã gây tác động tiêu cực cho hàng triệu người tiêu dùng châu Âu khi tìm cách loại các đối thủ khỏi thị trường chip máy tính của chúng tôi suốt nhiều năm trời. Hành động vi phạm luật chống độc quyền của châu Âu kéo dài và nghiêm trọng tới vậy là không thể được dung thứ”, bà Kroes nói.

Phán quyết của EC bao gồm hai vấn đề chính. Thứ nhất, Intel đã lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường của mình để che giấu những ưu ái tài chính nhằm cản trở việc sử dụng chip của AMD - loại chip với giá rẻ hơn nhưng có cùng những chức năng như chip của Intel - trong máy tính bán tại thị trường EU. Intel cũng trả tiền cho các nhà bán lẻ lớn ở thị trường này với điều kiện họ chỉ nhập hàng là những chiếc máy tính với bộ xử lý trung tâm (CPU) là hàng của Intel.

Vấn đề thứ hai liên quan tới những khoản tiền được trả nhằm ngăn cản các công ty thiết kế phần cứng với chip của AMD. Theo phán quyết, Intel dã trả cho các hãng sản xuất máy tính cá nhân để họ trì hoãn hoặc hủy việc tung ra những chiếc máy tín mới dùng chip của đối thủ. “Intel đã hạn chế quyền lựa chọn của người tiêu dùng và ngăn cản sự sáng tạo khi cản trở những sản phẩm mới phù hợp với người tiêu dùng ở phân khúc dưới của thị trường”, EC tuyên bố.

Intel phản ứng lại phán quyết này bằng tuyên bố hãng sẽ kháng cáo. “Chúng tôi tin rằng quyết định này là sai và đã bỏ qua thực tế của thị trường bộ vi xử lý với mức độ cạnh tranh cao. Chúng tôi hoàn toàn chẳng gây hại gì cho người tiêu dùng. Intel sẽ kháng cáo”, Giám đốc Điều hành (CEO) Paul Otellini của Intel khẳng định.

Tuy không phủ nhận chương trình ưu đãi tài chính cho các nhà bán lẻ và sản xuất máy tính mà hãng áp dụng, nhưng Intel lập luận rằng, chính sách này có lợi cho người tiêu dùng, chứ chẳng gây hại gì.

“Các quy định luật pháp không nên ngăn cấm một công ty nào, cho dù công ty đó lớn tới đâu, thực hiện chính sách chiết khấu hoặc áp dụng các khuyến khích khác”, luật sư trưởng của Intel Bruce Sewell nói. Ông cũng nhấn mạnh rằng, AMD - “nguyên đơn duy nhất trong vụ này là một công ty đang làm ăn tốt và tìm cách để mở rộng hoạt động”.

Trong khi đó, Tổ chức Người tiêu dùng châu Âu (BEUC) cho rằng, Intel đã gây đủ thiệt hại để bị kiện tập thể đòi bồi thường. “Sự lựa chọn của người tiêu dùng là nhịp đập của một nền kinh tế cạnh tranh. Intel phải chịu trách nhiệm bồi thường cho các nạn nhân của những hành vi sai trái mà họ gây ra. Người tiêu dùng đã phải mất quá nhiều tiền để mua máy tính và phải được bồi thường”, Tổng giám đốc BEUC Moniqe Goyens nói.

Mặc dù tác động tài chính của án phạt này đối với Intel chẳng đáng kể gì, nếu xét tới doanh thu 37,6 tỷ USD của hãng trong năm ngoái. Nhưng tổn thất về uy tín đối với “người khổng lồ” mới là chuyện đáng nói. Phán quyết của EC rất có thể sẽ tạo tiền đề cho Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ tổ chức một cuộc điều tra vào Intel, dựa trên những đơn kiện chống độc quyền tại thị trường Mỹ.

Án phạt dành cho Intel là mức phạt lớn nhất mà EC từng đưa ra, vượt xa bản án 675 triệu USD dành cho hãng Microsoft vào năm 2004. Tuy vậy, tiền phạt mà Microsoft phải nộp đã lên tới 1,16 tỷ USD vào năm ngoái do hãng này không chịu tuân thủ phán quyết năm 2004.

Theo ông Michael Tscherny, một chuyên gia của hãng tư vấn GPlus Europe có trụ sở tại Brusssels, Bỉ, bài học cho Intel từ vụ Microsoft là hãng nên tránh đối đầu với EC. “Giống như Microsoft, Intel đã đi bằng con đường đối đầu với EC. Và họ đã thua”, ông Tscherny nói.

Chuyên gia này nhận định thêm: “Tôi hiểu quyết định kháng cáo của Intel. Nhưng tôi đoán là họ sẽ thua. Intel không phải là công ty từ thiện, họ áp dụng chính sách chiết khẩu để chiến thắng trong kinh doanh. Nhưng những công ty lớn tới đâu thì cũng phải làm ăn theo luật”.

(Theo Time)